هر چند بازار رقابت‌های انتخاباتی در ایران هنوز گرمای خاصی را احساس نمی‌کند، اما بازار وعده‌های کاندیداهای ریاست جمهوری به شدت داغ است و هر روز یکی از این عده، وعده‌ای را مطرح می‌کند که تحقق آن با نگاهی به شرایط فعلی اقتصادی ایران، بسیار سخت و تا حدی ناممکن به نظر می‌رسد.

به گزارش توسعه ایرانی، نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال 1400، تاکنون برنامه مشخص اقتصادی و اجتماعی برای حل مشکلات بیشمار مبتلابه جامعه ایرانی اعلام نکرده‌اند، با این حال با ارائه وعده‌های دهان پرکن همچون ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی برای اقشار ضعیف، 10برابر کردن یارانه نقدی پرداختی به مردم و... سعی کرده‌اند خود را ناجی اقتصاد ایران معرفی کنند و در این بازار، هر روز وعده‌ای بزرگتر و شیرین‌تر از وعده‌های سایر رقبا مطرح می‌کنند، وعده و وعیدهایی که به‌زعم کارشناسان اقتصادی، جز نشان دادن در باغ سبز به مردم، کارکرد دیگری ندارد.

اینکه وعده بدهیم و مردم را تحریک کنیم که یارانه‌ها را بیشتر می‌کنیم، بیشتر جنبه تبلیغی دارد. متاسفانه بعد از چهار دهه در کشور هنوز نمی‌توانیم با مردم فنی و تخصصی صحبت کنیم

سطح دسترسی مسکن برای کارگران به بالای ۶۰ سال رسیده

یک کارشناس بازار مسکن درباره برنامه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برای بخش مسکن گفت: عمده کاندیداها از احداث یک میلیون مسکن صحبت می‌کنند اما مردمی که با این سطح پایین درآمدی از عهده حداقل‌های زندگی خود برنمی‌آیند، آیا توان و حتی فرصت فکر کردن به خرید مسکن را دارند؟ ابتدا باید قدرت اقتصادی خانوارها را برای خرید نقدی یا اقساطی افزایش داد.

فرشید پورحاجت در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: دولت‌های قبل هم برای حوزه مسکن برنامه و هدف‌گذاری اعلام داشتند اما عمده تجربیاتشان با شکست مواجه شده است.

وی افزود: اینکه برخی کاندیداهای محترم اعلام می‌کنند قرار است یک میلیون واحد را بسازند اعداد درشت و دهن پرکنی است اما سوال این است که با کدام مکانیزم و زیرساخت می‌خواهند این کار را انجام دهند؛ آن هم در وضعیتی که فضای کسب و کار برای فعالان بخش مسکن کاملا پرمخاطره شده است. این کارشناس بازار مسکن تاکید کرد: برای ساخت یک میلیون واحد مسکونی، ابتدا باید قدرت اقتصادی مردم را افزایش دهیم تا بتوانند به صورت نقدی یا اقساطی واحد مدنظر خود را خریداری کنند. می‌گویند فضا را برای بخش خصوصی فراهم می‌کنیم تا مسکن تولید کند. بر فرض که بسازند، خریدارش چه کسی است؟ مردمی که با این سطح پایین درآمدی از عهده حداقل‌های زندگی خود برنمی‌آیند آیا توان و حتی فرصت فکر کردن به خرید مسکن را دارند؟

این کارشناس بازار مسکن گفت: نهادها، دستگاه‌ها و ارگان‌های مرتبط با حوزه مسکن، نگاه درآمدی به این حوزه دارند. مجلس هم با قوانین دست و پاگیر، شرایط را دوچندان سخت کرده است. به طور متوسط در کشور حدود سه میلیون تومان هزینه زمین و ساخت می‌شود و سود را هم که در نظر نگیریم، تا واحد تکمیل شود هزینه پنج تا شش میلیون تومان روی دست سازنده می‌گذارد. کدام یک از اقشار پایین و حتی متوسط توان پرداخت چنین مبالغی را برای خرید مسکن دارند؟

پورحاجت تصریح کرد: اغلب کاندیداهای فعلی از ساخت سالیانه یک میلیون مسکن سخن گفته‌اند که جزو بدیهیات است اما باید برنامه‌هایی ارائه دهند که علمی، عملیاتی و اجرایی باشد. طی ۴۲ سال بعد از انقلاب، طرح‌های توسعه در دولت‌های مختلف برای حوزه مسکن برنامه‌ریزی شده و ماحصل تمام اینها، چهره شلخته‌ای است که در شهرها می‌بینیم. ما نه در شهرسازی موفق بودیم و نه در تولید مسکن. مصداق بارز این است که عمده جوانان ما از حداقل حق خود که داشتن سرپناه مناسب طبق قانون اساسی است محرومند. در بحث اشتغال هم دچار مشکل هستند.

وی اظهار کرد: دولت آینده باید به صورت واقعی سیاست‌های تشویقی برای بخش خصوصی فراهم کند. اینکه در صحبت‌های انتخاباتی از خانه‌دار کردن مردم صحبت می‌شود، به نظرم مردم گوششان از این حرف‌ها پر شده است. سطح دسترسی مسکن برای کارگران به بالای ۶۰ سال رسیده آن هم اگر تورم ثابت بماند. این تورم ۵۰درصدی کمر بخش خصوصی را شکسته و بنگاه‌های خصوصی واقعی کشور را به نابودی کشانده است. شوربختاتنه برنامه پدافندی هم برای این موضوع نداریم.

