ادامه پس‌لرزه‌های یک افشاگری مختصر
سایه استیضاح بر سر ظـریف
بالاخره اظهارات اخیر ظریف درباره حقیقت تلخ پولشویی در ایران کار دستش داد و سایه استیضاح را بالای سر او کشاند. مجلس تا دیروز به او فرصت داده بود مستندات ادعایش را در اختیار نمایندگان بگذارد. اما او چنین نکرد و گفت که مسئول ارائه مستندات نیست. در عین حال از مواضع خود نیز عقب ننشست و دست مخالفانش در مجلس را برای استیضاح باز گذاشت. حالا دوستانش توصیه‌اش می‌کنند به پایان دادن «جنگ»، دستگاه قضا ملامتش می‌کند و رئیسش که همان رئیس‌جمهور ایران است درباره‌اش سکوت کرده است. حالا مخالفان ظریف، اظهارات اخیر او درباره پولشویی را با این فرد مشکوک یعنی میثم نصیری احمدآبادی مرتبط و ادعا می‌کنند آنچه که او در مورد پولشویی در ایران گفته، بر اساس اطلاعاتی است که همین فرد به او داده است بسیاری منتظر بودند ظریف از ادعای خود عقب‌نشینی کند، عذرخواهی کند و مثل بسیاری نمونه‌های مشابه در کشور با این توضیح که منظور خاصی نداشته و از گفته‌های او سوء برداشت شده، غائله را ختم کند؛ اما واکنش او چنین نبود
محبوبه ولی، روزنامه نگار
سه سال پیش وقتی ایران در یک قدمی توافق هسته‌ای برجام بود بسیاری وزیر امور خارجه آن یعنی محمدجواد ظریف را «امیرکبییر ایران» می‌خواندند. وقتی که برجام به بار نشست و تحریم‌ها لغو شد به عنوانی که برای او انتخاب کرده بودند مطمئن‌تر شدند و اکنون که برجام شکست خورده، طرفدارانش همچنان او را بهترین وزیر کابینه روحانی می‌دانند؛ آنچنانکه سید محمد صدر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همین چند روز پیش گفت: «ظریف بهترین و قوی‌ترین وزیر خارجه‌ای است که جمهوری اسلامی به خود دیده است.»
این بهترین و قوی‌ترین وزیر خارجه جمهوری اسلامی از دیدگاه صدر، در تمام سال‌های دو دولت حسن روحانی عهده‌دار روابط خارجی ایران بوده است. در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی، مدتی معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت خارجه بود و پس از آن به نمایندگی ایران در سازمان ملل منصوب شد. حتی پس از انتخاب محمود احمدی‌نژاد به ریاست جمهوری ایران نیز تا مدتی در سمت خود باقی ماند، اما سپس عزل شد و به تهران بازگشت.
در دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه مشغول بود که روحانی به‌رغم وجود گزینه‌هایی چون علی‌اکبر ولایتی، علی‌اکبر صالحی و کمال خرازی به سراغ او رفت و گفت که «او بهترین گزینه برای تصدی مسئولیت وزارت خارجه در شرایط امروز است؛ چراکه ما در شرایط امروز نیازمند یک وزیر خارجه کاملا آگاه، کارآمد، متخصص و ... برای حل مشکلات هستیم.»
مجلس نیز با روحانی هم‌عقیده بود چراکه در دولت یازدهم با 232 رأی موافق، 36 رأی مخالف و 13 رأی ممتنع و در دولت دوازدهم با 236 رأی موافق، 26 رأی مخالف و 26 رأی ممتنع به او رأی اعتماد داد. برخلاف برخی وزرای کابینه روحانی که تاکنون حتی چندین بار نیز استیضاح شده‌اند، ظریف حتی یک بار هم استیضاح نشده و هر بار که در مجلس حاضر شده نیز توانسته بهارستانی‌ها را قانع کند. هرچند جمع اندکی که مخالف سیاست و حضور او در دولت هستند، هیچ‌گاه روی خوش به او نشان نداده‌اند.
اظهارات استیضاح‌ساز!
با تمام این احوال نوبت آسیاب استیضاح به او هم رسیده است؛ آن هم نه به واسطه شکست برجام یا عملکرد او در حوزه سیاست خارجی، بلکه به خاطر حرف‌هایی که هفته گذشته درباره پولشویی در ایران زد.
او هفته گذشته در مصاحبه‌ای تصویری با خبرآنلاین، گفت که برخی مخالفت‌ها با FATF از سر دلسوزی است، اما پشت‌پرده برخی دیگر از هجمه‌ها و فضاسازی‌ها علیه پیوستن ایران به این گروه مالی بین‌المللی به دلیل پولشویی و نفعی است که عده‌ای از آن در ایران می‌برند.
