محبوبه ولی

«اگر ایران عامل سقوط هواپیمای اوکراینی باشد، تحریم‌های احتمالی اروپا چه می‌تواند باشد؟»؛ این سوالی است که استف بلوک، وزیر خارجه هلند مطرح کرده است. او پس از این سوال، گفته است: «به احتمال زیاد ایران این هواپیما را سرنگون کرده است.»

نه تنها او بلکه مقامات آمریکایی، کانادایی، انگلیسی و استرالیایی نیز این ادعا را مطرح کرده‌اند. البته مبتکر چنین ادعایی آمریکا بود که در همان ساعات ابتدایی پس از سقوط هواپیمای بوئینگ 737 شرکت هواپیمایی اوکراین در حوالی پرند، مدعی شد که این هواپیما مورد اصابت موشک قرار گرفته است. 

پس از آن جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا اعلام کرد با اطلاعات جمع‌آوری شده از سوی کانادا و همپیمانان این کشور، هواپیمای اوکراینی با دو موشک ساقط شده است. در پی این ادعا، دادستان کل اوکراین نیز از کانادا خواست تا هرگونه اطلاعات در این باره را به اوکراین ارائه کند.

بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس نیز بیانیه‌ای صادر کرد و گفت که «ممکن است این هواپیما به شکل تصادفی مورد هدف قرار گرفته باشد.»

اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا مقام غربی دیگری بود که علت سقوط هواپیمای خطوط هوایی اوکراین را شلیک دو موشک زمین به هوا ازسوی ایران عنوان کرد. در واقع همه آنها به صورت زنجیروار پشت سر آمریکا، یک ادعا را تکرار کردند؛ پنداری که هواپیمای اوکراینی در پرند استان تهران سقوط کرده و جعبه سیاهش در واشنگتن فرود آمده است!

لغو پروازهای شماری از خطوط هوایی به تهران

در پی این فشار و فضاسازی، شماری از خطوط هوایی جهان، پروازهایشان به تهران را لغو کردند؛ مانند شرکت هواپیمایی اتریش که پروازهایش به تهران را لغو کرد و پنجشنبه شب یک هواپیمای خطوط هوایی لوفت‌هانزا که از فرانفورت راهی تهران بود به دلایل امنیتی پرواز خود را نیمه تمام گذاشت و به آلمان بازگشت. در هلند نیز دفتر نمایندگان موسسات مسافرتی «ای‌ان‌وی‌آر» اعلام کردند که همه سفرهای از قبل برنامه‌ریزی شده به ایران لغو می‌شود.

وزارت خارجه انگلیس دیروز از اتباع خود خواست که از سفرهای هوایی به مقصد ایران، یا از این کشور و یا هرگونه پرواز در داخل ایران خودداری کنند. همچنین به بریتانیایی‌هایی که در ایران هستند، توصیه شده گزینه خروج از ایران را مدنظر قرار دهند.

حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلیس نیز در واکنشی کنایه‌آمیز در توئیتی نوشت که نخست وزیر، وزیر کشور و مقامات عالی انگلیس به طور مکرر به مردم و اتباع خارجی نسبت به خطرات بیشمار و رو به افزایش چاقوکشی و جرم و جنایت در خیابان‌های لندن و دیگر شهرهای انگلیس هشدار داده‌اند.» بعیدی‌نژاد به ایرانیان هشدار داد که در هنگام سفر به انگلیس هشدارهای ایمنی در این باره را جدی بگیرند. 

گذشته از آنچه میان کشورها در جریان است، این ادعا و تشکیک درباره علت حادثه، داغی بزرگتری بر دل و جان کسانی است که با ادعاهای مطرح شده، آرزو می‌کنند عزیزان خود را در یک سانحه هوایی از دست داده باشند، نه یک اقدام نظامی

ادعای آمریکا باید به صورت فنی از طریق ایکائو اعلام شود

اساسا کار جعبه سیاه هواپیما همین است که اطلاعات پرواز را ذخیره کند و در مواقعی که هواپیما سقوط می‌کند بتواند با اطلاعاتی که در خود حفظ کرده به بازماندگان بگوید که چه اتفاقی افتاده است. اما گمانه‌زنی‌های این چنین، پیش از آنکه جعبه سیاه بررسی شود، چه دلایلی می‌تواند داشته باشد، جز امیال و پشت پرده‌های سیاسی؟ به ویژه آنکه آمریکا تاکنون هیچ اسناد و مدارک روشنی برای اثبات ادعای خود ارائه نکرده است. 

روز گذشته علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در پایان جلسه ویژه بررسی علل سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی درباره ادعای سرنگون شدن هواپیمای مسافربری اوکراینی به خبرنگاران گفت: اگر اظهارات سیاستمداران آمریکایی و کانادایی از طرف سازمان‌های رسیدگی به سوانح دو کشور است باید به صورت فنی و از طریق ایکائو به دنیا اعلام شود.

