سیدمحمد میرزامحمدزاده

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه (هفدهم اردیبهشت ماه) ضمن لغو سفر برنامه‌ریزی شده خود به برلین، همزمان با افزایش تنش‌ها با ایران، به عراق سفر کرد.

به گزارش سی‌ان‌ان، به گفته همراهان پمپئو، این دیپلمات ارشد آمریکایی در سفر چهار ساعته خود، با عدیل عبدل‌المهدی، نخست‌وزیر عراق و برهم صالح، رئیس‌جمهور این کشور و دیگر مقامات دیدار داشت.

پمپئو جلسات خود را سازنده خواند و گفت که او با مقامات این کشور در مورد اهمیت تضمین توانایی عراق به منظور حفاظت از آمریکایی‌ها در این کشور صحبت کرد.

وی گفت: مقامات عراقی هر دو تضمین کردند که این موضوع جزء مسئولیت‌های آن‌ها است.

پمپئو همچنین گفت که آمریکا می‌خواهد که آن‌ها در مورد جریان تهدید‌های رو به افزایشی که شاهد بوده‌ایم بدانند و پیش‌زمینه بیشتری در این مورد به آن‌ها دادیم و بر همین‌ اساس آن‌ها تضمین کردند که همه تلاش خود را برای تأمین حفاظت از تیم ما به کار بگیرند.

وی افزود: آن‌ها همچنین متوجه شدند که این موضوع برای کشور خودشان نیز اهمیت دارد. ما نمی‌خواهیم کسی در کشور آن‌ها دخالت کند، به‌ویژه با مداخله نظامی درون خاک این کشور و هر دو طرف کاملاً بر این موضوع توافق داشتیم.

بهانه ایران‌هراسی

مقامات ایالات‌متحده به سی‌ان‌ان گفتند که آمریکا منابع موثق و موکدی دارند که احتمال داده‌اند نیروهای نیابتی ایران در حال برنامه‌ریزی برای هدف قراردادن نیروهای آمریکایی در برخی نقاط از جمله عراق بوده‌اند. این اطلاعات امنیتی منجر به آن شد که پنتاگون دستور انتقال ناو هواپیمابر تهاجمی خود به این منطقه را صادر کند.

پمپئو در جریان سخنرانی خبری خود که بعد از دیدارهایش صورت گرفت تأکید کرد که آمریکا احساس کرده است که حملات قریب‌الوقوعی در حال شکل‌گیری است؛ حملاتی در آینده نزدیک که ما متوجه آن‌ها شدیم و هر اقدامی را برای خنثی کردن آن‌ها انجام می‌دهیم.

پیش از رسیدن به بغداد، پمپئو از بیان جزئیات در مورد این تصمیم ناگهانی و تغییر برنامه‌اش در سفر به عراق خودداری کرده بود.

پمپئو ابراز کرد که وی شب دوشنبه (16 اردیبهشت ماه) رئیس‌جمهور آمریکا را از برنامه سفر خود مطلع کرده و رئیس‌جمهور از وی خواسته است که پیام‌هایی را منتقل کند.

وی گفت: محور پیام‌ها این‌ها است: ما می‌خواهیم مطمئن شویم که عراق به‌گونه‌ای عمل می‌کند تا روابطی که ما و متحدان ما -متحدانی که در سرتاسر خلیج (فارس) پراکنده هستند و می‌دانند که هدف اولیه ما در خاورمیانه ایران است -  در منطقه با آن‌ها برقرار کردیم، همچنان قوی می‌ماند.

مقامات ایالات‌متحده به سی‌ان‌ان گفتند که آمریکا منابع موثق و موکدی دارند که احتمال داده‌اند نیروهای نیابتی ایران در حال برنامه‌ریزی برای هدف قراردادن نیروهای آمریکایی در برخی نقاط از جمله عراق بوده‌اند

وزیر امور خارجه آمریکا گفت که او و مقامات عراق در مورد شکست باقی‌ماندگان داعش و  نیز حفظ جنگجویان تروریست خارجی در اردوگاه‌های بازداشت در این کشور صحبت کردند. اگرچه پمپئو پیش از توقف خود اشاراتی به بحث در مورد قراردادهای بزرگ انرژی کرده بود که می‌تواند عراق را از انرژی ایران مستقل کند، اما پس از این دیدار گفت که در مورد زیرساخت‌های انرژی با مقامات عراقی صحبت کرده و وقت زیادی را به مسائل مرتبط با تحریم اختصاص نداده است.

