نامه‌نگاری‌های لاریجانی برای برداشتن تحریم‌های ایران؛
تمهیداتی برای روزگار سخت«پساکرونا»
محبوبه ولی
برای یک کشور «تحریم‌زده»، هراس دوران پساکرونا، کمتر از دوران کرونایی نیست. سایر کشورها می‌توانند امیدوار باشند که پس از غلبه بر کووید 19، خودشان را جمع و جور کنند، خسارات این روزهای زیانبار را جبران کنند، بورس‌هاشان را دوباره سرپا کنند و اقتصادشان را با کمک دیگر کشورها به روزگار خوش خود بازگردانند.
اما برای یک کشور تحریم شده، همه چیز به همین خوبی و خوشی نخواهد بود؛ برای کشوری که به سبب تحریم‌ها، دیگر کشورهای جهان فاصله ایمنی خود را با آن حفظ می‌کنند تا مبادا آنها نیز گرفتار تحریم‌های ترامپی شوند.
همه مصائب کرونایی ما
در این شرایط تکلیف ایران چیست؟ این روزها که کرونا خود را در ایران پخش کرده، چهره کریه تحریم بیش از پیش خود را نشان داده است. گذشته از محدودیت‌های دارویی و پزشکی و بهداشتی، آن مختصر خونی که در رگ‌های اقتصادی جریان داشت نیز خشک شده است.
صادرات و واردات تحت‌الشعاع کرونا مختل شده‌اند، کسب و کارها بیش از پیش زیر چنگال ورشکستگی می‌روند، بازار طلا و ارز و بورس بعد از تحریم حالا از کرونا زخم می‌خورند و به همه اینها اضافه کنید نفتی را که 30 دلار شده است! در این شرایط درخواست‌های بسیاری به سوی دولت گسیل شده است که معافیت مالیاتی بدهد، آب و برق و گاز را دست کم برای چند ماه رایگان کند، خسارت مشاغلی که متضرر شده‌اند را جبران کند و مطالباتی از این دست که همگی بار مالی دارد؛ آن هم از دولتی که قبل از کرونا، کمرش زیر بار تحریم خم شده بود.
ایران این روزها را هم از جیب خرج خواهد کرد، اما چند صباح دیگر در دوران پساکرونا، آن هنگامی که تتمه جیب هم خالی بشود، با زیان‌های سنگین کرونا چه خواهد کرد؛ شاید نگرانی از همان ایام است که علی لاریجانی را دست به قلم کرده است.
درخواست رفع سریع «همه» تحریم‌ها
او دیروز در نامه‌های جداگانه به اتحادیه مجالس پارلمانی آسیایی و روسای مجالس کشورهای مختلف خواستار مداخله جهانی برای لغو تحریم‌های ضدانسانی در بحران کرونا شد.
در بخشی از نامه لاریجانی به خانم گابریلا کوئباس بارون، رئیس اتحادیه جهانی بین‌المجالس با اشاره به شیوع کرونا و مبارزه ایران با آن، آمده است: «باعث تاسف است که در این شرایط بسیار حساس که جمهوری اسلامی ایران به شدت در صف اول مبارزه گسترده برای محو این ویروس با هدف کاهش آلام انسانی ناشی از شیوع این بیماری می‌باشد، به طور سیتماتیک در معرض تحریم‌های یکجانبه مستقیم و غیرمستقیم غیرانسانی ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است.»
او در بخش دیگری از نامه خود نوشته است: «این انتظار عالی اکنون وجود دارد که اتحادیه هم‌صدا با جامعه بین‌المللی، بدون هیچ ابهامی و مبتنی بر مواضع اصولی خود، به طور یکپارچه خواستار رفع سریع همه تحریم‌های مستقیم و غیرمستقیم از جمله تحریم‌های پزشکی ایالات متحده امریکا علیه مردم جمهوری اسلامی ایران شود.»
اما آیا از این نامه‌نگاری‌ها کاری برخواهد آمد و آیا این نامه‌ها اساسا منجر به شکل‌گیری اجماعی جهانی در حمایت از ایران خواهند شد؟ صباح زنگنه، کارشناس مسائل بین‌الملل در این باره به ایسنا گفته است: «کنگره آمریکا عضو اتحادیه جهانی بین‌المجالس است و نامه آقای لاریجانی از این منظر که صدای ایران را به گوش مقامات آمریکایی می‌رساند می‌تواند موثر باشد. علاوه بر این کشورهای عضو اتحادیه می‌توانند از این طریق برای رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران در شرایط فعلی رایزنی کنند.»
او ادامه داده است: «در حال حاضر کشورهای دیگر هم اگر بخواهند به ایران کمک کنند باید تجهیزات را به ایران بفروشند که در این صورت امکان بانکی و مالی آن فراهم نیست. اکنون که این نامه از ایران ارسال شده همه کشورهای عضو اتحادیه می‌توانند آن را در چرخه اداری خود عملیاتی کنند و این درخواست جمعی را از آمریکا داشته باشند که با لغو بخش‌هایی از تحریم‌ها، ایران بتواند به طور مستقیم با منابع مالی که در بانک‌های خارجی دارد اقدام به خرید اقلام پزشکی و دارویی کند.»
ایران بحران کرونا را پشت سر می‌گذارد، اما بحران اقتصاد را ...
