سیدمحمد میرزامحمدزاده

جرد کوشنر، داماد ترامپ، شخصی که مسئولیت تدوین طرح آمریکا برای راهکار فلسطین -  رژیم صهیونیستی را از ابتدای دولت ترامپ برعهده گرفت؛ در طول چند سال گذشته همواره همگان را منتظر گذاشت و در جلسات متعددی که برای معرفی این طرح برگزار شد، از بیان جزئیات و حتی عناوین اصلی سر باز زد، اما حالا ظاهرا با نزدیک شدن به پایان دوره اول ترامپ قرار است از این طرح رونمایی کند.

سی‌ان‌ان با اشاره به مباحثه 45 دقیقه‌ای وی در موسسه واشنگتن در مورد این طرح از بازگویی جزئیات مبهم طرح نوشت و از زبان کوشنر گفت: این یک سند راهبردی جامع است. واقع‌گرایانه، قابل‌اجرا و می‌تواند به حل مسائل دو طرف منجر شود.

مشاور ترامپ به جزئیات فاز ارزیابی تیم خود اشاره کرد و گفت: ما همه چیز را کنار هم قرار دادیم و بهتر است بگویم یک سند جامع کاربردی تهیه کردیم؛ چیزی که فکر می‌کنیم ممکن باشد و اینکه مردم چگونه می‌توانند کنار هم زندگی کنند و امنیت برقرار باشد و تعاملات چگونه شکل گیرند و اینکه ما چگونه می‌توانیم آینده‌ای روشن‌تر را رقم بزنیم. کوشنر همچنین اضافه کرد که ما طرح تجاری نیز برای چشم‌انداز اقتصادی منطقه تهیه کرده‌ایم.

صلح خاورمیانه ؛یکی از دشوارترین مسائل جهان

داماد ترامپ گفت که صلح خاورمیانه احتمالاً یکی از سخت‌ترین مسائلی است که در دنیا وجود دارد. اما وی با اظهار دید مثبت خود در مورد سند راهبردی تهیه شده گفت: اگر مردم از زاویه‌ای جدید به آن نگاه کنند، من فکر می‌کنم که فرصت‌های جدیدی برای یک مباحثه وجود دارد که می‌تواند به یک راه‌حل منجر شود.

انتظار می‌رود این طرح به جای جوانب سیاسی، بر توسعه اقتصادی فلسطین تمرکز داشته باشد. مقامات دولت ترامپ در زمان صحبت از این طرح با تأخیر، از اشاره به راهکار دو دولت که سال‌ها مد نظر آمریکا بود، اجتناب می‌کنند و اذعان دارند که ایده‌های قدیمی را کنار گذاشته‌اند.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا دوازدهم آوریل (23 فروردین ماه) به خبرنگار سی‌ان‌ان گفت: من فکر می‌کنم چشم‌اندازی که ما ترسیم می‌کنیم بیانگر تغییری اساسی نسبت به مدلی بود که پیش‌تر معرفی شده بود. ایده ما این است که چشم‌اندازی را ارائه کنیم که حاوی ایده‌هایی جدید متفاوت و بی‌همتا باشد؛ ایده‌هایی که مسئله حل نشدنی را چارچوبی دوباره و شکلی جدید دهند؛ مشکلی که دولت‌های زیادی با آن دست و پنجه نرم کردند؛ دولت‌های بسیاری حتی در اسرائیل (رژیم صهیونیستی).

یک مقام دیپلماتیک ارشد از یک دولت متحد آمریکا که در مورد این مسئله اطلاعات داشت به سی‌ان‌ان گفت که احتمال نمی‌رود طرح کوشنر گسترده باشد.

انتظار دو دولت نداشته باشید

این منبع گفت: منتظر راهکار دو دولت نباشید. باید منتظر فرصتی در این طرح برای فلسطینیان بود که در صورت کنار آمدن با این طرح بتوانند سرمایه خارجی جذب کنند.

به گفته منبع آگاه، دولت آمریکا فکر می‌کند حالا زمان آن است که جامعه عرب با رویکرد «بپذیر یا برو» برای فلسطین کنار بیاید. در این سناریو، فلسطینیان الزاماً پایتختی در شرق بیت‌المقدس ندارند؛ موضوعی که مدت مدیدی منتظر آن بودند. حتی قرار نیست آنطور که با دولت‌های پیشین آمریکا برای آن مذاکره شده بود، چیزی به اسم تقسیم کردن این شهر مطرح شود.