در صحبت‌های انتخاباتی از خانه‌دار کردن مردم صحبت می‌شود. مردم گوششان از این حرف‌ها پر شده است. سطح دسترسی مسکن برای کارگران به بالای ۶۰ سال رسیده آن هم اگر تورم ثابت بماند

با کدام پول می‌خواهند اقتصاد و اشتغال را رونق دهند

یک کارشناس حوزه کار نیز در ارزیابی برنامه‌های کاندیداهای ریاست جمهوری گفت: انتظار این است که این عده، برنامه جدی درباره مباحث و مسائل اقتصادی ازجمله اشتغال عنوان کنند ولی بیشتر اعلام می‌کنند که این مشکل وجود دارد و ما حلش می‌کنیم اما حل کردن موضوعاتی مثل اقتصاد و اشتغال از چه طریقی و با کدام پول و منابع؟

حمید حاج‌اسماعیلی در گفت‌وگو با ایسنا تصریح کرد: از نظر من اینکه وعده بدهیم یارانه‌ها بیشتر می شود و افراد جدیدتری مثل زنان را وارد عرصه یارانه‌بگیری می‌کنیم، حرف‌های موثری نیست و کمکی نمی‌کند. ما باید برای حل مسائل اقتصادی کشور، ساختارها را اصلاح کنیم چون ساختارها و زیرساخت‌های اقتصادی دچار آسیب و مشکل شده و باید آنها را اصلاح کرد.

وی با انتقاد از نبود برنامه مشخص از سوی کاندیداها برای تجمیع و کنترل نقدینگی اظهار کرد: متاسفانه راهکار جدی در مورد تورم و کنترل نقدینگی از سوی کاندیداها مطرح نمی‌شود. در حال حاضر بخش بزرگی از نقدینگی کشور در قالب دارایی‌هایی مثل ملک، زمین و کالاهای سرمایه‌ای وجود دارد که کاندیداها اشاره نمی‌کنند چطور می‌خواهند این نقدینگی را تبدیل کنند و به سمت تولید ببرند یا کدام بخش اقتصادی را فعال کنند.

حاج‌اسماعیلی افزود: آقای همتی که در دو سال گذشته در مسند کار بوده اعلام کرد که مجموع درآمدهای ارزی بانک مرکزی از ۴۵ میلیارد دلار در سال به متوسط ۹ میلیارد دلار در دو سال گذشته کاهش یافته است. این نشان می‌دهد که امکانات و سرمایه کافی برای طرح‌ها و برنامه‌ها در دست نداریم.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه برای تقویت اقتصاد باید راهکارهای منطقی و آدرس منابعی که مورد نیاز است، ارائه بدهیم، گفت: اینکه بگوییم اقتصاد را رونق می‌دهیم کافی نیست و باید بگوییم چطور و از کدام منابع داخلی می‌خواهیم این برنامه را محقق کنیم. متاسفانه چنین چیزی دیده نشده لذا اینکه وعده بدهیم و مردم را تحریک کنیم که یارانه‌ها را بیشتر می‌کنیم و چون به زنان توجه نشده آنها را به کار می‌گیریم، بیشتر جنبه تبلیغی دارد و برخلاف آنچه انتظار می‌رفت بعد از چهار دهه در کشور هنوز نمی‌توانیم با مردم فنی و تخصصی صحبت کنیم و در رقابت‌های انتخاباتی، جو سیاسی، احساسی، تبلیغی و تقابل حاکم است.

وی با بیان اینکه موضوع بیکاری مقوله‌ای جدی است و هیچ یک از کاندیداها اشاره نکردند که چطور می‌توانند ظرفیت‌های اشتغال را افزایش دهند، افزود: یکی از مشکلات ما در حوزه اقتصاد این است که باید ظرفیت‌های اشتغال را افزایش بدهیم و کسب و کار را توسعه دهیم. کاندیداها باید مشخصا اعلام کنند که برای کدام‌یک از بخش‌های کشاورزی، صنعت، خدمات و گردشگری برنامه دارند و در کدام بخش ظرفیت‌های اشتغال را افزایش می‌دهند.

به گفته این کارشناس حوزه کار، در حال حاضر در حوزه کسب و کار مشکل داریم و این مساله به شدت مورد توجه خانواده‌هاست چون ناهنجاری‌های اجتماعی زیادی به دنبال داشته ولی متاسفانه کاندیداها به جای پرداختن به چنین مسائلی به سمت تقابل‌های سیاسی می‌روند در حالی‌که مردم از این موضوعات خسته شده‌اند.

کاندیداها برنامه‌ای برای کارگران ندارند

نماینده کارگران در شورای عالی کار نیز با بیان اینکه کاندیداهای ریاست جمهوری باید برای کارگران برنامه داشته باشند، گفت: در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مشکلات کارگران قراردادهای موقت و سفیدامضا به شمار می‌رود. آیت اسدی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس گفت: واقعیت این است که تاکنون هیچ‌یک از آقایان، برنامه مشخصی برای کارگران و حل مشکلات کارگری ارائه نکرده‌اند.

وی افزود: اگر می‌خواهیم انتخابات پرشور داشته باشیم، کاندیداهای ریاست جمهوری برنامه عملی برای حمایت از کارگران و تولید بدهند نه اینکه خدای ناکرده بخواهند به‌هم توهین کنند.

اسدی از کاندیداهای ریاست جمهوری درخواست کرد برنامه خود برای حمایت از کارگران و بازنشستگان را ارائه کنند و افراد موثر اقتصادی که برای دولت خود پیشنهاد می‌کنند را معرفی کنند تا مردم براساس این موارد به آنها رأی بدهند و برنامه‌های اقتصادی آنها را نقد و ارزیابی کنند.