درخواست‌های بسیاری به سوی دولت گسیل شده است که معافیت مالیاتی بدهد، آب و برق و گاز را رایگان کند، خسارت مشاغلی که متضرر شده‌اند را جبران کند و مطالباتی از این دست؛ آن هم از دولتی که قبل از کرونا، کمرش زیر بار تحریم خم شده بود
هرچند که از نیازهای دارویی و تجهیزات پرشکی در حال حاضر به عنوان اولویت ایران یاد می‌شود؛ اما با عنایت به آنچه در ابتدای این گزارش آمد، آسیبی که کووید 19 دارد به اقتصاد ایران می‌زند، کمتر از وجه مرگبارش برای نوع بشر نیست.
این آسیب ایران را در تلاش برای لغو تحریم‌ها مصمم‌تر می‌کند؛ به ویژه که در زمینه امکانات پزشکی و دارویی کشور ما تا حدی می‌تواند گلیم خود را از آب بیرون بکشد، اما در حوزه اقتصادی کار بسیار دشوار است.
روز گذشته سفیر ایران در مسکو خبر داد که این کشور 50 هزار تست تشخیص کرونا را تحویل نماینده سفارت ایران در مسکو داده است و این تجهیزات بدون فوت وقت و در کوتاه‌ترین زمان ممکن راهی ایران خواهد شد.
چین نیز تاکنون چندین محموله کمک‌های اهدایی برای مقابله با کرونا به ایران فرستاده است. سرکنسولگری ایران در شانگهای دیروز از ارسال محموله جدیدی خبر داد و گفت: «کمک‌های اهدا شده به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شانگهای به میزان ۱۶۰۰ کیلوگرم در روز دوشنبه ۱۹ بهمن ماه از طریق هواپیمای باری ماهان به تهران ارسال شد.»
به گفته سرکنسولگری ایران این کمک‌ها شامل داروهای طب سنتی چین برای مقابله با کرونا، لباس محافظ، ماسک، کیت تشخیص و محافظ صورت است که در بین این اقلام، داروهای اهدا شده از سوی شرکت جینگ هوا به ارزش 700 هزار یوان است که در درمان کرونا ویروس در چین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه بر این دو متحد ایران، رئیس هیأت اعزامی سازمان بهداشت جهانی نیز که بعد از فراگیری کرونا در ایران به کشورمان آمد، یکشنبه هفته جاری به تاثیر تحریم‌ها در کمک‌رسانی به ایران اشاره کرد و در عین حال گفت: «بهداشت جهانی در کمک‌ر‌سانی‌های خود وارد بازی سیاسی تحریم نمی‌شود.»
او همچنین خبر داد که این هیأت در ابتدای ورود به ایران هفت تُن ملزوماتی که می‌تواند به پیشگیری از کرونا کمک کند، شامل دستکش و ماسک و لباس ایزوله همراه خود آورده و تحویل وزارت بهداشت داده است.
ریچارد برنان اضافه کرد که با همکاری شرکت معتبری در آلمان، 110 هزار کیت آزمایش در اختیار وزارت بهداشت ایران قرار می‌گیرد و تجهیزات حفاظتی نیز به زودی ارسال می‌شود.
علاوه بر این اخبار، عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز همین چند روز پیش اظهار کرد که ایران بدون کمک آمریکا موفق شده بخش قابل توجهی از نیازهای دارویی و بهداشتی کشور را با کمک سایر کشورها تامین کند.
سالی سخت‌تر از سخت
بدین ترتیب به نظر می‌رسد که ایران بتواند تا پایان خروج کرونا از کشور، تا حدودی از عهده تامین ملزومات پزشکی بربیاید، اما واقعیت این است که از نظر اقتصادی، جیب ایران در دوران پساکرونا خالی‌تر از قبل خواهد بود و همین امر سال آینده را سخت‌تر از سخت خواهد کرد؛ به ویژه آنکه دقیقا مشخص نیست این میهمان ناخوانده دقیقا کی بار خود را ببندد و از ایران برود؛ یک، دو، سه یا چهار ماه دیگر؟
حال باید دید که موضع کشورهای جهان در این شرایط در برابر تحریم‌های آمریکا علیه ایران چه خواهد بود. هرچند که به نظر نمی‌رسد واکنش‌ها متفاوت از قبل باشد.
به نظر می‌رسد که ایران بتواند تا پایان خروج کرونا از کشور، به کمک دوستانش تاحدودی از عهده تامین ملزومات پزشکی بربیاید، اما واقعیت این است که از نظر اقتصادی، جیب ایران در دوران پساکرونا خالی‌تر از قبل خواهد بود
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان اوایل هفته جاری در حساب توئیتری خود نوشت: «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به شکل بدخواهانه فشار تحریم‌های «غیرقانونی» را جهت خالی کردن منابع مورد نیاز ایران برای مقابله با ویروس «کووید 19» شدت می‌دهد، در حالی که شهروندان ما به دلیل این بیماری در حال مرگ هستند.»
او ادامه داد: «جهان بیش از این نمی‌تواند مقابل تعویض تروریسم اقتصادی آمریکا با تروریسم پزشکی این کشور سکوت کند.»
توئیت وزیر خارجه نیز مانند نامه رئیس مجلس، حاوی این پیام است که کشورهای جهان در برابر تحریم‌های آمریکا علیه ایران بایستند؛ اما تجربه این دو سال تحریم نشان داد که کشورها قطعا در این رابطه مبتنی بر مصالح ملی خود رفتار خواهند کرد.
دیدگاه تان را بنویسید