تلاش مسئولانه برای عادی‌سازی گرانی در جامعه
خیالتان راحت؛ مرغ کیلویی ۱۰۰هزار تومان نمی‌شود!
نسرین هزاره مقدم
«خورد و خوراک» مهم‌ترین دغدغه مردمان مزدبگیر شده است. کارگران شاغل و بازنشسته به خصوص آنها که دستمزدشان به اندازه حداقل دستمزد مصوب یا فقط کمی بیشتر است، تمام تقلایشان معطوف به تامین سبد خوراکی‌های خانواده است. در همین زمینه یک کارگر شهرداری کوت‌عبدالله که مدتی است به خاطر شهریه دانشگاه فرزندش به دردسر افتاده، خیلی ساده می‌گوید: «همه تلاش‌مان خرید اقلام خوراکی است، البته منظور همان خوراکی‌های اصلی است؛ مرغ و تخم‌مرغ، برنج، پنیر و لبنیات و میوه و سبزیجات».
از سال ۹۷ و با فرارسیدن موج سنگین شوک‌درمانی ارزی، قیمت کالاهای اساسی شروع به اوج گرفتن کرد. طبق قانون نانوشته تسری نرخ ارز به قیمت همه کالاها و خدمات، اساسی‌ترین مایحتاج سفره‌های مردم در این مدت گرانی چند برابری را تجربه کرده است. اگر قیمت یک کیلو گوشت مرغ در سال ۹۷ را با آخرین قیمت رسمی دی ماه ۱۴۰۰ قیاس کنیم، خیلی راحت این ادعا اثبات می‌شود.
تیر ماه ۹۷، یک اطلاعیه رسمی به رسانه‌ها آمد: «براساس اعلام اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی، قیمت فروش هر کیلوگرم مرغ در بازار مصرف ۷۶۰۰ تومان و در محدوده مجاز کارگروه ستاد تنظیم بازار است». برمی‌گردیم به زمان حال، هجدهم دی ماه 1400، «حبیب اسدالله‌نژاد» مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی کشور از کاهش قیمت مرغ به زیر نرخ مصوب در بازار خبر داد و گفت: قیمت هر کیلوگرم مرغ هم اکنون در بازار خرده‌فروشی بین ۲۷ تا ۳۱هزار تومان است و بسیاری از مرغداران از حاشیه سود خارج شده و زیان می‌کنند.
حالا اگر همان ۲۷هزار تومان اعلام شده یعنی پایین‌ترین نرخ در بازه رسمی اعلامی را مدنظر قرار دهیم (گرچه براساس شهادت مصرف‌کنندگان عادی یا مردم کوچه و بازار، گوشت مرغ و سایر کالاها به نرخ مصوب رسمی و اعلامی گیر نمی‌آید)، باز هم تورم چند صد درصدی، یک واقعیت مسلم است. قیمت مرغ در تیرماه ۹۷، کیلویی ۷۶۰۰ هزار تومان بوده و امروز کمترین قیمت ۲۷هزار تومان و این یعنی قیمت یک کیلو گوشت مرغ در این بازه زمانی ۳.۵برابر شده یعنی یک تورم ۳۵۰درصدی. روشن است اگر قیمت‌های عادی و رایج بازار را در نظر بگیریم، یعنی مرغ کیلویی ۴۰هزار تومان، تورم حادث به ۴۰۰درصد هم می‌رسد!
رشد ۳۵۰ یا ۴۰۰درصدی قیمت گوشت مرغ، این کالای اساسی را از سبد خرید بسیاری از خانواده‌های کم‌درآمد به خصوص حداقل‌بگیران کارگری یا شاغلان غیررسمی حذف کرده و در بهترین حالت، مصرف این کالا به کمترین میزان ممکن رسیده است.
«زهرا» زنی سرپرست خانوار که با لیف‌بافی و فروش آن در مترو، امور زندگی خود و سه فرزند نابالغش را تامین می‌کند، می‌گوید: «قبلاً هفته‌ای دو بار مرغ می‌خوردیم. بعد شد هفته‌ای یک بار و حالا دروغ نگویم شاید دو هفته یک بار یا گاهی ماهی فقط یک بار می‌توانیم پلومرغ بخوریم. هم برنج گران شده و هم مرغ. فعلا تخم‌مرغ را جایگزین مرغ کرده‌ایم ولی نگرانیم که روزی مجبور شویم قید آن را هم بزنیم!».
کیلویی 100هزار تومان نه، فقط ۷۵هزار تومان ناقابل
در این اوضاع نامساعد، زمزمه‌هایی از جانب تولیدکنندگان گوشت طیور و عرضه‌کنندگان آن به گوش می‌رسد که حاکی از احتمال گران شدن دوباره گوشت مرغ است؛ گرانی‌ای که می‌تواند تا مرز کیلویی ۷۵هزار تومان تداوم داشته باشد!
