خدیجه علامه‌زاده

تحلیلگران بخش اقتصادی طرح صلح خاورمیانه، ایالت متحده را به دلیل آنکه نتوانسته بود مسئله اصلی اقتصاد فلسطینیان که به شدت شرایط را متزلزل کرده است مورد خطاب قرار دهد؛ از آن انتقاد و مسئله اصلی را اشغال 52 ساله مناطق فلسطین عنوان کردند.

به نوشته خبرگزاری الجزیره، این طرح اقتصادی از سوی کاخ سفید روز شنبه (یکم تیر ماه) منتشر شد و قرار است طی کارگاهی در بحرین در تاریخ 25 تا 26 ژوئن (چهارم تا ششم تیر ماه) معرفی شود.

زمانی‌که این سند منتشر شد بسیاری متوجه شدند که طرح 40 صفحه‌ای، از هرگونه محتوای سیاسی، از جمله اشغال، آزادی و برابری و محاصره اجتناب کرده است.

دیانا بوتو یک تحلیلگر در منطقه حیفا و مشاور سابق مذاکره‌کنندگان حقوقی فلسطینیان در طرح صلح به الجزیره گفت: نبود این محتوی در متن بسیار خیره کننده است و نشان می‌دهد که چه چیزی از نظر آن‌ها مسئله است.

وی در ادامه افزود: آنها این طرح بهبود یافته و شاید مورد قبول را برای هر کسی که در مسائل اقتصادی درگیر است ارائه کردند. اما نمی‌توان این طرح را برای مسئله فلسطین قابل‌قبول دانست. چراکه این طرح از هرگونه محتوای سیاسی دوری جسته است.

قلب این طرح شامل سرمایه‌گذاری 50 میلیارد دلاری است که بین مناطق تحت اشغال فلسطینیان (نیمی از سرمایه) و باقی آن بین همسایه‌های آن‌ها مصر لبنان و اردن تقسیم می‌شود.

این میزان سرمایه‌گذاری در 179 زیرساخت و مناطق تجاری فلسطین از جمله برای ایجاد بخش توریسم فلسطین تقسیم می‌شود.

اما این طرح هیچ‌گونه توجهی برای آمد و شد فلسطینیان که با آن‌ها مواجه هستند و یا این‌که آنها 12 سال در نوار غزه در محاصره رژیم صهیونیستی و مصر بودند و حتی این‌که در کرانه باختری تحت اشغال بوده است و از سوی شهرک‌های فلسطینی به صورت غیرقانونی محاصره بودند، ندارد و بر همین اساس بسیاری می‌اندیشند که این طرح قابل اجرا نیست.

مقامات دولت فلسطین که قدرت را در بخش‌هایی از کرانه باختری در اختیار دارند و همچنین حماس که کنترل غزه را در اختیار دارد، هر دو طرح را به شدت محکوم کردند.

بوتو گفت اصلا آیا قرار است که اسرائیل به جابجایی کالا مجوز بدهد؟ خیر. آیا اسرائیل اجازه اجرای این طرح را می‌دهد؟ خیر. آیا از کشور تحت اشغال می‌توان انتظار توسعه اقتصادی داشت؟ دوباره جواب نه است.

بسیاری بر این باورند که این طرح بازیابی ایده‌های قدیمی هم چون طرح کریدور حمل و نقل 5 میلیارد دلاری است که قرار بود کرانه باختری اشغال شده را به نوار غزه تحت محاصره متصل کند.

طرح کریدور حمل و نقل اولین بار حدود سال 2005 معرفی شد و در آن زمان سازمان تحقیقاتی موسوم به راند پیشنهاد ساخت خط ریلی منحنی را برای اتصال غزه به دیگر شهرهای کرانه باختری ارائه کرد تا به این وسیله هم‌گرایی فلسطینیان را ایجاد کند و شرایطی را برای توسعه اقتصاد و جمعیت فلسطین فراهم آورد. این پروژه هیچ وقت به دلیل پیچیدگی اجرایی نشد.

طرحی سراسر بی‌معنا

یارا هواری یک سیاست‌گذار فلسطینی در سازمان الشبکه به الجزیره گفت طرح اقتصادی کوشنر تلفیقی از ایده‌های قدیمی است و شامل چیز جدید نیست. در حالی‌که این طرح قرار بود چشم‌اندازهای جدیدی داشته باشد که اصلا در طرح لحاظ نشدند.

وی افزود شما متوجه می‌شوید گام‌هایی که آنها در این طرح برداشتند همان گام‌هایی است که در طرح‌های یو‌اس‌آی‌دی استفاده می‌شد. برنامه‌هایی که دولت ترامپ آن‌ها را قطع کرد که این اقدام بسیار  بی‌معنی است.

هواری در ادامه افزود ترغیب مردم فلسطین به این طرح، در واقع ترغیب آن‌ها به فروش حقوق خود است. از سوی دیگر گزارش سازمان ملل متحد در سال 2016 نشان داد که اگر اشغال نظامی سرزمین‌های فلسطین از سوی رژیم ‌صهیونیستی برداشته شود اقتصاد این کشور می‌تواند تا دو برابر حالت کنونی رشد داشته باشد.