همزمان با اعلامیه ایران

وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که پمپئو به دلیل فشار برخی مسائل، به‌طور ناگهانی سفر برنامه‌ریزی شده خود به آلمان را در ساعات ابتدای روز سه‌شنبه (هفدهم اردیبهشت ماه) لغو کرد. وزیر امور خارجه به همراهانش پیش از فرود در عراق گفت که هیکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان تصمیم به لغو این سفر را درک می‌کند.

سفر پمپئو به عراق در حالی صورت گرفت که اخبار تصمیم ایران برای کاهش تعهداتش به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را یک‌سال پس از آن‌که ایالات‌متحده آمریکا خروج خود را از این توافق هسته‌ای اعلام کرده بود، منتشر شد.

ظاهرا در نامه حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران به اتحادیه اروپا آنطور که خبرگزاری ایرنا عنوان کرده، آمده است: ایران در طول یک‌سال گذشته صبوری به‌خرج داده است، اما دیگر طرفین این توافق نتوانستند به تعهدات خود پایبند بمانند و بنابراین ایران راه دیگری جز کاهش تعهدات خود به این توافق را ندارد.

پمپئو در جمع خبرنگاران پیش از رسیدن به بغداد گفت که ایالات‌متحده به اقدام ایران در مورد برجام نظارت می‌کند، با این حال برخورد ایران با برجام حالت باینری دارد (یا خارج می‌شود یا در آن می‌ماند).

وی افزود: یا شما متعهد هستید یا نیستید. بنابراین ما باید منتظر بمانیم و ببینیم آن‌ها چه انتخابی می‌کنند؛ اما انتخاب آن‌ها صفر و یکی است؛  شما یا منطبق با این قرار داد هستید یا نیستید؛ بنابراین ما تصمیم گرفتیم از این توافق خارج شویم. ایرانی‌ها نیز باید تصمیم خود را بگیرند و اینکه چطور می‌خواهند مسیر را ادامه دهند.

وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که پمپئو به دلیل برخی مسائل، به‌طور ناگهانی سفر برنامه‌ریزی شده خود به آلمان را در ساعات ابتدای روز سه‌شنبه (هفدهم اردیبهشت ماه) لغو کرد و راهی عراق شد

افزایش فشار بر ایران

روزنامه نیویورک‌تایمز تغییر برنامه پمپئو به سمت عراق را در حالی که در جریان یه سفر چهار روزه به کشورهای اروپایی بود، در ادامه تلاش آمریکا برای افزایش فشار بر ایران دانست و نوشت که دولت ترامپ ایران را عامل اصلی بی‌ثباتی در خاورمیانه می‌داند.

این روزنامه‌ آمریکایی البته عنوان کرده که هیچ پاسخی از سوی مقامات ایران که آمریکا را هسته آشفتگی‌های منطقه می‌دانند، درباره این سفر دریافت نکرده است؛ اما افزایش تنش‌های بین دو کشور متخاصم را عامل ترس از تقابل جنگی دو طرف دانست.

به نوشته این رسانه، پمپئو همچنین با محمد علی الحکیم، وزیر امور خارجه عراق نیز دیدار داشته است.

مقامات عراقی در مقابل در توصیف دیدار‌های خود با مقامات آمریکایی، محتاطانه عمل کردند. یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه عراق در تشریح این دیدارها گفت:‌ هر دو طرف در مورد روابط دو طرفه و تغییرات جدید در حوزه امنیتی منطقه و نیز تلاش‌ها برای جنگ با تروریسم توافق کردند.

دولت ترامپ جزئیات خاصی را در مورد تهدیدات جدیدی که ادعا می‌کند از سوی ایران دریافت کرده، ارائه نکرده است؛ تهدیداتی که با توجه به پیشینه اشتباهات اطلاعاتی آمریکا در جنگ عراق، شبهات را علیه آمریکا برانگیته است. با این حال مقامات به روزنامه نیویورک‌تایمز گفته‌اند که اطلاعات جدیدی دریافت کرده‌اند که نگرانی‌ها را در مورد تحرکات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و روابط آن‌ها با برخی شبه‌نظامیان شیعه عرب در عراق برانگیخته است.

پمپئو گفت که آن‌ها در مورد نیازهای انرژی عراق صحبت کردند که میزبانان عراقی از درخواست آمریکا برای قطع وابستگی به واردات انرژی ایرانیان دلخور شدند. ترامپ در ماه مارس (اسفند - فروردین) معافیت‌هایی را برای عراق به منظور خرید برق از ایران قائل شد که منجر به جریمه از سوی آمریکا نشود، با این حال این معافیت‌ها در ماه ژوئن (خرداد - تیر) به اتمام می‌رسد.