او مشخصا گفت: «بالاخره پولشویی یک واقعیت در کشور ماست و خیلی‌ها از پولشویی منفعت می‌برند، من نمی‌خواهم این پولشویی را به جایی نسبت دهم، اما جاهایی که هزاران میلیارد پولشویی می‌کنند، حتما آنقدر توان مالی دارند که ده‌ها و صدها میلیارد هزینه تبلیغات و فضاسازی کنند.»
مخالفان FATF این اظهارات ظریف را اتهام و توهین وزیر امور خارجه به خودشان و بردن آبروی ایران قلمداد کردند. بلافاصله واکنش‌ها و اعتراضات به او آغاز شد. حتی آنها که موضع چندان تندی نسبت به ظریف نداشتند نیز گفته‌های او درباره پولشویی را نسنجیده، خلاف منافع ملی و مایه تعجب تفسیر کردند.
موافقانش اما نوک پیکان خود را به سمت مخالفان ظریف گرفتند و تاکید کردند آنهایی که اینگونه به ظریف می‌تازند، یحتمل خود دستی در پولشویی‌ها دارند؛ همچون محمد صدر که گفت: «هجمه‌کنندگان به ظریف علیه خود افشاگری می‌کنند.»
مطالبه سند
از سوی دستگاه قضا
این هجمه‌ها کار را به قوه قضائیه هم کشانده است. صادق آملی لاریجانی، رئیس دستگاه قضا روز دوشنبه در واکنش به اظهارات اخیر ظریف درباره پولشویی گفت: «مسئولان نباید سخنی بگویند که چون خنجری در قلب نظام فرو برود» و بعد هم تصریح کرد: «اگر پولشویی عظیمی در کشور وجود دارد چرا این موضوع را به قوه قضاییه اطلاع نداده‌اید؟ اگر اطلاعی از وقوع جرایم داریم نباید پنهان کاری کنیم بلکه لازم است آن را به مرجع مربوطه اعلام کنیم.»
لاریجانی این را هم گفته بود که «برخی اظهارات نباید ابزار فشار بر دولت شود.» اما فشار بر دولت و ظریف تا آنجا ادامه یافت که موضوع استعفای ظریف نیز مطرح و شایع شد که او استعفا داده است. قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه این خبر را تکذیب و ضمن اینکه تاکید کرد ظریف همچنان با تمام قدرت کار خود را دنبال می‌کند، گفت: «این قبیل شایعات از مراکز خاص و با هدف تضعیف وزارت خارجه و دستگاه سیاست خارجی کشور تولید و منتشر می‌شود.»
همزمان غلامحسین محسنی اژه‌ای که روز دوشنبه در مجلس بود در مورد اظهارات اخیر ظریف درباره پولشویی تصریح کرد که از نظر شخص او سخنان ظریف، غلط است و نباید از سوی یک مقام رسمی مطرح می‌شد. او از ظریف خواست که اسناد خود را به قوه قضائیه ارائه کند.
عقب ننشستن ظریف
و پیشروی مخالفانش
بسیاری منتظر بودند ظریف از ادعای خود عقب‌نشینی کند، عذرخواهی کند و مثل بسیاری نمونه‌های مشابه در کشور با این توضیح که منظور خاصی نداشته و از گفته‌های او سوء‌برداشت شده، غائله را ختم کند. اما واکنش او چنین نبود. او در پاسخ به کسانی که خواهان ارائه سند برای ادعایش شده‌اند، گفت: «من مسئول مستندات نیستم، این مستندات در دسترس عموم است و مرکز مربوطه در وزارت اقتصاد و دارایی هم موارد پولشویی را اعلام کرده است. آخرین مستند در ارتباط با این موضوع هم مربوط به افرادی با داشتن شبکه پولشویی گسترده اخیرا مجازات شدند، علاوه بر این شبکه‌های پولشویی گسترده دیگر مستند شده است لذا نیازی به توضیح بیشتر من نیست.»
او از آنچه که گفته دفاع کرد و تاکید کرد کسانی که به او ایراد گرفته‌اند، به نظام اتهام زدند زیرا کاملا مشخص صحبت کرده اما برخی برای اهداف سیاسی خود همه چیز را فدا می‌کنند.
یک روز پس از این اظهارات جدید ظریف، یعنی دیروز، حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده شاهین شهر در مجلس از تدوین طرح استیضاح محمدجواد ظریف در مجلس و جمع‌آوری امضا برای آن خبر داد و گفت که مجلس تا 29 آبان به ظریف فرصت داده بود تا اسناد ادعای خود را در اختیار نمایندگان بگذارد اما با توجه به اینکه او چنین نکرده، طرح استیضاح او تدوین می‌شود.
احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز نیز از نوشتن شکوائیه‌ای به رئیس مجلس برای رسیدگی به اظهارات به زعم این شکوائیه «ناصواب و بی‌پایه و اساس» ظریف خبر داد. حسینعلی حاجی‌دلیگانی، احمد علیرضابیگی، محسن کوهکن، نادر قاضی‌پور، اکبر ترکی، مجید ناصری‌نژاد، ضیاءالله اعزازی، محمد حسن‌نژاد، سیدجواد حسینی‌کیا، اکبر رنجبرزاده، محمدعلی پورمختار، 11 نماینده‌ای هستند که پای این شکوائیه را امضا کرده‌اند. از میان آنها نادر قاضی‌پور و محمدعلی پورمختار دو نماینده‌ای هستند که در جلسات رأی اعتماد مجلس به ظریف در مخالفت با او نطق کرده‌اند.
راهی برای بی‌اعتباری
فشار بر ظریف به تهدید او به استیضاح ختم نشده است. روز دوشنبه خبر آمد که نصیری احمدآبادی، مذاکره کننده ارشد ایران در کارگروه ویژه اقدام مالی FATF و رئیس مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی، ممنوع‌الخروج شده است. علت ممنوع‌الخروجی او نیز ظاهرا حضور در کنسولگری امریکا در کشور امارات و درخواست اقامت برای خود و خانواده‌اش است.
حالا رسانه‌های وابسته به مخالفان ظریف، اظهارات اخیر او درباره پولشویی را با این فرد مشکوک مرتبط و ادعا می‌کنند آنچه که او در مورد پولشویی در ایران گفته، بر اساس اطلاعاتی است که همین فرد به او داده است. این رسانه‌ها می‌نویسند: «واحد اطلاعات مالی ایران در اقدامی عجیب و برطبق تعهدات ایران در FATF لیست صرافی‌هایی را که به نوعی تحریم‌ها را دور می‌زدند به واحد اطلاعات مالی طرف‌های خارجی ارائه داده‌اند که این امر منجر به شناسایی این صرافی‌ها و ایجاد بحران ارزی اخیر شده است!»
برقراری ارتباط میان ادعای ظریف در مورد پولشویی در ایران با فردی که از آمریکا درخواست پناهندگی کرده و ممنوع الخروج شده، به معنای بی‌اعتباری تمام اظهارات ظریف در این مورد است. ظریف بارها از سوی تندروها حتی به جاسوسی نیز متهم شده است.
توصیه به عافیت‌طلبی
حالا ظریف تحت این فشارهای چندجانبه است، در حالی که هنوز از گفته‌های خود عقب‌نشینی نکرده است. دوستانش اما او را توصیه به عقب‌نشینی می‌کنند. حسام‌الدین آشنا، رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری دیروز در توئیتی خطاب به او و همه مقامات کشور نوشت: «از انسانی موفق خواستند تا راز خود را با دیگران در میان بگذارد. لبخندی زد و گفت: موفقیت من زمانی آغاز شد که نبردهای کوچک را به جنگجویان کوچک واگذار کردم. دست از جنگیدن با کسانی کشیدم که کوچکی خود را با تهمت به بزرگان پنهان می کردند. سعی نکردم انتظارات دیگران را برآورده کنم و همه را شاد و راضی نگه دارم. دیگر سعی نکردم کسی را راضی کنم که درباره من اشتباه می‌کند. آنگاه شروع کردم به جنگیدن برای: اهدافم رویاهایم ایده‌هایم و سرنوشتم. روزی که جنگ‌های کوچک را متوقف کردم روزی بود که مسیر موفقیتم آغاز شد. هر نبردی ارزش زمان و روزهای زندگی ما را ندارد.»
البته جای سوال است که وقتی پای پولشویی، اقتصاد یک ملت و سرنوشت یک کشور در بین است، حسام‌الدین آشنا چگونه به مقامات کشور توصیه می‌کند، عافیت‌طلبانه این جنگ‌های به قول او کوچک را متوقف کنند و صرفا برای رویاها و اهداف و سرنوشت خود بجنگند.
توئیت آشنا را شاید بتوان منشا شکست تمام ناکامی‌ها در مبارزه با فساد در ایران دانست؛ دیدگاهی برای خودش توجیهاتی می‌سازد و بعد با توسل به آن توجیهات چشم به روی فسادهایی که می‌بیند، می‌بندد و از کنارشان می‌گذرد تا به دردسر نیفتد.
حالا این آزمون سخت ظریف است که گوش به پند افرادی چون آشنا ببندد یا کمر به باز کردن مشت پولشوها در ایران.
دیدگاه تان را بنویسید