حل چالش تهران و ریاض به ثبات نسبی بغداد کمک می‌کند

کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: عراق در وضعیتی قرار دارد که اگر ایران و عربستان یا حتی در سطح دیگر، ایران و آمریکا چالش نداشته باشند، آنجا به ثبات نسبی دست پیدا می‌کند. در آن صورت عراق بیشترین نفع را خواهد برد. الکاظمی جدا از بحث انتخاباتی و تلاش‌هایی که برای آن انجام می‌دهد، هر چه قدر سعی کند ایران با عربستان و ایران و آمریکا تنش نداشته باشند، به ثبات عراق کمک کرده است

جواد حیرانی‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این پرسش که قرار است به زودی بعد از پنج دور مذاکره در سطح اطلاعاتی و امنیتی بین ایران و عربستان سعودی، دور ششم در سطح دیپلماتیک انجام شود تحلیل شما از آغاز روابط میان ایران و عربستان سعودی چیست، گفت: ابتدا باید ببینیم دلایل مذاکره یا گفت‌وگوهایی که با وساطت عراق انجام می‌شود، چیست؟ چرا در دوره ترامپ طرف سعودی علاقه‌ای به مذاکره نداشت در حالی که ایران از خود تمایل نشان می‌داد و حالا چرا عربستان برای مذاکره استقبال نشان داده و تا به حال چند دور گفت‌وگو هم انجام شده است. اولین دلیل، ساختاری است. نظمی که ترامپ برای منطقه تعریف کرده بود به این شکل قرار گرفت که در آن عربستان و اسرائیل نقش موثری ایفا می‌کردند و ترامپ از ماجراجویی‌های عربستان در منطقه حمایت می‌کرد. تمام تلاششان این بود که ایران را به صورت جدی محدود کنند و حتی بحث تغییر نظام جمهوری اسلامی را هم در نظر داشتند.

وی افزود: با تحریم‌هایی که ترامپ ایجاد کرد و با ماجراجویی‌هایی که در منطقه خلیج فارس انجام شد، ناامنی‌هایی که اتفاق افتاد، اسرائیل و عربستان سعودی قصد داشتند ناامنی را تا جایی پیش ببرند که تغییر نظام جمهوری اسلامی اتفاق بیافتد. در آن نظم منطقه‌ای که ترامپ تعریف کرده بود آن دو نقش بسیار مهمی‌ داشتند.  یکی از اتفاقایی که در دوره اوباما در خاورمیانه رخ داد نظم موازنه از راه دور بود. در آن نظم، سعی بر دیپلماسی و محدود کردن ایران وجود داشت. یعنی محدود کردن کشوری که به ادعای آمریکا مخل نظم منطقه است.

حیرانی‌نیا تصریح کرد: آن نظم به این شکل است که یک ثباتی توسط قدرت‌های منطقه‌ای ایجاد می‌شود و آمریکا منافع حیاتی خودش را در آن منطقه دنبال می‌کند و زمانی مداخله نظامی انجام می‌شود که منافع حیاتی آمریکا به خطر بیافتد. آن موقعی که حملاتی به آرامکو صورت گرفت و عربستان تمایل داشت که ترامپ به ایران حمله کند، ترامپ حمله نمی‌کند زیرا منافع حیاتی آمریکا به خطر نیافتاده است. پس آمریکا نمی‌خواهد خود را درگیر جنگی با ایران کند.

وی در ادامه گفت: ترامپ در آمریکا به پادشاه عربستان اعلام کرد اگر تبعات آن حمله را عربستان سعودی برعهده می‌گیرد و هزینه نظامی آن را می‌دهد، در آن صورت حمله خواهد کرد که عربستان این موضوع را نپذیرفت و آمریکا حمله نکرد. زیرا منافع حیاتی آمریکا با آن منافع حیاتی‌ که عربستان تعریف می‌کرد، هم‌پوشانی ندارد. امروز بحث بر سر همین موضوع است. یعنی معنای اینکه عربستان به دیپلماسی روی می‌آورد این است که آن منافع حیاتی که آمریکا قبلا با استراتژی خود تعریف می‌کرد، با منافع کشورهای منطقه همسو نیست.