سیدمحمد میرزامحمدزاده

کاخ سفید دیروز اعلام کرد که ایالات‌متحده قصد دارد یک ناو هواپیمابر حامل نیروهای تهاجمی و بمب‌افکن‌های نیروی هوایی این کشور را به خاورمیانه بفرستد و این اقدام درراستای برخی شاخصه‌های مشکل‌ساز و تنش‌زا و نیز برخی هشدارهای مرتبط با ایران صورت می‌گیرد. روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در تشریح این تنش‌ها نوشت: جان بولتون، مشاور امنیت ملی ایالات‌متحده، در بیانیه‌ای که شب یکشنبه ارائه کرد، گفت که اعزام این گروه با هدف ارسال پیامی شفاف و محکم به رژیم ایران است مبنی بر اینکه هرگونه حمله به منافع ایالات‌متحده و نیز منافع متحدانش با پاسخی قاطع مواجه می‌شود.

بهانه‌های بی‌دلیل

البته این بیانیه اطلاعات بیشتری راجع به دلایل این اقدام نیروهای ارتش آمریکایی ارائه نکرد. یک مقام ارتش آمریکا نیز عنوان کرد که تهدیدی که بولتون به آن اشاره دارد، احتمالا در 24 تا 48 ساعت گذشته رخ داده است، چراکه تا اواخر روز جمعه، تحلیلگران ارتش هیچ تهدیدی جدید، قریب‌الوقوع یا شفافی را از سوی ایرانیان یا نیروهای به حمایت ایران علیه آمریکایی‌های حاضر در عراق و منطقه دریافت نکرده بودند.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در حین سفر به فنلاند، در واکنش به بیانیه بولتون به خبرنگاران گفت: مدتی است که ما در مورد این موضوع تمرکز کرده‌ایم.

وی گفت: موضوع این است که ما شاهد تشدید اقدامات از سوی ایرانیان هستیم و قطعاً حمله به منافع آمریکا از سوی ایرانیان را بی‌پاسخ نمی‌گذاریم؛ اگر این اقدامات انجام شود، اگر آن‌ها این کار را به واسطه نیروهای نیابتی،‌ یک گروه شبه‌نظامی، همچون ح، انجام دهند، ما مستقیماً ایران را مسئول اقدام می‌دانیم.

در چند روز گذشته افزایش خشونت‌های مرگ‌بار بین حماس، گروه مسلح فلسطینی گرداننده غزه و ارتش رژیم صهیونیستی را شاهد بوده‌ایم، اما به گفته یک مقام آمریکایی، آن موضوع ارتباطی به افزایش تنش در خلیج فارس نداشته است. اگرچه ایران حماس را تأمین اعتبار می‌کند، هیچ نشانه‌ای مبنی بر مشارکت این کشور در حملات موشکی چند روز اخیر علیه رژیم صهیونیستی وجود ندارد.

تأکید بر عدم تمایل به تقابل با ایران

بولتون در بیانیه خود گفت: ایالات‌متحده به دنبال جنگ با رژیم ایران نیست، اما ما آمادگی کامل برای واکنش به هرگونه حمله‌ای را داریم؛ چه این حملات به صورت نیابتی از سوی نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشد و چه از سوی نیروهای معمول ایران.

ناوگان دریایی که به سوی خلیج‌فارس در حرکت است، ناو هواپیمابر آبرهام لینکلن است که قبل از این در دریای مدیترانه اسکان داشت. در حال حاضر هیچ گروه تهاجمی هواپیمابری در خلیج‌فارس حضور ندارد، اما چنین گروه‌هایی به دلیل وجود کانال سوئز در منطقه، عموماً در این آب‌ها عبور و مرور دارند.

در اواخر ماه آوریل (اوایل اردیبهشت ماه)، آبرهام لینکلن و ناوگان کشتی‌های همراهش، در کنار دیگر کشتی‌های آمریکایی و واحد‌های نظامی از کشورهای بریتانیا، اسپانیا و فرانسه در یک مانور نظامی شرکت داشتند.

یک سخنگوی پنتاگون، حرکات نظامی که بولتون از آن‌ها در بیانه‌ خود یاد کرده بود را تأیید،‌ اما از ارائه جزئیات بیشتر در این زمینه خودداری کرد.

پمپئو گفته است که ایران نسبت به دیگر بازیگران خاورمیانه مسئولیت بیشتری بابت خشونت در منطقه دارد، این در حالی بود که ارتش آمریکا بر جنگ با داعش که دولت ایران مخالف آن است، تمرکز کرده بود

تشدید سیاست‌های جنگ‌طلبانه ترامپ علیه ایران

دولت ترامپ سیاست‌ سرسختانه‌ای را علیه ایران در پیش گرفته و عنوان می‌کند قصد دارد ایران را وادار به حرف‌شنوی کند تا به حمایت خود از شبهه‌نظامیان شیعه و دیگر گروه‌ها در سرتاسر خاورمیانه پایان دهد. یک‌سال پیش، ترامپ از توافق هسته‌ای که قدرت‌های جهان و ایران در سال 2015 به آن دست‌ یافته‌ بودند، خارج شد و از آن زمان تحریم‌های سختی را با هدف تغییرات سیاسی در تهران به کار گرفته است. بولتون و پمپئو، رهبران شکل‌دهی سیاست‌های سرسختانه علیه ایران به‌شمار می‌روند؛ سیاست‌هایی که دقیقاً خلاف توصیه‌های وزارت دفاع و سازمان اطلاعات آمریکا، سی‌آی‌ای، تنظیم می‌شود.

