محبوبه ولی

هرچه کار تنش میان ایران و آمریکا بالاتر می‌گیرد و هرچه آمریکا تحرکاتی از نوع اعزام تجهیزات نظامی و ناوهای متعدد به خلیج فارس را ترتیب می‌دهد، پای کنگره آمریکا نیز بیشتر به این ماجرا باز می‌شود. نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اوایل هفته گذشته در مورد تمایل دولت  ترامپ برای آغاز جنگ با ایران گفت: دولت ترامپ حق آغاز جنگ با ایران بدون اجازه کنگره را ندارد.

او تاکید کرده بود که «اگر دولت ترامپ در چنین فکری باشد، هرگز نمی‌تواند موافقت کنگره را جلب کند. در کشور ما هیچ تمایلی برای جنگ با ایران وجود ندارد. ما باید به دنبال راه‌های صلح‌آمیز با ایران باشیم.»

ترامپ نسبت به این موضع کنگره، نه‌تنها واکنش تندی نشان نداد، بلکه سعی کرد خود را همسو با آن نشان دهد. او در هفته‌ای که گذشت، چندین بار به خبرنگارانی که از او درباره جنگ با ایران می‌پرسیدند به شکل‌های مختلف پاسخ داد که قصد جنگ با ایران را ندارد و امیدوار است که جنگی نیز صورت نگیرد. نه‌تنها او بلکه پمپئو، وزیر خارجه‌اش نیز همین موضع را تکرار کرد. 

همچنان در انتظار زنگ تلفن

ترامپ می‌گوید که همچنان مصر بر مذاکره است. همین دو روز پیش هم دوباره دست به توئیتر شد و در صفحه توئیتری‌اش نوشت که ایران به‌زودی خواهان مذاکره با او می‌شود. 

ترامپ اما در این توئیت به موضوع دیگری نیز اشاره کرد. او نوشت: «نظرات مختلفی در مورد ایران مطرح می‌شود، ولی  من هستم که  تصمیم قاطع و نهایی را خواهم گرفت. همه جنبه‌ها، دیدگاه‌ها و سیاست‌ها در نظر گرفته خواهد شد. من مطمئنم که ایران به‌ زودی خواهان مذاکره خواهد شد.»

توئیت او شاید پاسخی به جنگ‌طلبی‌های بولتون بود و توضیحی برای کسانی مانند اعضای کنگره تا بار دیگر تاکید کند که به دنبال جنگ با ایران نیست، بلکه همچنان منتظر زنگ تلفن است و از آن جایی که به قول خودش او تصمیم‌گیرنده نهایی خواهد بود، نگرانی‌ای درباره رفتارهای جنگ‌طلبانه و تحریک‌آمیز مانند اعزام 120 هزار سرباز به منطقه خاورمیانه برای رویارویی با حمله اتمی ایران وجود ندارد. 

کنگره بی‌خبر

برای کنگره اما ظاهرا این نوع اطمینان خاطر دادن‌های ترامپ کافی نیست. هفته گذشته شماری از اعضای کنگره آمریکا اعتراض کردند که دولت ترامپ به قدر کافی اطلاعات درباره ایران، در اختیار آنها نمی‌گذارد.

این خبر را رویترز منتشر کرد و ادامه داد که «بسیاری از نمایندگان کنگره ازجمله شماری از هم‌حزبی‌های آقای ترامپ گفته‌اند که مایلند تا در نشست‌های محرمانه اطلاعاتی در مورد تهدیدهای خارجی و تصمیم‌های دولت به آنها داده شود.»

آنها تاکید کرده‌اند که دولت‌های قبلی آمریکا به طور مرتب کنگره را در جریان تصمیم‌های مهم خود در زمینه امنیتی قرار می‌داده‌اند.

لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه سه‌شنبه گذشته هنگام خروج از محل کنگره در این زمینه به خبرنگاران گفت: «به نظرم همه ما نمایندگان را اینجا در طرف تاریک ماجرا نگه داشته‌اند. امیدوارم در مورد وضعیت حاضر به ما اطلاع‌رسانی شود.»

نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان هم خواست که جلسه‌ای با حضور همه اعضای کنگره برای اطلاع‌رسانی به آنان در این زمینه برگزار شود. 

کنگره مجوز جنگ نمی‌دهد

پلوسی روز پنجشنبه نیز برای دومین بار هشدار داد که «بر اساس مسئولیت ما در قانون اساسی، کنگره مسئول اعلام جنگ است و امیدوارم که مشاوران رئیس‌جمهوری بدانند که به‌هیچ‌وجه، اختیاری برای حرکت به سمت جنگ ندارند.» او با بیان اینکه آنها نمی‌توانند از اختیارات خود که در سال 2001 درباره خاورمیانه تصویب شده است، اکنون برای یک جنگ نظامی استفاده کنند، گفت: «خوشحالم که از رئیس‌جمهوری شنیدم او هیچ تمایلی به این مسئله ندارد. یکی از جاهایی که من و رئیس‌جمهوری توافق داریم این است که هر دوی ما مخالف جنگ عراق هستیم».

اطلاعات محرمانه  برای «گروه هشت»

به دنبال چنین اعتراضاتی اعلام شد که دولت ترامپ، روز پنجشنبه «گروه هشت» را در جریان «اطلاعات محرمانه و طبقه‌بندی شده» ایران می‌گذارد.  

«گروه هشت» یا «گنگ هشت» اصطلاحی است که به هشت تن از رهبران کنگره آمریکا اطلاق می‌شود. این هشت تن رهبران دو حزب جمهوریخواه و دموکرات هم در مجلس سنا و هم در مجلس نمایندگان، نفر اول و دوم کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان به همراه نفر اول و دوم کمیته اطلاعاتی مجلس سنا هستند که می‌توانند از مسائل محرمانه‌ای که قوه مجریه در اختیار دارد، مطلع شوند. 

