فیلترینگ، حداقل ۳۰۰ هزار شغل در کشور را از بین برده است

فیلتر شدن شبکه‌های مجازی این روزها مشکلات فراوانی را برای فعالان اقتصادی کشور رقم زده و در این میان به طور خاص، معیشت بسیاری از خانوارهایی که از طریق فضای مجازی به راه‌اندازی کسب و کار اقدام کرده بودند را به خطر انداخته است.

به گزارش «توسعه ایرانی»، زنان سرپرست خانوار و افرادی که در فضای مجازی اقدام به تبلیغ کالاها و خدمات خود می‌کردند ازجمله افرادی هستند که خسارات سنگینی را از ناحیه فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی به خصوص اینستاگرام متقبل شده‌اند. این درحالی‌ست که استراتژی اصلی دولت سیزدهم برای اشتغالزایی، بر پایه کسب و کارهای کوچک بنا شده بود که اکثریت قریب به اتفاق این دست از مشاغل نیز وابسته به همین شبکه‌های اجتماعی هستند.

در همین زمینه «احسان سهرابی» مشاور کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور می‌گوید: سوال این است که فیلتر شدن پیام‌رسان‌های خارجی چه تاثیری بر نرخ بیکاری کشور خواهد گذاشت. امروز خانواده‌های بسیاری در قالب مشاغل خانگی کسب و کار راه انداخته و با حداقل سرمایه همانند دست‌فروش کف خیابان، در فضای مجازی معیشتشان را تامین می‌کنند یا با فعالیت در اینترنت، کمک هزینه‌ای برای زندگی خود فراهم می‌کنند. تکلیف این گروه‌ها که بسیاری از آنها زنان سرپرست خانوار هستند، چه می‌شود؟

وی افزود: با توجه به صحبت‌های اخیر معاونت وزارت ارتباطات که اشاره کرد مردم باید از شبکه‌های داخلی استفاده کنند، باید پرسید آیا تضمینی بر درآمدزایی یکسان یا معادل در این فضاها وجود دارد؟ خانوارهای متضرر که عموماً کم‌درآمد هستند، چه باید بکنند؟ در چنین چالش‌هایی فقط کسب و کارهای خرد آسیب می‌بینند چرا که آنها با حداقل سرمایه اموراتشان را می‌گذرانند.

سهرابی ادامه می‌دهد: مبنای محاسبات‌ برای نرخ بیکاری یک ساعت کار در هفته است که اصلاً قابل قبول نیست. فارغ از اینکه شاغلان با بیش از ۲۰۰ ساعت کار در هفته فقط هزینه‌های  ۱۰ روز از ماه را تامین می‌کنند، در این میان، به دست‌فروشان مجازی باید بیشتر توجه شود. هزینه‌های حداقلی زندگی بسیار افزایش یافته و یک خانواده چهار نفره درگیر نبرد بی‌امان و نابرابر با تورم و گرانی‌ست. نتیجه این روند برای آنهایی که به اجبار فضای کسب و کار را از دست داده‌اند، چه می‌شود؟

به گفته این فعال کارگری، برای هجرت و جابه‌جایی از یک مکان کسب به مکان کسب دیگر باید خیلی زمان گذاشت و سوالات و چالش‌های بسیار به وجود می‌آید. آیا مشتری‌ها به آن مکان جدید می‌روند، پلتفرم‌های جدید امکانات فنی محیط قبل و کارایی قبلی‌ها را دارند، آیا پشتیبانی قوی وجود دارد و بازار استقبال می‌کند و....

سهرابی می‌گوید: این دست‌فروشان، شرکت‌های ابرسرمایه‌دار مثل پپسی و کوکاکولا نیستند و توانمندی و سرمایه آن را ندارند که با تغییر برند در شرایط بحرانی سود ببرند و حامیان قدرتمند نیز در میان فرادستان داشته باشند بلکه صاحبان کسب و کارهای خردی هستند که با کوچک‌ترین تلنگری زمین می‌خورند. این کم درآمدها را بیشتر دریابید.

