محبوبه ولی

روسای جمهور پیشین هر یک بسته به مقتضای زمانه خود با وعده‌ای مختص همان مقطع وارد گود انتخابات می‌َشدند؛ از وعده سازندگی دولت هاشمی گرفته تا عدالت و مهرورزی محمود احمدی‌نژاد.

برای رئیسی اما این وعده‌ها به دو بخش اصلی تقسیم شده‌اند؛ یکی رفع تحریم‌ها و نجات اقتصاد و دیگری «مبارزه با فساد». در واقع درخت فساد طی سال‌های اخیر چنان تنومند شده که زدن ریشه آن از آن کارهایی است که از عهده هر کسی برنمی‌آید؛ از این رو بالاترین امتیاز در رقابت‌های انتخاباتی را به خود اختصاص می‌داد و رئیسی هم همانگونه که در قوه قضائیه نیز شعارهای خود بر آن متمرکز کرده بود، در پاستور نیز بسیار درباره مبارزه با فساد وعده داده است.

برای بسیاری اما این وعده بزرگ در تناقض با کابینه و نزدیکان ابراهیم رئیسی قرار دارد. او شنبه‌شب در نخستین گفت‌وگوی تلویزیونی خود پس از ریاست جمهوری، به موضوع واکسن هم پرداخته و گفته است: «تولید داخلی واکسن نمی‌توانست نیاز کشور را تامین کند.»

رئیس جمهور با اعتراف به این واقعیت تلخ، افزوده: «برآوردمان این بود که برای مصرف داخلی نیازمند ۱۰۰ میلیون دوز واکسن هستیم. امروز ۴۰ میلیون دوز به صورت قطعی انجام شده است و امیدواریم با سرعت و شتاب کار بیشتر هم بتوانیم باقی واکسن را تامین کنیم.»

اظهارات او در حالی است که در پی تعلل‌ها برای واردات واکسن و وعده‌های پوچ درخصوص تولید واکسن داخلی، هم‌اکنون روزانه متجاوز از 600 تن در کشور بر اثر کرونا جان خود را از دست می‌دهند.

رسول جعفریان، مورخ، استاد دانشگاه تهران و کنشگر سیاسی از این رهگذر، گریزی به ادعای فسادستیزی ابراهیم رئیسی زد و در صفحه توئیتر خود نوشت: «اگر قرار بود رئیس‌جمهور با فساد مبارزه کند، اول باید با گزارش دروغ کسی که دروغش سبب مرگ هزاران نفر شد، یعنی جناب مخبر برخورد می‌کرد. فساد که فقط مالی نیست، یک گزارش خلاف به رهبر معظم انقلاب، سبب این همه فجایع شد. نه تنها برخورد نشد، که معاون اول هم شد!»

در واقع هر بار که رئیسی وعده‌ای می‌دهد یا ادعایی می‌کند، داغ وعده‌های عملی نشده معاون اول او که بودجه‌های کلانی را هم به باد داد، تازه می‌شود. آذر پارسال وقتی کلنگ احداث سایت تولید واکسن برکت زمین زده شد، ستاد اجرایی فرمان امام اعلام کرد که بعد از چین و هند، بزرگترین سایت تولید واکسن را ساخته و گفته شد که واکسن تولیدی این ساخت بیش از 85 درصد روی سویه‌های انگلیسی، آفریقایی و دلتای کرونا موثر است.

از وعده‌ تا فرافکنی‌

نهم دی، مخبر که رئیس ستاد اجرایی فرمان امام بود، وعده تولید ماهانه یک و نیم میلیون دوز واکسن ظرف سه هفته را داد و گفت: امکان تولید ماهانه بیش از 12 میلیون دوز واکسن در صورت استقرار تجهیزات لازم وجود دارد.

وعده‌ها هر ماه ادامه داشت. اما درنهایت وقتی ماه‌ها گذشت و خبری از تحقق وعده‌ها نشد، خبر آمد که تحریم‌های آمریکا مانع شده است. اخباری تایید نشده هم منتشر شد مبنی بر خرابکاری آمریکایی‌ها در خط تولید برکت! که البته بیشتر شبیه به فرافکنی بود.

البته بهانه‌های دیگری هم آورده شد. مثلا سخنگو و رئیس مرکز اطلاع‌رسانی ستاد اجرایی فرمان امام گفت که «ستاد قول تولید را داده نه تحویل را؛ تحویل 20 روز عقب‌تر از تولید است!»

گذشته از تمام جزئیات و حرف و حدیث‌های مربوط به وعده بزرگ مخبر، آنچه اکنون برای افکار عمومی اهمیت دارد، این است که علی‌رغم هدررفت آن همه بودجه و جان‌هایی که بر سر این وعده از دست رفت، نه تنها کسی از مخبر حساب‌کشی نکرده، بلکه او پستی حساس و مهم در دولت نیز گرفته و بالاتر از اینها گفته می‌شود که چینش تیم اقتصادی دولت نیز به او سپرده شده است.

وزرای پرشائبه

از دید منتقدان، هیچ یک از اینها با وعده فسادستیزی رئیسی همخوانی ندارد. در جریان بررسی وزرای پیشنهادی او در مجلس نیز شائبه‌های درباره اشرافی‌گری برخی اعضای کابینه او مطرح شد.

هرچند که خود رئیسی تاکید می‌کرد که هیچ اتهامی متوجه وزرای پیشنهادی‌اش نیست، اما الیاس نادران در جلسه رأی اعتماد به جواد اوجی، وزیر پیشنهادی نفت تلویحا گفت که اوجی درباره اموالش «دروغ گفته است.»

نادران با بیان اینکه در موافقت و مخالفت با وزرای پیشنهادی بیش از آنکه به جنبه کارآمدی وزرا توجه کنم به موضوع پاکدستی توجه کرده‌ام، افزود: در مجالس گذشته پیرامون موضوع حیف و میل کردن بیت‌المال بحث می‌کردیم که آیا حیفش بدتر است یا میل و به این نتیجه رسیدیم که تا میلی نباشد، حیفی اتفاق نمی‌افتد.

او با این مقدمه ادامه داد: «در جلسه‌ای که با وزیر پیشنهادی نفت داشتم به او گفتم که لیست اموال وی در شبکه‌های اجتماعی پخش شده، آیا دیده‌اید اما وی گفت که در جریان این موضوع نیست. سپس از وی پرسیدم که چند خانه داری و آقای اوجی پاسخ داد که 3 خانه؛ یکی در منطقه هروی تهران، یک خانه که از ارث همسرم به ما رسیده و یکی هم خانه پسرم است اما با توجه به استعلامی که از مراجع ذیصلاح گرفتم مشخص شد که وی 9 مورد اموال دارد لذا باید درباره کسی که به این صراحت خلاف واقع می‌‌گوید، تأمل کرد.»

حمید سجادی، وزیر پیشنهادی ورزش هم در جلسه رأی اعتماد مجلس، چندین بار متهم شد به داشتن روحیه اشرافی‌گری. علی یزدی‌خواه، نماینده تهران به روابط او با ایران‌مال و دوستان تاجرش اشاره کرد و گفت که سجادی از روحیه مردمی برخوردار نیست و با این دولت چندان تناسبی ندارد.

اکنون کابینه او با این شائبه‌ها در تعارض با وعده فسادستیزی قرار گرفته است و از همین روست که شعار فسادستیزی رئیسی چندان باور نمی‌شود.