یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب در برشمردن علل ایجاد اعتراضات در کشور با بیان اینکه نمی‌شود تنها یک دلیل را به عنوان علل مشکلات بیان کرد، گفت: مجموعه‌ای از مشکلات دست به دست هم می‌دهند به این معنا که سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع همگی به شکلی سعی می‌کنند یکدیگر را در مشکلاتی که وجود دارد، تقویت کنند. اگر قرار باشد رسانه رسمی و به طور مشخص صداوسیما، هم‌گام و هم‌پا با فضای مجازی متحول نشود این بحران به شکل دیگری دیر یا زود خودش را نشان خواهد داد.

عباس عبدی در گفت‌وگو با روزنامه «توسعه ایرانی»در ارزیابی خود از مقایسه شرایط امروز جامعه و دوران اول انقلاب گفت: هم به لحاظ عینی و هم به لحاظ عدد و رقم، شرایط امروز کشور ما مثل گذشته نیست ولی شاید به لحاظ حس و برداشتی که مردم دارند، حتی شرایط امروز بدتر هم تلقی شود چرا که اول انقلاب مردم با مسائلی ازجمله جنگ و مشکلات بعد از انقلاب درگیر بودند که به لحاظ ذهنی آمادگی داشتند که با یک شرایط سخت‌تری مواجه شوند. ضمن اینکه مشکلات بازتاب رسانه‌ای نیز نداشت ولی امروز شبکه‌های مجازی این انسداد را برداشته‌اند.

وی تاکید کرد: از طرف دیگر در اوایل انقلاب، مساله فساد و تجمل‌گرایی وجود نداشت. حتی کسانی که خودروهای مدل بالا داشتند سعی می‌کردند آن‌ را با خودشان بیرون نیاورند و احتمالاً پیکان یا رنو یا ماشین‌های متوسط آن زمان را سوار بشوند ولی الان اینطوری نیست و برعکس است. در نتیجه به لحاظ انتظارات و ذهنیت مردم، قطعا شکاف آن با واقعیت افزایش پیدا کرده است و آنچه موجب چنین برداشتی در سوال شماست، ناشی از همین واقعیت است.

رئیس انجمن روزنامه‌نگاران استان تهران خاطرنشان کرد:‌ در نتیجه می‌خواهم بگویم که زیاد در مقام این نباشید که وضعیت عینی ما را با زمان اول انقلاب و زمان جنگ مقایسه کنید چرا که کافی است وضعیت ذهنی و حسی مردم را در شرایط فعلی با آن زمان مقایسه کنید. فکر می‌کنم وضعیت کنونی اصلا مناسب نیست و در مقایسه با آن زمان هم به هیچ وجه قابل قیاس نخواهد بود.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این سوال که فکر می‌کنید چرا اعتماد و صبر مردم نسبت به دوران اوایل انقلاب دستخوش تغییر شده و حوادثی ازجمله اعتراضات دی ماه رقم می‌خورد، ابراز داشت: اینکه مردم می‌توانند شرایط سختی را پشت سر بگذارند فقط ناشی از خوب یا بد بودن وضع مادی جامعه نیست. مردم اگر به لحاظ روانی آمادگی داسته باشند، با بدترین شرایط هم مقابله می‌کنند و آن را پشت سر می‌گذارند.

وی در ادامه با اشاره به رویکرد اتحاد جماهیر شوروی در جنگ جهانی دوم عنوان کرد: شوروی در آن زمان فلاکت وحشتناکی را تحمل کرد تا در جنگ پیروز شد به نحوی که بعضی جاها تا دو یا سه سال در محاصره مطلق بودند. حتی مرده‌های همدیگر را می‌خوردند و سگ و گربه می‌خوردند ولی با این وجود مقاومت کردند اما در سال‌های 1989 و 1990 که به هیچ وجه چنین شرایطی وجود نداشت و رفاه نسبی در آن کشور وجود داشت، قضیه برای اتحاد جماهیر شوروی به شکلی دیگر رقم خورد.