هجدهم دی ماه، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی از کاهش قیمت مرغ به زیر نرخ مصوب خبر داد و گفت: ۱۵ روز است که شرکت پشتیبانی امور دام، مرغ مازاد تولیدکنندگان را جمع‌آوری می‌کند.
اما به نظر می‌رسد این روند کاهشی تداوم داشته باشد. سیاست‌های اقتصادی لزوما براساس اصل تسری قیمت ارز به تمام کالاها، بر قیمت گوشت مرغ تاثیر می‌گذارد. این اثرگذاری می‌تواند تا مرز ۵۰درصد باشد؛ ۵۰درصد گرانی بیشتر و نکته عجیب اینجاست که نمایندگان جامعه تولیدکننده و عرضه‌کننده که ذینفعان اصلی گرانی مرغ هستند، در حال عادی‌سازی گرانی هستند و از نرخ‌هایی سخن می‌گویند که نه تنها در دایره استطاعت بیش از نیمی از جمعیت کشور قرار نمی‌گیرد، بلکه بار روانی این نرخ‌ها، می‌تواند یک تورم زودرس به بازار ملتهب، تحمیل کند.
نوزدهم دی ماه «برومند چهارآیین» رئیس هیات مدیره شرکت مادر تخصصی صنعت طیور در اظهاراتی سعی کرد به اصطلاح زهر خبر گرانی مرغ در اثر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را بگیرد و مثلاً به مردم دلداری بدهد! وی گفت: «ارز ۴۲۰۰ تومانی قدرت رقابت را از تولیدکنندگان گرفته است. واردکنندگان هر محصول بی‌کیفیتی را به نام ذرت با ارز ۴۲۰۰ وارد می‌کنند، به دولت می‌فروشند و سود می‌کنند. قیمت‌های ۱۰۰هزار تومانی مرغ در صورت حذف ارز ۴۲۰۰ که برخی می‌گویند خواب و خیالی بیش نیست. در صورت حذف ارز ۴۲۰۰ مرغ حدودا کیلویی ۷۵هزار تومان می‌شود و افزایش قیمت بیش از این امکان‌پذیر نیست».
به گفته این فعال صنعت طیور، مرغ ۱۰۰هزار تومان نمی‌شود بلکه فقط ۷۵هزار تومان می‌شود، اما ۷۵هزار تومان یعنی حداقل دو برابر نرخ فعلی و یک تورم مجدد ۱۰۰درصدی!
قیمت‌های ۱۰۰هزار تومانی مرغ در صورت حذف ارز ترجیحی که برخی می‌گویند خواب و خیالی بیش نیست. در صورت حذف ارز دولتی، مرغ حدودا کیلویی ۷۵هزار تومان می‌شود و افزایش قیمت بیش از این امکان‌پذیر نیست
این رقم اعلامی، یعنی مرغ کیلویی ۷۵هزار تومان را با مزدبگیران کارگری مطرح کردیم. کارگر شهرداری کوت‌عبدالله در این رابطه می‌گوید: اگر مرغ ۷۵هزار تومان شود، قطعاً از سبد خرید ما خط خواهد خورد یعنی ماهی یک بار هم دیگر مرغ نمی‌خریم. شاید این عدد برای آن آقا بسیار ارزان باشد اما برای ما کارگران حداقل‌بگیر، خارج از توانمان است!
یک کارگر متخصص عسلویه که حداقل‌بگیر نیست و ماهی حدود ۷ میلیون تومان دستمزد دارد نیز در ارتباط با مرغ کیلویی ۷۵هزار تومان می‌گوید: آنهایی که خیلی ساده از مرغ ۷۵ یا حتی ۵۰هزار تومانی دم می‌زنند و به مردم می‌گویند نگران نباشید مرغ ۱۰۰هزار تومان نمی‌شود، هیچ شناختی از زندگی ما ندارند. اگر مرغ کیلویی ۷۵، ۶۰ یا حتی ۵۰هزار تومان شود، نیمی از جمعیت دیگر از خرید آن انصراف می‌دهند. معلوم نیست اینها برای چه کسانی تولید می‌کنند. آیا واقعاً نباید خریداری در بازار باشد؟
البته اظهارات یکی از نمایندگان مجلس، سعی داشت قدری گفته‌های برومند چهارآیین را تلطیف کند. بیستم دی ماه، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از افزایش قیمت مرغ تا ۵۰هزار تومان در صورت حذف ارز ترجیحی در بودجه سال آینده کشور خبر داد.
محمدرضا میرتاج‌الدینی افزود: تاکید مجلس بر این است که میزان تاثیرگذاری حذف ارز ترجیحی در محصول نهایی نهاده‌های دامی باید مدیریت شود. البته باید تاکید کنیم که نقطه مشترک دولت و مجلس، حمایت از سفره مردم است.
