طهمورث حسینی

 دو حادثه تروریستی در فاصله چهار روز برای یکی از اعضای سپاه پاسداران و منطقه نظامی پارچین نشان داد که رویارویی ایران و اسرائیل وارد مرحله جدیدی شده است.

۱۰ ساعت قبل از اعلام رسمی وقوع حادثه در منطقه پارچین تهران، حساب توئیتری یک رسانه غیردولتی اسرائیلی از «حادثه‌ای امنیتی» در این منطقه خبر داده بود. بعد از انتشار خبر رسمی وقوع حادثه بار دیگر انگشت اتهام به سوی اسرائیل نشانه رفت.

این در حالی است که در حادثه‌ای به فاصله نزدیک، صیاد خدایی، از اعضای سپاه پاسداران که سال‌ها در سوریه فعالیت می‌کرد در خیابان مجاهدین اسلام ترور شد و رسانه‌های خارجی هم این‌بار اسرائیل را اصلی‌ترین عامل این ترور دانستند.   روزنامه نیویورک‌تایمز با انتشار جزئیاتی از انفجار در سایت پارچین از قول منابع ایرانی و آمریکایی گزارش کرده که این حادثه نتیجه یک حمله پهپادی به ساختمانی در مجتمع فناوری نظامی پارچین بوده است.

بنابر گزارش نیویورک‌تایمز، الگوی این حمله با حملات قبلی اسرائیل به مراکز حساس ایران مطابقت دارد. نیویورک تایمز البته مدعی شده منابع ایرانی او اجازه نداشتند به طور علنی در این باره صحبت کنند، ولی آنها می‌گویند در این حمله از «پهپادهای کوادکوپتر انتحاری» استفاده شده است.این روزنامه در ادامه به نقل از منابع ایرانی خود گفته که پهپادها در ساختمانی که وزارت دفاع برای تحقیق در مورد ساخت هواپیماهای بدون سرنشین استفاده می‌کرد، منفجر شدند.  و البته تصریح کرده که این حمله با الگوی حملات گذشته اسرائیل به ایران و لبنان مطابقت دارد. نیوریوک تایمز نوشته که  حمله به پارچین ادامه جنگ پنهان تهران و تل‌آویو است.

پارچین؛ منطقه حساس برای ایران و غرب

پارچین نام منطقه‌ای در جنوب شرقی تهران و در شمال شرقی شهرستان پاکدشت است. این منطقه از شمال به پارک ملی سرخه‌حصار و جاده دماوند و از جنوب به پاکدشت و جاده سمنان اتصال دارد.

نام پارچین همواره در سال‌های اخیر در برنامه هسته‌ای ایران از سوی کشورهای غربی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شده است. در گزارش‌های مختلف این آژانس همواره درباره تاسیسات نظامی پارچین بحث شده است.گفته می‌شود این منطقه پیش از انقلاب نیز منطقه‌ای نظامی بوده که تاسیسات ساخت تسلیحات و مواد منفجره با سرمایه‌گذاری و کمک کشورهای غربی در آن ساخته می‌شد.

به نظر می‌رسد اسرائیل که با ترور شهید فخری‌زاده موفق شد ایران و آمریکا را از سر میز مذاکره و رسیدن به توافق فوری به اندازه کافی دور کند این بار به دنبال به پایان رساندن ماموریت خود یعنی اعلام ختم برجام است و با تحرکات نظامی تلاش دارد ایران را از موضع دیپلماتیک دور و دورتر کند

پارچین، آشنا با حادثه

در ۲۲ آبان ۱۳۸۶ انفجاری در منطقه پارچین رخ داد که به روستای حمومک آسیب زد. خبرگزاری فارس در آن سال به نقل از سازمان آتش‌نشانی محل انفجار را یک انبار ضایعات و پلاستیک اعلام کرد که در نتیجه آن پنج نفر زخمی شدند.در مهرماه سال ۱۳۹۳ نیز خبرهایی در رسانه‌ها از جمله در گزارشی در نیویورک‌تایمز درباره مشاهده انفجار در منطقه پارچین منتشر شد. سازمان صنایع دفاعی با بیانیه‌ای در ۱۴ مهر آن سال در توضیح حادثه اعلام کرد در یک کارگاه تولید مواد ناریه آتش‌سوزی صورت گرفته است که در نتیجه آن دو نفر از کارکنان کارگاه جان باختند.بین ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲:۰۵ بامداد پنجم تیر ۱۳۹۹ نیز نور نارنجی‌رنگ عظیمی در افق شرق تهران دیده شد. سخنگوی وزارت دفاع اعلام کرد دلیل صدای انفجار و نور شدید، حادثه‌ای در مخزن گاز طبیعی در پارچین بوده است که هیچ تلفاتی نداشته است. تلویزیون ایران هم تصویرهایی از یک مخزن سوخته در منطقه‌ای که پارچین معرفی می‌کرد، منتشر کرد.البته بعضی از رسانه‌های غربی با تحلیل تصویرها مدعی شدند که انفجار مربوط به تاسیسات مرتبط با برنامه موشکی ایران بوده است.

 رویارویی ایران و اسرائیل

به نوشته نیویورک تایمز، هدف قرار دادن مرکز تحقیقاتی پهپاد در پارچین را می‌توان بخشی از برنامه اسرائیل تلقی کرد که در تلاش است تا با قابلیت‌های رو به رشد هواپیماهای بدون سرنشین ایران مقابله کند.

