دادستان کل کشور اتمام حجت کرد؛
چوب قضایی بر سرآمارهای غیررسمی کرونایی
محبوبه ولی
دست بر قضا، مقامات و مسئولان در این چند ماهه اخیر چندین پرونده تناقض‌گویی برای خود دست و پا کرده‌اند که به عدم اعتماد مردم در ماجرای کرونا نیز دامن می‌زند؛ از اعداد و ارقام متفاوت درباره کشته‌شدگان آبان گرفته تا تناقض‌گویی‌ها درباره هدف‌گیری هواپیمای اوکراینی.
حال آشفتگی آماری درباره کرونا نیز به این سوابق اضافه شده است. بالاخره آمار دقیق مبتلایان و قربانیان کرونا چقدر است؟ آمار رسمی یک چیز می‌گوید، آمار محلی یک چیز و منابع غیررسمی و خارجی یک چیز دیگر.
اطلاعیه دادستان کل کشور درباره آمار مبتلایان و فوتی‌های کرونا: «اطلاع‌رسانی در این خصوص، صرفا باید از طریق ستاد ملی مبارزه با کرونا انجام شود و هر اظهارنظری خارج از روال مقرر، اقدامی خلاف مصالح و امنیت ملی کشور تلقی و با مرتکب بر اساس قوانین مربوط برخورد خواهد شد»
تفاوت آمارهای به هم ریخته درباره کرونا نسبت به تناقض‌گویی‌های گذشته، این است که این بار صداهایی از داخل خود دستگاه‌های حکومتی آمارهای رسمی را نفی می‌کنند که اولین آنها مربوط به امیرآبادی، نماینده قم است که در روزهای ابتدایی اعلام ورود کرونا به کشور، در مجلس فریاد زد که 50 نفر در قم بر اثر کرونا جان باخته‌اند. این در حالی بود که وزارت بهداشت این تلفات را زیر 10 نفر اعلام می‌کرد. جنجالی که امیرآبادی در مجلس برپا کرد، بزرگنمایی و سیاسی‌کاری قلمداد شد اما انکار آمار رسمی، رفته‌رفته به سایر نمایندگان نیز سرایت کرد؛ به ویژه نمایندگان استان‌های شمالی. غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت نیز گفت که «آمار رسمی فوت‌شدگان بر اثر کرونا شبیه شوخی است.»
انکار آمار دولت به عوامل دولت هم رسید
انکار آمارهای رسمی از نمایندگان مجلس به داخل خود دولت نیز کشیده شد. روز دوشنبه (19 اسفند) علی‌اکبر مرتضایی، فرماندار کاشان، خبر داد که از ابتدای اسفند امسال در شهرستان‌های کاشان و آران‌وبیدگل، ۸۸ نفر به علت ابتلای به بیماری کووید ۱۹ فوت کرده‌اند.
این در حالی است که وزارت بهداشت آمار کل فوتی‌های کرونا را تا روز 19 اسفند، 237 نفر اعلام کرده بود. سخنگوی وزارت بهداشت آمار اعلام شده توسط فرماندار کاشان را تکذیب و همچنین از ورود بخش‌های غیرتخصصی به موضوع اعلام آمار انتقاد کرد.
رکورد ساعتی 45 مبتلا
اما مسئله این بود که نه شواعد عینی و نه اظهارات سایر مقامات در مجلس و دولت، آمار تخصصی وزارت بهداشت را تایید نمی‌کرد. هرچه آمار مبتلایان و فوتی‌ها بیشتر می‌شود نیز بی‌اعتمادی به آمارهای رسمی افزایش می‌یابد. سایت عصرایران دیروز با اشاره به آمار ابتلا به کرونا، نوشت: «ساعتی ۴۵ نفر؛ یعنی حدودا هر ۲ دقیقه، یک نفر به کرونا مبتلا می‌شود. این عدد بیانگر رشد سریع این ویروس در ایران بوده که در تاریخ ۱۷ اسفند به ثبت رسیده و تعداد مبتلایان به ویروس را به بیش از ۱۰۰۰ نفر در یک روز رسانده است. عددی که نشان می‌دهد دولت نتوانسته به خوبی از عهده شیوع این بیماری برآید.»
هرچند که شاید دولت در انتشار آمار مربوط به کرونا، پیشگیری از ایجاد رعب و وحشت افسارگیخته در جامعه را نیز در نظر می‌گیرد، اما سابقه بی‌اعتمادی بین مردم و حاکمیت باعث شده که جامعه آمارهای غیررسمی را بیش از آمارهای رسمی بپذیرد.
از یک بازداشت تا یک اتمام‌حجت فراگیر قضایی
در فضای مجازی نیز تصاویر و فیلم‌هایی منتشر می‌شود که به این آشفتگی آماری دامن می‌زند. در همان روزهای ابتدایی، ویدئویی منتشر شد که با نشان دادن اجساد بسیار در غسالخانه بهشت معصومه قم، مدعی آمار بالای فوتی‌ها در این شهر بود.
اندکی بعد حمزه زارع، معاون دادستان عمومی و انقلاب قم از بازداشت عامل انتشار این فیلم در فضای مجازی، خبر داد. اما حال که انکار آمارهای رسمی، فراگیری بیشتری پیدا کرده و تکثر و تنوع آمارها نیز افزایش یافته، دادستان کل کشور مجبور به یک اخطار همگانی شده است. حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، روز گذشته اطلاعیه‌ای در همین ارتباط منتشر کرد که حاوی هشداری درباره آمارهای غیررسمی بود.
در این اطلاعیه آمده است: «با توجه به برخی اظهارات و نقل قول‌های غیرمسئولانه و بعضا مغایر واقعیت روزهای اخیر توسط تعدادی از مدیران و مسئولین و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی در بخش‌های دولتی و عمومی، در محافل و نشست‌های مختلف رسمی و اداری و نیز انتشار اینگونه مطالب در رسانه‌های عمومی و سایر رسانه‌های مکتوب، دیداری، شنیداری و شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی نسبت به آمار مرتبط با بیماری کوید ۱۹ (کرونا) که موجب تشویش اذهان عمومی، برهم زدن امنیت روانی جامعه، تزلزل‌آفرینی در اعتماد و انسجام اجتماعی و اخلال در فرآیند ارائه خدمت در نظام سلامت و سایر عرصه‌های مدیریتی کشور شود، علاوه بر اینکه بموجب مواد ۲۸۶، ۶۹۸ و ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) عملی مجرمانه و مستوجب تعقیب قضایی و مجازات است، تبعات نگران کننده‌ای را بدنبال دارد.»
هرچند که احتمالا دولت در انتشار آمار مربوط به کرونا، پیشگیری از ایجاد رعب و وحشت افسارگیخته در جامعه را نیز در نظر می‌گیرد، اما سابقه بی‌اعتمادی بین مردم و حاکمیت باعث شده که جامعه آمارهای غیررسمی را بیش از آمارهای رسمی بپذیرد
این اطلاعیه می افزاید: «نظر به اینکه به موجب مصوبات لازم الاجرای ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، اطلاع‌رسانی در این خصوص، صرفا باید از طریق آن ستاد انجام شود و هر اظهارنظری خارج از روال مقرر، اقدامی خلاف مصالح و امنیت ملی کشور تلقی و با مرتکب بر اساس قوانین مربوط برخورد خواهد شد.»
آنچه درباره این هشدار یا به عبارت دیگر تهدید مورد توجه است، این است که برخورد سلبی و چکشی با این موضوع، اعتماد عمومی به آمارهای رسمی را جلب نخواهد کرد.
دیدگاه تان را بنویسید