محبوبه ولی

بیراه نیست اگر بگوییم روحانی دیروز بیش از تمام روزهای دو سال گذشته، به روحانی انتخاباتی سال 96 شبیه بود؛ همان روحانی پرشور و حرارت و بی‌پروا، با کنایه‌ها و کدهای سربسته از مفسدان پشت پرده، با تهدیدهایی به افشاگری، با هجمه‌های تندش به دولت احمدی‌نژاد و با سلامی که به رئیس دولت اصلاحات کرد!

روحانی دیروز سه ماه مانده به انتخابات مجلس، میهمان یزد بود؛ شهر محمدخاتمی. شهری که شاید به همین دلیل که زادگاه خاتمی است، رنگ و روی اصلاح‌طلبانه دارد. سفرهای دم انتخابات روحانی به یزد، مسبوق به سابقه است. او 13 اردیبهشت 92، وقتی برای اولین بار می‌خواست رئیس‌جمهور ایران شود به یزد رفت و یزدی‌ها با یک رأی 68 درصدی در انتخابات روی خوش خود را به او نشان دادند. چهار سال بعد در 19 اردیبهشت 96، باز هم میهمان یزد بود. این بار هم گرچه یزد عایدی چندانی از رأی قبلی خود به روحانی حاصل نکرده، اما باز هم 64 درصد یزدی‌ها در انتخابات به روحانی رأی دادند.  

سخن از گازانبرهای مقابل کلید در پایتخت اصلاحات

حالا باز هم به یزد رفته است. البته دولت این سفر را انتخاباتی اعلام نکرده، بلکه هدف سفر را افتتاح چند طرح و بررسی پیشرفت طرح‌های قبلی عنوان کرد. با این حال پوسترهای سفر روحانی نشان می‌داد که این سفر مایه‌های سیاسی دارد.

در یکی از پوسترهایی که برای استقبال از روحانی طراحی شده، نوشته شده است: «روحانی در پایتخت اصلاحات از گازانبرهای مقابل کلید می‌گوید»؛ همین طور هم شد و روحانی دیروز همان رئیس‌جمهوری شده بود که هر بار از جریاناتی حرف می‌زند که نمی‌گذارند دولت او کارش را پیش ببرد.

به سراغ فسادهای میلیارددلاری بروید

اما در میان تمام فریادهایی که روحانی دیروز برآورد، آنچه درباره و خطاب به قوه قضائیه گفت، بیش از همه توجه‌ها را به خود جلب کرد.

روحانی خطاب به دستگاه قضا که این روزها تقریبا هر روز دادگاه‌های مربوط به مفاسد اقتصادی در آن تشکیل می‌شود، گفت: «از قوه قضاییه که با فسادهای میلیونی و میلیارد تومانی برخورد می‌کند، می‌خواهم که مبارزه با فساد میلیارد دلاری را هم برای مردم توضیح دهد.»

بسیاری این سخن روحانی را هجمه به ابراهیم رئیسی و سنگی پیش پای مبارزه او با فساد دانستند. با این حال روحانی ادامه داد: «مبارزه با فساد دانه درشت‌ها کجاست و چرا به این فسادها و پول‌ها رسیدگی نمی‌شود؟ اینکه چند نفر را به دادگاه کشانده و تبلیغ مبارزه با فساد شود، بدانید که سرِ مردم کلاه نمی‌رود مردم باید بدانند پولی که از بیت‌المال پرداخت شده، چگونه و کجا رفته و چه کسانی مسئول هستند.»

رئیس‌جمهوری با بیان اینکه در این زمینه قضات و دادستان‌های شریف نباید از پیگیری این پرونده‌ها بترسند و سرنوشت این پول‌ها را برای مردم روشن کنند، گفت: «در غیر این صورت به مناسبت‌های مختلف و مورد به مورد این ارقام را به مردم توضیح خواهم داد.»

این اظهارات روحانی روز گذشته با بیشترین واکنش‌ها مواجه شد. برخی آن را عصبانیت روحانی از مبارزه دستگاه قضا با فساد حسین فریدون تعبیر کردند و برخی دیگر آن را نتیجه فشارهای سنگینی دانستند که باعث شده آتشفشان روحانی اینگونه فوران کند. 

تهدید مسلم یا ارائه کدهای همیشگی؟

اما گذشته از اینها، جمله آخر روحانی مبنی بر اینکه به مناسبت‌های مختلف درباره فسادهای مدنظرش به مردم توضیح خواهد داد را می‌توان یک تهدید مسلم به حساب آورد؟ 

تجربه این‌گونه حرف‌های روحانی در گذشته نشان داده که او صرفا تهدید به افشاگری خواهد کرد، اما در عمل صلاح را در شفافیت تام و تمام نمی‌بیند. او بیشتر اهل کد دادن است تا دادن آدرس سرراست و مستقیم. دیروز هم کد داد؛ کدهایی که بعد از سخنرانی‌اش، شنوندگان را به جستجو و رمزگشایی از آن کدها واداشت.  برای مثال او از نهادی گفت که 947 میلیون دلار گرفته اما آن را پس نمی‌دهد! روحانی نامی از آن نهاد نبرد؛ اما برخی در رمزگشایی‌های خود عنوان کردند آن نهاد صدا و سیماست که این مبلغ را در دولت احمدی‌نژاد گرفته است. 

اندر خم کوچه احمدی‌نژاد

علاوه بر نشانی‌های مبهم، روحانی از پرونده بابک زنجانی که وزیر نفت یعنی بیژن زنگنه را تحت فشارهای بسیار گذاشته نیز یاد کرد. او صراحتا گفت: «اینکه هنوز بعد از گذشت چند سال برای ما روشن نیست آقایی که ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون پول مردم را خورد و او را دستگیر کرده و حتی حکم اعدام هم برایش صادر شد و اکنون در زندان است الان، این پول کجاست و چه کسانی مسئول هستند و چرا آنهایی که در این زمینه نقش داشتند برای مردم توضیح داده نمی‌شود.»