ماه گذشته، دولت ترامپ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست سازمان ‌های تروریستی خارجی قرار داد. این حرکت، جرایم اقتصادی و محدودیت‌های مسافرتی را بر اعضای این سازمان اعمال می‌کند، در حالی که این سازمان بخشی از نیروهای نظامی دولتی ایران به شمار می‌رود؛ در همین حال هرکس با این سازمان در تعامل باشد، مورد این تحریم‌ها قرار می‌گیرد. این اولین باری بود که ایالات‌متحده آمریکا بخشی از دولت کشوری را به عنوان سازمان تروریستی معرفی می‌کرد.

اگرچه بولتون و پمپئو برای این اقدام به سختی فشار می‌آوردند، مقامات اطلاعاتی به دلیل ترس از اقدام متقابل ایران علیه کارکنان ارتش آمریکا و مأموران اطلاعاتی و یا اقدام به حمله نظامی، با این عمل مخالف بودند.

روز سه‌شنبه، حسن روحانی،‌ رئیس‌جمهور ایران با امضای لایحه‌ای، تمام سربازان آمریکایی حاضر در خاورمیانه را به عنوان تروریست معرفی کرد و ایالات‌متحده را دولت حامی تروریسم خواند.

روز پنج‌شنبه (دوازدهم اردیبهشت ماه) دولت ترامپ مجوز معافیت‌های خرید نفت ایران را باطل کرد تا با این اقدام تمام درآمدهای حاصل از صادرات نفت ایران را متوقف کند. نوامبر گذشته (آبان ماه) زمانی که آمریکا تحریم‌های گسترده علیه ایران اعمال کرد، معافیت شش ماهه را به هشت کشور خریدار نفت ایران اعطا کرد. مقامات آمریکا در بهار سال جاری علائمی از تمدید این معافیت‌ها بروز داده بودند، اما در اقدامی حیرت‌آور که ماه گذشته میلادی صورت گرفت، این معافیت‌ها را لغو کرد. چین و ترکیه، دو مشتری نفت ایران،  عنوان کردند که مخالف تحریم‌های آمریکا هستند. روز جمعه، مقامات آمریکایی اعلام کردند که معافیت‌هایی را برای کشورهایی که در زمینه فعالیت‌های محدود صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران همکاری می‌کنند، در نظر گرفته‌اند؛ اما عنوان کرد که این معافیت‌ها تنها 90 روز اعتبار دارد.

در چند روز گذشته افزایش خشونت‌های مرگ‌باربین حماس و ارتش رژیم صهیونیستی را شاهد بوده‌ایم، اما به گفته یک مقام آمریکایی، آن موضوع ارتباطی به افزایش تنش در خلیج‌فارس  نداشته است

تقابل دولت و کنگره آمریکا درباره اقدام علیه ایران

ماه گذشته، سناتورهای جمهوری‌خواه و دموکرات از پمپئو پرسیدند که آیا دولت پیش از تلاش برای ورود به جنگ با ایران، به دنبال تأیید کنگره می‌رود یا خیر؛‌ پمپئو از جواب به این سوال طفره رفت و گفت که وکلا باید پاسخ چنین سوالی را ارائه کنند.

رند پائول، سناتور جمهوری‌خواه ایالت کنتاکی، اصرار داشت که ایالات‌متحده نمی‌تواند با استفاده از مجوز جنگی که برای تقابل نظامی علیه القائده و دیگر گروه‌های تندرو مسئول حملات 11 سپتامبر سال 2011، صادر شده بود، برای حمله به ایران استفاده کند.

پمپئو گفته است که ایران مسئولیت بیشتری بابت خشونت در خاورمیانه نسبت به دیگر بازیگران منطقه دارد، این در حالی بود که ارتش آمریکا در جنگ با داعش، گروه سنی افراط‌گرا، که دولت ایران مخالف آن است، تمرکز کرده بود. ارتش ایران به دولت شیعه عراق در جنگ با داعش که شمال عراق و شرق سوریه را به تصرف درآورده بود، کمک کرد.

دولت ترامپ همچنین ایران را به دلیل حمایت از حزب‌الله، حزب سیاسی و گروه نظامی لبنانی، و حوثی‌ها، گروه شورشیان شیعه در یمن، مورد انتقاد قرار می‌دهد.

نیروهای ایرانی و جنگنده‌های نیابتی آن‌ها در چند سال اخیر همواره از حمله به سربازان آمریکایی اجتناب کرده‌اند.

در اوج جنگ عراق در اواسط دهه 2000 میلادی، مقامات ارتش ایران به آموزش شبه‌نظامیان شیعه عراقی برای جنگ با سربازان آمریکایی پرداختند و به ساخت تجهیزات انفجاری قوی که علیه خودروهای زرهی آمریکاییان استفاده می‌شد، کمک می‌کردند. پنتاگون گفته است که حداقل 603 نفر از کارکنان آمریکایی در عراق از سوی نیروهایی که از سوی ایران حمایت می‌شوند، کشته شدند که 17 درصد از کل آمریکایی‌های کشته شده در اقدامات خصمانه در آن منطقه را شامل می‌شد. 

ماه گذشته ناوگان بمب‌افکن متشکل از شش هواپیمای‌ B-52  نیروی هوایی آمریکا به همراه 450 خدمه از پایگاه هوایی بارکسدیل در ایالت لوئیزیانا آمریکا پس از مانور نظامی به ایالات‌متحده بازگشتند؛ مشخص نیست که آیا همین واحد به خاورمیانه اعزام شده‌اند یا واحد دیگری به این منطقه رفته است.