سه روز پس از سقوط هواپیمای بوئینگ 737 اوکراینی با 167 مسافر و 9 خدمه در نزدیکی پرند و شهریار، ستاد کل نیروهای مسلح روز گذشته با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که سقوط این هواپیما ناشی از خطای انسانی سیستم پدافندی بوده است. 

در این اطلاعیه با اشاره به افزایش بی‌سابقه تحرکات هوایی در منطقه پس از حمله موشکی سپاه پاسداران به پایگاه آمریکایی‌ها در عراق، آمده است: «در چنین شرایط حساس و بحرانی، پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین از فرودگاه امام خمینی(ره) حرکت نموده و درهنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار می‌گیرد که در این شرایط بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیرعمد، هواپیمای مذکور مورد اصابت قرار گرفته که متاسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی می‌گردد.»

احتمال شلیک کروز و ورود هواپیماها را داشتیم 

ساعتی پس از انتشار اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح، سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوا و فضای سپاه پاسداران در نشستی خبری در تشریح جزئیات این حادثه گفت: بیش از یک هفته شرایط منطقه و التهابات آن خیلی بیشتر از ابتدای انقلاب تاکنون و امکان درگیری بسیار بالا بود و هیچ وقت چنین شرایطی را شاهد نبودیم. هم آمریکایی‌ها در آماده‌باش صد در صد بودند و هم ما.

وی افزود: آنان تهدید کرده بودند که ۵۲ نقطه از ما را می‌زنند؛ در همین راستا همه یگان‌های پدافندی و آفندی آماده‌باش کامل بودند و طبیعتاً سامانه‌های مستقر در تهران هم در همین شرایط به سر می‌برد. آنچه در بررسی‌هایی که انجام دادیم، توضیح دادند این است که شب حادثه وضعیت آمادگی در شرایط جنگی قرار گرفته بود که بالاترین سطح آمادگی است.

فرمانده هوافضا تاکید کرد: در این شرایط تعدادی از سامانه‌های پدافندی به رینگ پدافند تهران اضافه شدند.

آماده‌باش به بالاترین سطح به همه سامانه‌ها اعلام شده بود

سردار حاجی‌زاده با بیان اینکه اولین سامانه‌ای که در محدوده غرب تهران و در اطراف بیدگنه مستقر بود این حادثه را رقم زده است، اظهار کرد: در چندین مرحله این آماده‌باش به بالاترین سطح موجود به همه سامانه‌ها اعلام می‌شود و در مراحل مختلف چندین بار به سامانه‌های مختلف و از جمله سامانه‌ای که درگیر این حادثه شده اعلام می‌شود که موشک‌های کروزی به سمت کشور شلیک شده است.

وی ادامه داد: در یکی دو مرحله دیگر تاکید می‌شود که بر اساس گزارش‌های واصله سامانه‌های پدافندی باید بالاترین سطح آمادگی را داشته باشند و به آنها گفته شده که کروزها شلیک شده و در مسیر هستند.

چندین بار درخواست شده بود فضای کشور از پروازها خالی شود

فرمانده هوافضای سپاه با بیان اینکه مصاحبه‌ای با اپراتوری که شلیک کرده، شده است، ادامه داد: خود شلیک‌کننده اظهار کرده که ما چندین بار درخواست کردیم که فضای کشور از پروازها خالی شود و به اصطلاح کلیر شود و این درخواست‌ها انجام شد؛ به ملاحظه برخی مسائل عزیزان ما این موضوع را دنبال نمی‌کنند.

حاجی‌زاده افزود: پروازها در این شرایط ادامه پیدا می‌کند و در لحظه‌ای که این اتفاق رخ می‌دهد این سامانه در فاصله‌ای ۱۹ کیلومتری با یک هدفی که کروز تشخیص داده می‌شود و بر روی نقشه محل استقرار سامانه درگیر شونده با فرودگاه امام خمینی (ره) مشخص است.

هواپیمای اوکراینی را با کروز اشتباه گرفتند

وی در ادامه با تشریح نقطه پرواز جایگاه فرودگاه و محل استقرار سامانه پدافندی روی نقشه تاکید کرد: این هواپیما از جایی که بلند می‌شود با توجه به اطلاعاتی که به اپراتور داده می‌شود و گفته می‌شود وضعیت جنگی است و موشک کروز شلیک شده است، اپراتور شلیک‌کننده هواپیما را کروز تشخیص می‌دهد و موظف بوده در چنین شرایطی تماس بگیرد و تاییدیه را بگیرد،‌ خبط اپراتور هم همین است اما ظاهرا سیستم ارتباطی‌اش با اختلال روبه‌رو بوده و نمی‌تواند تماس بگیرد که شاید به دلیل شلوغ بودن شبکه یا سامانه‌های جنبی بوده است. در نهایت او ۱۰ ثانیه فرصت داشته است که تصمیم بگیرد.