روحانی به دو میلیارد دلاری که در دولت احمدی نژاد به باد رفته، اشاره و اظهار کرد: «از همه مسئولین و ارگان‌ها می‌خواهم درباره ۲ میلیارد دلار پولی که به حلقوم آمریکا ریخته شد و دولت قبل ۱۰ ماه فرصت داشت که آن پول را از حلقوم آمریکا درآورد اما دست روی دست گذاشت به مردم توضیح دهند.»

خبرگزاری ایسنا درباره این دو میلیارد دلار نوشت: «در سال ۱۳۸۶ از محل فروش نفت ایران، دولت محمود احمدی‌نژاد مقادیری اوراق بهادار از طریق یک کارگزار لوکزامبورگی به نام «کلیر استریم» خریداری کرد؛ این کارگزار بخشی از این اوراق را در اروپا و بخش دیگری را به‌ صورت فیزیکی در «سیتی بانک» نیویورک نگهداری می‌کرده است. از آنجایی که بر اساس قوانین داخلی ایالات متحده آمریکا هرگونه استفاده از دلار در نظام بانکی در هرکجای جهان نیازمند اخذ مجوز لازم از نظام بانکی آمریکاست، در آن زمان بانک‌های ایران از طریق یک نوع همکاری با عنوان «U-Turn» با بانک‌های بین‌المللی غیر آمریکایی، بدون داشتن ارتباط مستقیم با سیستم بانکی آمریکا از خدمات دلاری بهره می‌بردند. پس از اعمال محدودیت‌های جدید از سوی دولت آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در آبان ماه 1387 و بر اساس مصوبه وزارت خزانه‌داری آمریکا استفاده بانک‌های ایرانی از این خدمت ممنوع شد.»

روحانی گفت: از قوه قضاییه که با فسادهای میلیونی و میلیارد تومانی برخورد می‌کند، می‌خواهم که مبارزه با فساد میلیارد دلاری را هم برای مردم توضیح دهد؛ در غیر این صورت به مناسبت‌های مختلف و مورد به مورد این ارقام را به مردم توضیح خواهم داد

فریاد در میان هیاهو

اما آنچه سفر روحانی را سیاسی کرد، صرفا بیانات او نبود؛ بلکه هیاهویی که سعی می‌کرد بر فریادهای روحانی غالب شود نیز رنگ و بوی سیاسی به این سفر داد. 

در میدان امیرچخماق یزد، همزمان که روحانی مشغول سخنرانی بود، گروهی بودند که پلاکاردهایی علیه دولت او در دست داشتند و شعارهایی می‌دادند از این دست که «تورم، گرانی، جواب بده روحانی!»

در واکنش به این فریاد و هیاهو، روحانی سخنانی گفت که آن سخنان نیز بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت. او گفت: «بی‌تردید صدای شما مردم، صدای این چند نفر جوان نیست؛ شما مردمانی بزرگ، مهربان و در خط انقلاب هستید و همه باید آگاه باشیم که اختلاف و فاصله خواست آمریکا است لذا نگذاریم خواست آمریکا از حنجره عده معدودی بلند شود گرچه آن عده بسیار کم و معدود هستند اما در عین حال آن گروه اندک و کوچک را هم به اسلام و وحدت و پیامبر رحمت دعوت می‌کنیم.»

یک ریال در دولت من گم نمی‌شود

همزمان که شعارها و پلاکاردهای آن عده پرهیاهو در جریان سخنرانی رئیس جمهوری، طعن و کنایه‌های بسیار به ضعف‌های اقتصادی دولت او می‌ز‌دند، روحانی  درباره انتقادات بسیاری که به فساد مالی در دولتش می‌شود، گفت: «یک عده آدمی که نه اخلاق و نه ایمان دارند و نه با منافع ملی آشنا هستند چنین می‌گویند که پارسال ۱۸ میلیارد دلار گم شده است، لذا بانک مرکزی امروز آمار مربوط به این موضوع را  منتشر کرد. بر اساس گزارش بانک مرکزی از این رقم، ۷ میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار کالاهای اساسی و درمانی و پزشکی وارد شده است و تمام فهرست آن کاملا مشخص است.

مردم بدانند در این دولت یک ریال یا یک دلار گم نخواهد شد و آن در دوران دیگری بود که میلیاردها دلار گم ‌شد و هنوز هم پیدا نشده است. بنابراین راه را اشتباه نروید

 ۱۲ میلیارد دلار هم کالاهای دیگر وارد شده که لیست همه آنها مشخص است بجز یک میلیارد دلار که اختلاف حساب وجود دارد و در این زمینه به تعزیرات اعلام شده که بررسی‌های لازم را انجام دهد.»

او ادامه داد: مردم بدانند در این دولت یک ریال یا یک دلار گم نخواهد شد و آن در دوران دیگری بود که میلیاردها دلار گم می‌شد و هنوز هم پیدا نشده است. بنابراین راه را اشتباه نروید.

این جمله آخر را شاید بتوان گفت جان کلام روحانی در یزد به شمار آورد؛ او در میان تمام فشارهای سنگینی به دولتش می‌آید به یزد رفت تا در آستانه انتخابات بگوید «راه را اشتباه نروید»؛ راهی که اگر از خانه اصولگرایان تند و مخالفان روحانی بگذرد، دو سال آینده را برای او بسیار سخت‌تر از پیش خواهد کرد.