توسعه فضای مجازی،

کاهش بیکاری را به همراه دارد

یک کارشناس دیگر بازار کار نیز درباره آمار کسب و کارهای فعال در فضای مجازی گفت: در جریان قطع اینترنت، کسب و کارهای زیادی در فضای مجازی آسیب دیدند. البته برآوردها متعدد است ولی چون به شکل ثبت شده در اختیار نداریم که چه میزان آسیب دیده‌اند، نمی‌توان به آن استناد کرد ولی برآورد می‌شود که بین ۲۵۰ تا ۳۰۰هزار شغل از بین رفته باشد.

حمید حاج‌اسماعیلی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه توسعه فضای مجازی، کاهش بیکاری را به همراه دارد، افزود: با توجه به آمار بالای فارغ‌التحصیلان و تناسب بسیاری که بین فارغ‌التحصیلان جویای کار با فضاها و پلتفرم‌های اینترنتی وجود دارد، می‌توانیم از ظرفیت آنها در این بخش در کارهای مهم استفاده کنیم. در حال حاضر کسب و کار بخش قابل توجهی که نان‌آور خانواده بودند، به دلیل از دست دادن مشتری دچار مشکل شده و لازم است هرچه سریع‌تر بستر فعالیت این کسب و کارها در پلتفرم‌های داخلی آماده و اعلام شود که از چه حمایت‌ها و برنامه‌هایی برخوردار خواهند شد. همچنین سازوکار و زمان کوچ آنها به پلتفرم‌های داخلی تعیین و بسته‌های حمایتی در اختیار متقاضیان به استفاده از پلتفرم‌های داخلی گذاشته شود تا کسب و کارهای مجازی بیش از این بلاتکلیف نمانند.

حاج‌اسماعیلی در عین حال درباره استفاده افراد از برنامه‌های ایرانی‌ موجود برای توسعه کسب و کار مجازی خود با توجه به مسدود بودن پلتفرم‌های خارجی گفت: این نظر را که مردم به دلیل اینکه سال‌ها در پلتفرمی مانند اینستاگرام بوده‌اند و اکنون به دلیل شرایط پیش آمده به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ نمی‌کنند را قبول ندارم. این حرف‌ها فنی نیست و مسدود شدن اینستاگرام یا دیگر پلتفرم‌های خارجی باعث عدم استقبال از پلتفرم‌های داخلی نمی‌شود. مردم اگر احساس کنند که شرایط و قالب‌های لازم در پلتفرم‌های خودمان وجود دارد و می‌توانند کسب و کارهای خود را به راحتی و با هزینه ارزان توسعه بدهند، مطمئن باشید که سراغ گزینه داخلی هم می‌روند.

وی ادامه داد: ممکن است در ابتدا مقاومت‌هایی صورت بگیرد ولی اگر نگاه و نیت توسعه کسب و کار باشد، از طریق پلتفرم‌های داخلی هم می‌توان فعالیت را ادامه داد، به شرط آنکه بستر و زیرساخت‌های لازم را برای صاحبان کسب‌وکارهای مجازی فراهم و دسترسی به آن را تسهیل کنیم. در عین حال این پلتفرم‌ها باید با خارجی‌ها رقابت کند و به لحاظ پشتیبانی و تبلیغ هم دورنمای خوبی داشته باشد تا افراد با اطمینان بیشتر از آنها استفاده کنند.

این کارشناس بازار کار معتقد است: در فضای رقابتی، انتخاب از طرف مردم حتما با مساله هزینه-فایده صورت می‌گیرد و اساسا مردم در بحث کسب و کار کمتر سراغ رویکردهای سیاسی و خارج از شرایط تعامل بین دولت و مردم می‌روند و بیشتر دنبال این هستند که کسب و کارشان بگذرد لذا اینکه تصور کنیم تبلیغات منفی باعث می‌شود مردم رویکرد مثبتی نداشته باشند را قبول ندارم.