حاجی‌زاده تصریح کرد: او در این شرایط این تصمیم بد را می‌گیرد و موشک را شلیک می‌کند و هواپیما مورد اصابت قرار می‌گیرد و در نقطه مشخص شده بر زمین سقوط می‌کند.

از آنجایی که هواپیما در یک ارتفاع کم بوده، توسط یک موشک کوتاه‌برد مورد اصابت قرار گرفته که این موشک هم مجاورتی عمل کرده است؛ به همین دلیل هواپیما فرصت کرده یک مسیری را برود و روی هوا متلاشی نشود؛ پس از برخورد با زمین متلاشی شد

هرچه تقصیر هست،  برعهده ماست

حاجی‌زاده درباره اینکه سازمان هواپیمایی کشوری در سه روز گذشته محکم اصابت موشک را رد می‌کردند، گفت: کسی از هواپیمایی کشوری از این قضیه مطلع نبوده است؛ آنها براساس دانسته‌های خود عمل می‌کردند و اعلام می‌کنم که هیچ گناهی ندارند، مقصر نیستند و هرچه تقصیر است بر عهده ماست. هم هواپیما در مسیر بوده و خطایی نداشته و هم هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاهی همه درست عمل کردند. اگر خبط و خطایی بوده یکی از عناصر ما انجام داده و چون در نیروهای تحت امر ما است مسئولیت آن با ماست و باید جوابگو باشیم .

وی افزود: سازمان هواپیمایی کشوری نظامی نیستند و بر اساس تجربیاتی که داشتند اظهارنظر کردند و تصورشان بر این بود که اگر موشکی به هواپیما برخورد کند، باید در بالا منهدم شود و بر اساس آنکه منهدم نشده بود، چنین نظری دادند.

فرمانده نیروی هوافضا ادامه داد: از آنجایی که هواپیما در یک ارتفاع کم بوده، توسط یک موشک کوتاه‌برد مورد اصابت قرار گرفته که این موشک هم مجاورتی عمل کرده است؛ به همین دلیل هواپیما فرصت کرده یک مسیری را برود و روی هوا متلاشی نشود و پس از برخورد با زمین متلاشی شد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان ممنوعیت پروازها در سطح کشور وجود نداشت، گفت: من نمی‌خواهم کسی را متهم کنم. ما در حال اطلاع‌رسانی هستیم. گروه‌هایی که مسئول هستند، باید این حادثه را بررسی و رسیدگی کنند که اینها را معلوم کنند. از دید من زمانی که شرایط جنگی می‌شود باید توسط مسئولان ذی ربط این اتفاق می افتاد، ولی به هر ترتیب نیفتاد.

آرزوی مرگ کردم

حاجی‌زاده در بخش دیگری از اظهارات خود با بیان اینکه من در غرب کشور عملیات ضربات موشکی را فرماندهی و کنترل می کردم، گفت: بعد از شنیدن این خبر در غرب کشور پس از اجرای عملیات نظامی علیه پایگاه‌های آمریکایی و زمانی که اطمینان پیدا کردم که این اتفاق افتاده آرزوی مرگ کردم.

وی افزود: ما یک عمر خودمان را پیش‌مرگ مردم کردیم و امروز هم آبروی‌مان را با خدا معامله می‌کنیم و در شرایط سخت مقابل دوربین‌ها حاضر می‌شویم.

به اپراتور گفته می‌شود وضعیت جنگی است و موشک کروز شلیک شده است، اپراتور شلیک کننده هواپیما را کروز تشخیص می‌دهد و موظف بوده در چنین شرایطی تماس بگیرد و تاییدیه را بگیرد،‌ در نهایت او ۱۰ ثانیه فرصت داشته است که تصمیم بگیرد

حاجی زاده تاکید کرد: ارزیابی‌ها و بررسی‌های این حادثه توسط ستادهای بالاتر و مجموعه قوه قضائیه ان‌شاءالله انجام می‌شود و اطلاعات کامل می‌شود و همین ابتدا باید بگویم که ما گردن‌مان از مو باریکتر است.

فرمانده هوافضای سپاه تصریح کرد: همه مسئولیت‌های این کار را می‌پذیریم و هرگونه تصمیمی مسئولان بگیرند ما مطیع اجرای آن هستیم.