شاید به همین دلیل است که روز گذشته سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران پس از بازدید از پایگاه پهپادی راهبردی 313 در جمع فرماندهان ارتش و فعالان عرصه طراحی و تولید پهپادهای ارتش، گفت: امروز برای من یک روز فوق‌العاده ارزشمند و استثنایی است که چنین قدرت قابل توجهی در حوزه پهپادی را در ارتش جمهوری اسلامی ایران و در یکی از پایگاه‌های زیرزمینی و امن عملیاتی پهپاد، آن هم در سطح راهبردی مشاهده کردم.

به نوشته نیویورک تایمز، هدف قرار دادن مرکز تحقیقاتی پهپاد در پارچین را می‌توان بخشی از برنامه اسرائیل تلقی کرد که در تلاش است تا با قابلیت‌های رو به رشد هواپیماهای بدون سرنشین ایران مقابله کند

وی افزود: در نبردهای امروز در عملیات‌های گوناگون دفاعی، تهاجمی، زمینی، دریایی، هوایی و پدافند هوایی و در ابعاد دفاعی، تهاجمی، انهدامی، شناسایی، مراقبتی، جنگ الکترونیک، حمل محموله و ده‌ها ماموریت دیگر، پهپادها روز به روز جایگاه بالاتری در میان تجهیزات و روش‌های نبرد پیدا می‌کنند. به گفته فرمانده کل ارتش، در سال‌های اخیر، ایران به طور پیوسته برنامه طراحی و تولید پهپادها را گسترش داده و گفته می‌شود فناوری و قطعات هواپیماهای بدون سرنشین را به شبه‌نظامیان وابسته به خود در سراسر خاورمیانه منتقل کرده است.

پایگاه پهپادی راهبردی 313 یکی از پایگاه‌های زیرزمینی پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که متناسب با سطح امنیتی مورد نیاز در مناطق مختلف مرزی توسط ارتش طراحی و گسترش یافته‌اند. در این پایگاه، پرنده‌های بدون سرنشین راهبردی ارتش شامل بیش از یکصد فروند پهپادهای کمان22، کمان12، ابابیل5، مهاجر6، فطرس و کرار ، مجهز به انواع مهمات، بمب‌ها، موشک‌های رهگیر و هوا به سطح و راکت‌های بومی  استقرار یافته‌اند.از جمله دستاوردهای جدید ارتش در پایگاه 313، موشک «حیدر1» برای افزایش برد کمان 22  و اجرای عملیات دورایستا و پهپاد کروز «حیدر2» برای افزایش برد و توان عملیاتی پهپادی است که امکان حمل پهپاد کروز بر پهپادهای راهبردی نیز فراهم شده است.امیر سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در حاشیه بازدید از پایگاه پهپادی راهبردی ۳۱۳ گفت: امروز این توفیق را داشتیم که بخشی از توانمندی پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران را ارائه کنیم. همه این امکاناتی که فراهم شده در راستای تدابیر فرمانده معظم کل قوا (مدظله العالی) و سیاست‌های ابلاغی ستاد کل نیرو‌های مسلح ایجاد شده است که بتوانیم در مقابل تهدید‌های احتمالی، وظیفه و ماموریت اصلی خود را که دفاع از استقلال، نظام جمهوری اسلامی و حدود و ثغور کشورمان و برقراری امنیت ملت بزرگ ایران است به خوبی انجام دهیم.شاید حضور بالاترین مقام‌های نظامی ایران را در یک پایگاه سری پهپادی بتوان پاسخی به حوادث روزهای گذشته میان ایران و اسرائیل نامید. زیرا این کشور بارها اعلام کرده که  استفاده ایران از پهپاد را تهدیدی بزرگ علیه امنیت خود می‌پندارد. به ویژه آنکه پهپادها می‌توانند از تیررس سامانه‌های ضد موشکی پیشرفته اسرائیل مانند گنبد آهنین پنهان شوند. یک مقام ارشد نظامی اسرائیل گفته که این کشور منابع قابل‌توجهی را برای یافتن و انهدام پهپادهای دشمن سرمایه‌گذاری می‌کند.

اسرائیل و تلاش برای پایان راه‌حل‌ دیپلماتیک ایران و آمریکا

 اندیشکده کوئینسی بعد از ترور شهید صیاد خدایی در تهران نوشت: به نظر می‌رسد این ترور‌ها با پیشرفت برنامه هسته‌ای ارتباطی نداشته باشد، زیرا صرفا الهام‌بخش تسریع این برنامه شده‌اند، برعکس این ترور‌ها در زمان‌هایی انجام شده که ایالات متحده و ایران در آستانه یک پیشرفت دیپلماتیک بوده‌اند.این اندیشکده سپس به تفاوت تیم اوباما و بایدن اشاره می‌کند و می‌نویسد: در واقع، تیم اوباما ترور‌های قبلی اسرائیل را دقیقاً به این دلیل محکوم کردند که می‌دانستند این قتل‌ها برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نمی‌کند و تنها هدف و تأثیر آن عقب‌نشینی دیپلماسی خواهد بود. ترور یک دانشمند در سال ۲۰۱۲ – درست هم‌زمان با حرکت بی‌سروصدای دولت اوباما به سمت مذاکراتی که به برجام در سال ۲۰۱۵ ختم شد - به شدت از سوی دولت امریکا محکوم شد.به نظر می‌رسد اسرائیل که با ترور شهید فخری‌زاده موفق شد ایران و آمریکا را از سر میز مذاکره و رسیدن به توافق فوری به اندازه کافی دور کند این بار به دنبال به پایان رساندن ماموریت خود یعنی اعلام ختم برجام است و با تحرکات نظامی تلاش دارد ایران را از موضع دیپلماتیک دور و دورتر کند. امید آنها این است که نه دولت آمریکا و نه دولت ایران هیچ کدام نشانه‌ای از دولت‌های سابق که برجام را به نتیجه رساندند، ندارند.