در این جلسات محرمانه نیز سوگند یاد می‌کنند که تمامی اطلاعاتی که در جریان این اطلاعات می‌گیرند را مخفی نگه دارند.  روز گذشته برخی منابع خبر دادند که اعضای گروه هشت، پنجشنبه (26 اردیبهشت) از اطلاعات طبقه‌بندی شده در خصوص اقدامات اخیر ایران و رویکرد دولت دونالد ترامپ در این زمینه مطلع شده‌اند. 

تخت روانچی در واکنش به خبر وجود شماره تماس ظریف بر صفحه تلفن سناتور دموکرات آمریکا، گفت: من در این زمینه اطلاعی ندارم. او در پاسخ به اینکه آیا تاکنون با هیچ یک از نمایندگان کنگره آمریکا مذاکره کرده‌اید، گفت: ما قبلا با برخی از اعضای کنگره گفتگو کرده‌ایم، اما اخیرا خیر

توجیه در عصر سه‌شنبه 

اما علاوه بر گروه هشت، روز پنجشنبه اعلام شد که دولت ترامپ قصد دارد هفته جاری یک جلسه توجیهی درباره ایران برای نمایندگان برگزار کند. یک منبع مطلع به رویترز گفته است که این جلسه در پی درخواست های مکرر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه تشکیل می‌شود. بنابر گزارش رویترز مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا و پاتریک شاناهان، وزیر دفاع موقت آمریکا و تمامی اعضای سنا سه‌شنبه هفته جاری، ساعت 13:30، پشت درهای بسته، این جلسه را تشکیل خواهند داد. 

شماره ظریف روی آیفون سناتور دموکرات

همزمان به نظر می‌رسد برخی اعضای کنگره، در عین حال که از آنچه در سر ترامپ و دولتش می‌گذرد، بی‌خبرند؛ سعی دارند به سبک خود تنش میان ایران و آمریکا کنترل کنند. 

 خبرنگار ان‌بی‌سی نیوز روز پنجشنبه از تلاش سناتور آمریکایی برای برقراری تماس میان وزرای خارجه ایران و آمریکا خبر داد. جیک شرمن در حساب توییتری خود نوشت که «سناتور «دایان فاینستاین» در حال قدم زدن در کنگره بود در حالی که شماره محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در صفحه آیفونش مشخص بود!» او ادامه داده: «اندکی پس از آنکه وی را با گوشی تلفن همراهش دیدم، سناتور در بیانیه‌ای اعلام کرد جنگ برای حل مشکل ضرورتی ندارد، وقتی طرفین اعلام می‌کنند به دنبال راه‌‌حل هستند.»

آن طور که شرمن نوشته، سناتور فاینستاین به او گفته است که «من اصرار دارم وزیر خارجه پمپئو با وزیر خارجه جواد ظریف گفت‌وگو کند چراکه می‌دانم ظریف خواهان تنش با ایالات متحده نیست.»

 روز پنجشنبه اعلام شد که دولت ترامپ قصد دارد هفته جاری یک جلسه توجیهی درباره ایران برای نمایندگان برگزار کند. یک منبع مطلع به رویترز گفته است که این جلسه در پی درخواست های مکرر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه تشکیل می‌شود

تخت روانچی تکذیب کرد

چنین خبرهایی زمزمه‌هایی از این دست را بلند کرده که ایران قصد دارد از طریق دموکرات‌های کنگره تنش‌ها را مدیریت کند یا حتی پای میز مذاکره بنشیند. مجید تخت روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل اما دیروز در گفتگویی با شبکه خبری سی بی اس آمریکا، در این رابطه گفت که اخیرا تماسی با اعضای کنگره نداشته‌اند.

او در پاسخ به این پرسش که آیا تاکنون با هیچ‌یک از نمایندگان کنگره آمریکا مذاکره کرده‌اید یا خیر، گفت: «ما قبلا با برخی از اعضای کنگره گفتگو کرده‌ایم، اما اخیرا خیر. این یک اقدام متعارف است که در زمان آن انجام می‌دهیم.»

مجری این شبکه به خبر مطرح شده مبنی بر وجود شماره تماس ظریف بر صفحه تلفن داین فاینستاین، سناتور دموکرات آمریکا اشاره کرد و پرسید آیا هیچ یک از دموکرات‌ها در این موقعیت کلیدی با ایران تماس داشته‌اند؟

تخت روانچی پاسخ داد: «من در این زمینه اطلاعی ندارم. اما من تا‌کنون با هیچ‌یک از اعضای کنگره تماسی نداشته‌ام. از این دقیق‌تر پاسخ سوال شما را نمی‌دانم.»

اگر فقط هم‌حزبی‌های ترامپ مجالس آمریکا را در اختیار داشتند، قطعا کار برای ترامپ راحت‌تر بود، اما مجلس سنا و نمایندگان آمریکا متشکل از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه است و گاهی حتی حرف دموکرات‌ها بیشتر از جمهوریخواهان پیش می‌رود. 

حال باید دید آیا ترامپ با جلسه توجیهی سه روز دیگرش می‌تواند اعضای کنگره را علیه ایران با خود همراه کند یا اینکه اختلاف در کنگره بر سر سیاست دولت او نسبت به ایران، به قوت خود باقی می‌ماند و او همچنان پیام‌های هشدارآمیز از سوی کنگره دریافت خواهد کرد.