این روزنامه‌نگار باسابقه با طرح این پرسش که چرا شرایط برای اتحاد جماهیر شوروی این‌چنین با تغییر مواجه شد، گفت: به این دلیل که این‌ واکنش‌ها در موقعیت‌های سیاسی و اجتماعی متفاوت است و ما به هیچ وجه نمی‌توانیم آن دو را با هم مقایسه کنیم. عبدی افزود: برای درک وضعیت ما کافی است بگویم که طی هشت سال ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بیش از 800 میلیارد دلار درآمدهای نفتی داشتیم که در پی آن مردم انتظار بهبود اقتصادشان را داشتند ولی می‌دیدند که شغل ایجاد نشده و مشکلات و مسائل دیگر نیز همچنان وجود دارد. اوایل انقلاب و در زمان جنگ که با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌شد، کل درآمدهای دولت در یک سال رقم بسیار ناچیزی بود و در عین حال حداقل نیازهای ضروری مردم را نیز تامین می‌کردند، در نتیجه مردم اینها را با هم مقایسه می‌کنند و انتظارات متفاوت و رفتارهای گوناگونی از خود بروز می‌دهند.

وی در پاسخ به این سوال که فکر می‌کنید ریشه ناآرامی‌های دی ماه سال گذشته ریشه در مشکلات معیشتی مردم داشت یا ناشی از بی‌اعتمادی عمومی بود، گفت: در ایران نمی‌شود یکی از این نوع عوامل را به عنوان ریشه نهایی و اصلی مشکلات برشمرد بلکه مجموعه‌ای از عوامل دست به دست هم می‌دهند. این عوامل به شکلی متراکم و متداخل می‌شوند به این معنا که سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع همگی به شکلی سعی می‌کنند یکدیگر را در مشکلاتی که وجود دارد، تقویت کنند.

رئیس انجمن روزنامه‌نگاران استان تهران با بیان اینکه فکر نمی‌کنم که در این مشکلات بشود عوامل را متمایز کرد، تصریح کرد: اگر بر فرض ضعیف یک حکومت بتواند وضعیت اقتصادی مردم خود را ارتقا دهد، مردم هم با فرهنگ و سیاست‌های اجتماعی رسمی زیاد تعارضی نخواهند داشت ولی اگر حکومتی این‌قدر طرفدار مردم خود است که بتواند دنبال این باشد که رفاه را برای مردم درست کند، طبعاً با فرهنگ و سیاست و اجتماع آن مردم هم تعارض نخواهد داشت. در نتیجه این مشکلات نتیجه عوامل گوناگون جامعه است که هر کدام از گروه‌های جامعه با ساختارها از یک منظر دچار مشکل شده است.

عبدی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه جایگاه رسانه و فضای مجازی را در اعتراضات مردم چطور ارزیابی می‌کنید و فکر می‌کنید این فضا چه ظرفیت‌هایی با خود به همراه آورده است، گفت:‌ این اعتراضات ناشی از گسترش فضای مجازی نبود بلکه ناکارآمدی رسانه رسمی را نشان داد و آن را به حاشیه برد، نه اینکه گسترش فضای مجازی عامل اغتشاش بوده باشد.

وی تاکید کرد: این وقایع نشان داد که فضای رسانه‌ای و مولفه‌های دیگر سیستم ناکارآمد است و نمی‌توانند کاری را انجام دهند. مردم از طریق فضای مجازی به رسانه‌ آزاد دست پیدا کردند و با هم ارتباط گرفتند و افکار و عقاید و اخبار خود را مبادله و مطرح کردند. طبعا شکافی که بین مردم و دولت و حکومت به وجود آمده بود، دیر یا زود از یک جایی بروز پیدا می‌کرد.

عبدی در پایان گفت: بنابراین آنچه را که باید تاکید کنیم این است که فضای مجازی، فرصتی بسیار خوب برای دولت و حکومت و مردم ایران است که به وجود آمده تا بتواند آزادی رسانه را تجربه و مزه‌مزه کنند و امیدواریم که این فضا بهبود پیدا کند اما اگر قرار باشد رسانه رسمی و به طور مشخص صداوسیما هم‌گام و همپا با فضای مجازی متحول نشود این بحران به شکل دیگری دیر یا زود خودش را نشان خواهد داد.