تاکنون اما هیچ اظهار نظر فنی و تخصصی از سوی مدعیان اصابت موشک به هواپیمای مذکور منتشر نشده است. آنچه تا این لحظه دیده شده، سوء استفاده آمریکا و متحدان وی از یک سانحه هوایی و هجمه و فشارهای مضاعف بر ایران است؛ تا جایی که وزیر امور خارجه هلند از وضع تحریم‌های اروپا علیه ایران سخن می‌گوید!

آنچه تاکنون از ادعای اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی منتشر شده، ویدئویی گنگ و نامفهوم است که نمی‌توان اصالت آن را تایید کرد. در مقابل رئیس سازمان هواپیمایی کشوری دلایلی بر رد این ادعا تشریح کرده است.

او دیروز به خبرنگاران گفت: اینکه گفته می‌شود موشک به هواپیما برخورد کرده است، نمی‌تواند از نظر علمی درست باشد زیرا اینکه شی به هواپیمایی برخورد کند و هواپیما نیز در مدت بین ۶۰ تا ۷۰ ثانیه در هوا پرواز کند، قابل قبول نیست. عابدزاده درباره احتمال شیلک به بال هواپیما هم اظهار کرد: این گونه نیست، قطعات جمع‌آوری شده هواپیما در منطقه خیلی محدود است اگر انفجاری در بالا رخ داده باشد، می‌بایست پراکندگی قطعات بیشتر می‌شد؛ تجربه‌های گذشته در مورد اصابت موشک به هواپیما در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که گستره پخش قطعات آن هواپیما بسیار زیاد بوده است.

دعوت ایران از کشورها برای شرکت در فرایند تحقیقات

هجمه دیگر علیه ایران، ممانعت ایران از همکاری با دیگر کشورها برای رمزگشایی از سقوط بوئینگ 737 بود. 

به دنبال همین جوسازی‌ها، سخنگوی دولت پنجشنبه شب، بیانیه‌ای صادر و تاکید کرد: «طبق قواعد بین‌المللی، سازمان هواپیمایی کشوری از کشوری که سانحه در آن رخ داده است (ایران)، سازمان هواپیمایی کشوری از کشوری که صادرکننده گواهینامه صلاحیت پرواز است (اوکراین)، مالک هوایپما (اوکراین) کارخانه سازنده هواپیما (بوئینگ) و کارخانه سازنده موتور هواپیما (فرانسه) می‌توانند در فرایند تحقیق شرکت کنند.»

سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه نیز خبر داد که طبق هماهنگی‌های انجام شده، یک هیأت ۱۰ نفره کانادایی برای رسیدگی به امور قربانیان این کشور در حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی عازم ایران هستند.

حسن رضایی‌فر از مسئولین سازمان هواپیمایی کشوری نیز دیروز به خبرنگاران گفت که «جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی امروز(جمعه 20 دی) در لابراتوار فرودگاه مهرآباد ارزیابی می‌شود.» وی با بیان اینکه توانایی استخراج و تحلیل اطلاعات جعبه سیاه در داخل کشور وجود دارد، افزود: «با این حال اگر ایران نتواند اطلاعات آن را استخراج کند با هدف جلوگیری از صدمه به اطلاعات آن از روسیه، فرانسه، کانادا و یا اوکراین برای تحلیل جعبه سیاه استفاده خواهد کرد.»

نماینده کشور اوکراین نیز هم‌اکنون در کشور حضور دارد. حتی از سوئد نیز به دلیل وجود اتباعی از این کشور در هواپیما دعوت شده تا به ایران سفر کرده و بر امور سانحه نظارت کنند.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری: اینکه شیء به هواپیمایی برخورد کند و هواپیما نیز در مدت ۶۰ تا ۷۰ ثانیه در هوا پرواز کند، قابل قبول نیست. همچنین، اگر انفجاری در بالا رخ داده باشد، می‌بایست پراکندگی قطعات بیشتر می‌شد 

با دعوت ایران از این کشورها و پایان کار تحقیقات، اگر در پی استخراج داده‌های جعبه سیاه، علت سقوط هواپیما، نقص فنی یا چیزی شبیه به آن تشخیص داده شود، هیچ یک از مقامات غربی که اکنون ادعای سرنگونی بوئینگ با موشک را مطرح می‌کنند، مسئولیت ادعاهای خود را نخواهند پذیرفت؛ به ویژه که همگی آنها بر بررسی‌های بیشتر تاکید می‌کنند اما در عین حال با جوسازی و موج رسانه‌ای که ایجاد می‌کنند، نه تنها ایران را تحت فشارهای تازه‌ای می‌گذارند، بلکه در روند تحقیقات نیز خلل ایجاد می‌کنند.

گذشته از آنچه میان کشورها در جریان است، این ادعا و تشکیک درباره علت حادثه، داغی بزرگتری بر دل و جان کسانی است که با ادعاهای مطرح شده، آرزو می‌کنند عزیزان خود را در یک سانحه هوایی از دست داده باشند، نه یک اقدام نظامی.