وی افزود: این طرح قرار است اقتصاد محور باشد و مسائل سیاسی پایان باز داشته باشند، همچنان که جزئیات و مرزبندی‌ها برای مذاکره بین احزاب باز بماند. طرحی که مرزهای وسیع دارد و پیشنهادهایی را برای مباحثه تناقض‌ها بر سر میز مذاکره ارائه می‌کند.

این مقام دیپلماتیک همچنین گفت که صهیونیست‌ها انتظار دریافت امتیازاتی را از این طرح دارند؛ البته مشخص نیست که این امتیازات چه باشد اما انتظار می‌رود شامل شهرک‌سازی باشد. هرچند که هنوز مشخص نیست.

بعد از آنکه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی دوباره برنده انتخابات عمومی سرزمین اشغالی در فروردین ماه شد، کوشنر چندین بار به دیپلمات‌ها گفت که منتظر ارائه طرح در اوایل ماه جولای (اواسط تیر) باشند؛ یعنی پس از پایان ماه رمضان مسلمانان و بعد از استقرار دولت جدید رژیم صهیونیستی.

تأکید بر اقتصاد و عدم راه‌کار دو دولت

منبع دیگری از دولت‌های متحد آمریکا مطلع از این موضوع با تأیید تأکید بر اقتصاد و عدم راه‌کار دو دولت در طرح کوشنر گفت که انتظار می‌رود طرح حالا در اواسط تا اواخر ماه ژوئن (اواخر خرداد) رونمایی شود.

 این طرح همه انتظارات امنیتی رژیم صهیونیستی را در بر دارد؛ از جمله حضور امنیتی رژیم اشغالگر در مناطق فلسطینی‌نشین که باید کاملا غیر نظامی شود و تنها نیروهای پلیس حضور داشته باشند. همچنین حق مداخله اشغالگران در این مناطق محفوظ باشد و کنترل مرزهای فلسطین نیز به دست رژیم صهیونیستی باشد.

به گفته این منبع، در مقابل فلسطینیان حداقل 30 تا 40 میلیارد دلار را که بیشتر پول اعراب و بخشی از سوی آمریکا است، در ابتدای طرح دریافت می‌کنند.

این منبع گفت که یکی از گزینه‌های محتمل این است که طرح شکست بخورد که این اتفاق به آمریکا اجازه می‌دهد که بگویند هیچ طرف مذاکراتی در بین فلسطینیان وجود ندارد. 

به عقیده این منبع خبری در واقع این گزینه اهداف سیاست‌های داخلی آمریکا را دنبال می‌کند. اگر فلسطینیان طرح را رد کنند، نتانیاهو می‌تواند تأییده آمریکا را برای کنترل بلندی‌های جولان و حتی ضمیمه سرزمین‌های بیشتر، احتمالا در کرانه باختری، را دریافت کند.

به اعتقاد منبع آگاه، در این صورت ترامپ برنده آرای بیشتری از بین رأی‌دهندگان یهودی حتی بیشتر از 25درصد در انتخابات 2020 آمریکا است.

جنبه‌های اقتصادی، جنبه‌های سیاسی را پوشش می‌دهد

منبع اول نیز به کارکردهای سیاست داخلی این طرح اشاره کرد و گفت که اگر طرح کوشنر ظرف چند هفته آینده ارائه نشود، احتمالا دیگر صحبتی از آن به میان نیاید، چرا که در میانه کارزار ریاست‌جمهوری فرصتی برای آن نیست. یک مقام ارشد کاخ سفید به سی‌ان‌ان گفت: طرح‌ ما چشم‌اندازی با جزئیات و جامع است و نشان می‌دهد که صلح در واقعیت چگونه است. جنبه‌های اقتصادی، جنبه‌های سیاسی را پوشش می‌دهد و برعکس. هیچ طرح اقتصادی بدون توافق احزاب برای یک توافق سیاسی، کاربردی نخواهد بود، ما این موضوع را می‌دانیم. وی افزود: به صراحت این موضوع به آن‌ها بستگی دارد که به توافق برسند و بر سر مسائل مصالحه کنند. این بدان معنا است که طرح ما سندی راهبری است که همه مسائل را در نظر دارد، در صورتی که آن‌ها بخواهند که به توافق برسند.

کوشنر در حال کار با تیمی شامل جیسون گرین‌بلت، وکیل سابق سازمان ترامپ است که اکنون به عنوان مشاور دیوید فریدمن سفیر آمریکا در سرزمین اشغالی و آوری برکویتز، یکی از دستیاران کوشنر فعالیت می‌کند.

