مجلس کلیات لایحه‌ای که اصلاح کرده بود را رد کرد!
ناشیگری و گل به خودی بهارستان
محبوبه ولی
چهار سال پیش که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده وقت مجلس شورای اسلامی، هزینه هر دقیقه اداره مجلس را «300 میلیون» تومان اعلام کرده بود. اخیرا اما کسی اعلام نکرده که با این تورم‌های فضایی، هزینه اداره هر دقیقه مجلس، آن هم از نوع انقلابی با نمایندگان سینه‌چاک دناپلاس چقدر است.
اما آنچه بیشتر مایه تاسف است، هدررفت این هزینه است؛ به نحوی که بهارستان نزدیک به دو ماه هیاهو می‌کند برای اصلاح لایحه بودجه، لایحه بودجه می‌رود کمیسیون تلفیق، ساعت‌ها بررسی می‌شود، اعداد و ارقامش کم و زیاد می‌شود، ایرادهایش را می‌گیرند و در صحن علنی هم ساعت‌ها نقل نطق‌های نمایندگان است، بعد به یکباره در رأی‌گیری صحن علنی آن را رد می‌کنند!
پس از آن همه سر و صدا برای اصلاح بودجه، کلیات لایحه بودجه 1400 دیروز با 99 رأی موافق، 148 رأی مخالف و 12 رأی ممتنع از مجموع 261 رأی ماخوذه، رد شد و به باور بسیاری سندی موثق بر بی‌تجربگی مجلس یازدهم شد.
این بی‌تجربگی از روند رأی‌گیری و گفت‌وشنودهایی که در خلال آن رد و بدل شد، هویدا بود. هنگام رأی‌گیری نمایندگان از امیرآبادی، عضو هیأت رئیسه می‌پرسیدند که آنچه به رأی گذاشته شده کلیات لایحه بودجه دولت است یا گزارش کمیسیون تلفیق؟
امیرآبادی پاسخ داد که گزارش کمیسیون تلفیق به رأی گذاشته شده است. قالیباف، رئیس مجلس اما تاکید کرد که نه؛ این کلیات بودجه است. خلاصه این سردرگمی هنگام رأی‌گیری چنان بود که پس از آن محمدخدابخشی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه به ایرنا گفت: «برخی از نمایندگان نمی‌دانستند که به لایحه بودجه رأی می‌دهند یا گزارش کمیسیون تلفیق مجلس، از این رو برخی از نمایندگان اشتباهی رأی دادند.»
رأی منفی به دولت یا کمیسیون تلفیق؟!
رئیس کمیسیون تلفیق، الیاس نادران است؛ یک اقتصادخوانده که از دانشگاه کلرمون فران فرانسه در رشته اقتصاد عمومی دکتری تخصصی گرفته، عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران هم هست، از قضا اصولگرا و عضو سپاه پاسداران نیز هست. در تمام مدتی که لایحه بودجه در این کمیسیون بوده نیز خبر اصلاحات متعددی در آن را داده است.
یک روز پیش از رأی‌گیری مجلس برای لایحه بودجه 1400 هم گفته بود: «ما به دنبال رد کلیات لایحه بودجه نیستیم، چراکه برای دولت بسیار مطلوب است که در این مدت بدون نظارت مجلس امور خود را بگذراند.»
حال جالب آن است که مجلس اگر گزارش کمیسیون تلفیق را رد کرده باشد، در واقع به اصلاحات کمیسیون تخصصی خود با ریاست اصولگرای اقتصادخوانده رأی منفی داده و اگر هم کلیات لایحه بودجه را رد کرده باشد، اساسا اصلاحات این کمیسیون را نادیده گرفته است!
از همین روست که محمدرضا تابش، نماینده مجلس دهم درباره رفتار دیروز مجلس شورای اسلامی را خودزنی عنوان کرد و گفت: «همیشه این مسئله محل چالش بوده که پس از بررسی کمیسیون تلفیق، گزارش این کمیسیون باید ملاک باشد یا لایحه دولت؟ که در مجالس قبلی جا افتاده بود که باید گزارش تلفیق ملاک باشد، اما اقدام امروز مجلس شورای اسلامی تعجب‌آمیز است، زیرا حتی گزارش کمیسیون تلفیق هم ملاک قرار نگرفت.»
مجلس اگر گزارش کمیسیون تلفیق را رد کرده باشد، در واقع به اصلاحات کمیسیون تخصصی خود با ریاست اصولگرای اقتصادخوانده رأی منفی داده و اگر هم کلیات لایحه بودجه را رد کرده باشد، اساسا اصلاحات این کمیسیون را نادیده گرفته است!
غلامرضا تاجگردون، نماینده دیگر مجلس دهم که با رد اعتبارنامه‌اش از همراهی مجلس یازدهم بازماند نیز در توئیتر نوشت: «روز اول گفتم یا باید تلفیق کلیات بودجه را رد کند یا بنشیند لایحه را اصلاح کند. یک ماه نشستند اصلاح کردند، صحن علنی رد کرد؛ یعنی هیچ. رسم مملکت‌داری این نیست آقایان. (بدتر از بد) مملکت معطل چه چیزهایی می‌شود.»