به ادعای این نماینده مجلس، در صورت حذف ارز ترجیحی، گوشت مرغ کیلویی ۵۰هزار تومان می‌شود. به اعتقاد یک فعال صنعت طیور، این قیمت ۷۵هزار تومان خواهد شد. آنچه در افواه و میان مردم مطرح است، گوشت مرغ کیلویی ۱۰۰هزار تومان خواهد شد. فعلا این 100هزار تومان غیرمستند را کنار می‌گذاریم و نتیجه می‌گیریم که در صورت حذف ارز دولتی، قیمت هر کیلو گوشت مرغ بین ۵۰ تا ۷۵هزار تومان خواهد شد؛ رقمی که با در نظر گرفتن مرغ کیلویی ۲۷هزار تومان فعلی (نرخ رسمی اعلامی) یک تورم حداقل ۹۰ تا ۱۰۰ درصدی به بازار مرغ وارد خواهد کرد. اما آیا طبقه کارگر، خریداران بالقوه گوشت مرغ، اساساً تاب‌آوری این نرخ‌ها را دارند؟
قیمت مرغ در تیرماه ۹۷، کیلویی ۷۶۰۰ هزار تومان بوده و امروز کمترین قیمت آن ۲۷هزار تومان است. این یعنی قیمت یک کیلو گوشت مرغ در این بازه زمانی ۳.۵برابر شده یعنی یک تورم ۳۵۰درصدی
درکی از قدرت خرید مردم و حداقل دستمزد ندارند
«فرامرز توفیقی» رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور در ارتباط با این نرخ‌ها و تلاش صاحبان سرمایه برای عادی‌سازی نرخ‌های نجومی کالاها می‌گوید: آن فعال صنعت طیور که می‌گوید نگران نباشید با حذف ارز دولتی، مرغ می‌شود کیلویی ۷۵هزار تومان، اصلاً قدرت خرید مردم را می‌داند؟ می‌داند حداقل دستمزد چقدر است و می‌داند چند میلیون خانواده در این کشور با دستمزد ناچیز ۴ میلیون تومانی، یک ماه تمام زندگی می‌کنند؟!
او ادامه می‌دهد: آن‌چنان راحت و بی‌دغدغه از مرغ کیلویی ۷۵هزار تومان صحبت می‌کنند و این نرخ‌های نجومی را با قیمت‌های فوب خلیج‌فارس و کشورهای همسایه قیاس می‌کنند که انگار کارگران ایرانی ماهی دو هزار دلار دستمزد می‌گیرند! اگر همه چیز به نرخ ارز مربوط است و قرار است با حذف ارز دولتی، گوشت مرغ تورم صد درصدی داشته باشد، چرا مزد و مستمری را همپای گرانی نرخ ارز افزایش نمی‌دهند؟! یک تورم صددرصدی دیگر روی اقلام اساسی ازجمله مرغ (و به تبع آن تخم‌مرغ) سطح پوشش دستمزد را به زیر 20درصد خواهد رساند یعنی حداقل مزد برای فقط ۵ یا شش روز ماه کافی خواهد بود!
توفیقی تاکید می‌کند: نه مرغ ۷۵هزار تومانی و نه مرغ ۵۰هزار تومانی نماینده مجلس، هیچ‌کدام برای کارگران قابل تحمل نیست. باید سیاست‌گذاری‌های ارزی را به گونه‌ای صورت دهند که سفره‌های کارگران بیشتر از این آسیب نبیند.
عادی‌سازی گرانی در جامعه
ترس از گران‌تر شدن کالاهای اساسی، هراس کمی نیست. اظهاراتی که با هدف عادی‌سازی و اقناع جامعه هدف صورت می‌گیرد، نمی‌تواند به هیچ‌وجه از بار این ترس و نگرانی بکاهد، علاوه بر این، این دست اظهارات موجب ایجاد یک شوک روانی و تورم زودرس می‌شود. کارگرانی که با گرانی گوشت قرمز، ناچاراً به سمت مصرف بیشتر مرغ و مشتقات آن روی آورده‌اند (حتی گزارش‌هایی در ارتباط با مصرف ضایعات مرغ علاوه بر پای مرغ به گوش می‌رسد) تاب تحمل گرانی بیشتر را ندارند و از این سخنان اقناع‌بخش نیز کار چندانی برنمی‌آید.
کارگر شهرداری کوت‌عبدالله معتقد است گرانی بیشتر دیگر قابل تحمل نیست و در آخر صحبت‌هایش می‌گوید: «فرض کنید مرغ کیلویی ۷۵هزار تومان و برنج کیلویی ۷۰ یا ۸۰هزار تومان. در این شرایط یک وعده پلو مرغ، ۵ یا 10درصد حقوق ماهانه ما می‌شود. 200هزار تومان بدهیم پای یک وعده غذا در منزل؟ شاید برای برخی از ما بهتران، مرغ کیلویی ۷۵هزار تومان چیزی نباشد که این طور راحت سخن می‌گویند اما آیا فکر ما را کرده‌اند؟».
دیدگاه تان را بنویسید