کوشنر گفت که ترامپ می‌خواهد این گروه واقعا برای حل این موضوع با راهکاری پایدار تلاش کند. وقتی از وی پرسیده شد که چرا اکنون را انتخاب کردید گفت: فکر نمی‌کنم هیچ‌وقت زمان مناسب برای اینکار فرا برسد، اما آن‌ها فکر می‌کنند الان زمان خوبی است که کاری انجام شود. او همچنین گفت که به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی کار او را دشوارتر کرد اما در بلندمدت به توافق صلح کمک می‌کند.

کوشنر مشخصات این طرح یا برنامه‌ریزی‌های آن را تشریح نکرد.

وی گفت: فکر می‌کنم که امیدوارانه ما مردم را در جایگاهی قرار داده‌ایم که بتوانند تا جای ممکن حامی طرح باشند. افرادی که باید در این‌باره بدانند، می‌دانند.

اگر طرح آمریکا برای حل مناقشه فلسطین - رژیم صهیونیستی شکست بخورد، ترامپ مدعی می‌شود طرف فلسطینی پای مذاکره نیامد و به رژیم صهیونیستی حق ضمیمه کردن بلندی‌های جولان و کرانه باختری را می‌دهد و اینگونه در انتخابات آمریکا آرای یهودیان را برای انتخابات 2020 جلب می‌کند

وی گفت که ترامپ در این فرایند مشارکت داشته است و اینکه پدرخانمش در جزئیات طرح دخیل بوده و بخش‌های زیادی از آن از جمله پیش‌نویس نهایی را مطالعه کرده است. وی افزود وقتی شما برای یک رئیس‌جمهور کار می‌کنید، تلاش می‌کنید که ناامید نشوید، اما می‌شوید. اما وقتی برای پدرخانم خود کار می‌کند نمی‌توانید ناامید بشوید. کوشنر ادامه داد: من فکر می‌کنم در تمام مسائلی که به من سپرده شده، سابقه خوبی برجای گذاشته‌ام؛ نتایج خوبی به دست آورده‌ام و مشاوره‌های خوبی ارائه کرده‌ام و فکر می‌کنم این‌ها مسائلی است که ترامپ به آن‌ها افتخار می‌کند و این افتخار می‌تواند از نظر من به پیشبرد مسئله سخت پیش‌رو کمک کند. کوشنر در پاسخ به اینکه آیا آمریکا در این طرح سرمایه‌گذاری می‌کند پاسخی ارائه نکرد.

موضوع را محرمانه حفظ کردیم 

کوشنر افزود: چیزی که من در طول دو سال به آن افتخار می‌کنم این است که موضوع را محرمانه حفظ کردیم. ما اینجا در واشنگتن محیط بسیار نامطمئنی داریم که چیزهای بسیاری درز می کند؛ اما از تیم من چیزی درز نکرده و این پرونده محرمانه مانده است و این مسئله اعتماد زیادی را برای شرکای ما به‌وجود آورده است.

کوشنر در پاسخ به تهدید ضمیمه کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی گفت که با نتانیاهو در این‌باره صحبت نکرده است و ابراز امیدواری کرد دو طرف قبل از هر اقدام یکجانبه خوب به مسئله اشراف داشته باشند.

او سهواً رژیم اشغالگر و فلسطین را دو کشور در یک نقطه نامید و گفت: ما در تجارت تعقیب خرگوش نیستیم... کار ما یافتن راه‌کاری برای دو کشور است.

انتظار می‌رود طرح آمریکا برای حل مناقشه فلسطین - رژیم صهیونیستی به جای جوانب سیاسی، بر توسعه اقتصادی فلسطین تمرکز داشته باشد. مقامات دولت ترامپ در زمان صحبت از این طرح با تأخیر، از اشاره به راهکار دو دولت که سال‌ها مدنظر آمریکا بود، اجتناب می‌کنند

کوشنر تنش‌های کرانه باختری را علائم بیماری خواند و طرح خود را درمانی برای آن دانست.

کوشنر همچنین در جریان این صحبت‌ها ایران را به دلیل ایجاد بی‌ثباتی در یمن محکوم کرد و گفت: من فکر می‌کنم مسئله یمن انشعابی از مسئله ایران باشد و بر همین اساس من هر دو این مسائل را در یک جعبه می‌گذارم چرا که این موضوع ریشه اصلی چیزی است که در یمن اتفاق می‌افتد و منجر به بی‌ثباتی می‌شود.