عروسی‌ای که مجلس برای دولت گرفت!
بودجه 1400، آخرین بودجه دولت دوازدهم است و اولین بودجه مجلس یازدهم. مجلس اما در اولین تجربه بودجه‌ای خود نشان داد که بسیار در این دست امور نابلد است و هیجان‌زده و سیاسی‌کار.
محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا دیروز در توئیتی با هشتگ سیلی مجلس به ملت، نوشت: «کارشناسان در جلسات بودجه به نمایندگان مجلس گفته‌اند ناشیگری و سیاست‌بازی آنها به زودی قیمت ارزاق عمومی از جمله نان و مرغ و روغن و... را تا سه برابر افزایش می‌دهند. جوابی که شنیده‌اند این بوده: این موضوع در ماه‌های آخر دولت فعلی اتفاق می‌افتد و خیلی هم خوب است!»
پیرو همین سیاسی‌کاری و هیجان‌زدگی ظاهرا دیروز رأی شماری از نمایندگان پس از اظهارات محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه تغییر کرد و از مثبت به منفی گرایید!
نوبخت با توپ پُر به بهارستان تاخت که چرا بودجه را در این مدت اصلاح نکرده و با اینکه از گزارش‌های محرمانه فروش نفت خبر داشتند، چرا وابستگی نفت به آن را بیشتر کردند.
در میانه حرف‌هایش اما میکرفونش قطع شد. به او گفتند که مهلت 20 دقیقه‌ای برای توضیحاتش تمام شده و میکرفون پس از این مدت خود به خود قطع می‌شود. نادران که مسئولیت اصلاح بودجه را بر عهده داشته اما پس از نوبخت، پشت میکرفون قرار گرفت و با حمایت از دولت محمود احمدی‌نژاد دولت دوازدهم را بی‌عرضه خطاب کرد. او روحانی را تهدید به استیضاح کرد و در پایان خطاب به همکارانش گفت: «نمایندگان بدانید که رد مصوبه کمیسیون تلفیق، عروسی دولت است.» نمایندگان اما علی‌رغم اینکه رئیس کمیسیون تلفیق این هشدار را به آنها داده بود، برای اینکه توپ پُر نوبخت را با توپ پُرتری پاسخ دهند، کلیات لایحه بودجه را رد کردند.
محمد مهاجری: کارشناسان در جلسات بودجه به نمایندگان مجلس گفته‌اند ناشیگری و سیاست‌بازی آنها به زودی قیمت ارزاق عمومی را تا سه برابر افزایش می‌دهند. جوابی که شنیده‌اند این بوده: این موضوع در ماه‌های آخر دولت فعلی اتفاق می‌افتد و خیلی هم خوب است!
علی‌الظاهر اظهارات نوبخت چنان در آنها کارگر افتاد که جواد نیک‌بین، نماینده کاشمر به فارس گفت: «مجلس بنا داشت تا کلیات بودجه را تائید کند اما صحبت‌های امروز رئیس سازمان برنامه و بودجه بنزینی بر آتش شد و همین امر باعث شد تا نمایندگان مصمم بر رد کلیات لایحه بودجه شوند.»
جنگ دو قوه و دخل و خرج بی‌برنامه
البته نیامدن روحانی به مجلس جرقه اول بود. روحانی که بعد از کرونا در جلسات دیگری مانند رأی اعتماد به وزرا نیز حاضر نشده بود، دیروز نیز به مجلس نرفت. قالیباف گفت که از او دعوت شده ولی نیامده است. او همچنین گلایه کرد که دولت همکاری لازم درباره بودجه را با مجلس نداشته است.
القصه اینکه به نظر می‌رسید مجلس با عزمی که برای اصلاح بودجه نشان داده بود، به کلیات آن رأی دهد اما ظاهرا بیش از تخصص‌گرایی، هیجانات و اقتضائات یک کشمکش سیاسی میان دولت و مجلس به تصمیم دولت جهت داد و بودجه را راهی سردرگمی کرد.
حالا دولت دو هفته برای اصلاح بودجه وقت دارد اما با توجه به تضادی که دیدگاه دو قوه بر سر بودجه دارد، کاملا بعید است که دولت به اصلاحات مد نظر مجلس تن دهد. بنابراین بار دیگر برای پنجمین بار در یک دهه اخیر، لایحه بودجه به صورت سه دوازدهم راهی مجلس خواهد شد و کشور سال نو را با بی‌برنامگی در دخل و خرج آغاز خواهد کرد که به نوبه خود بر آشفتگی اقتصاد می‌افزاید.
در این میان متضرر اصلی هم مردم هستند که هم دخل و خرجشان معلوم نیست و هم آن دقایق چند صد میلیونی که کمیسیون تلفیق مجلس انقلابی صرف اصلاح لایحه بودجه کرده از جیب بیت‌المالشان رفته است!
دیدگاه تان را بنویسید