سیدمحمد میرزامحمدزاده

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز دوشنبه (نهم اردیبهشت ماه) کوبا را متهم به کمک‌رسانی به دولت نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا کرد؛ دولتی که آمریکا امید داشت تا پایان روز دوشنبه منحل شود. ترامپ به کوبا هشدار داد در صورت عدم قطع حمایت از مادورو، تحریم و ممنوعیت‌های بیشتر را علیه این کشور اعمال کند.

 ترامپ در توئیتر خود نوشت: اگر سربازان و شبه‌نظامیان کوبایی به‌سرعت عملیات‌های نظامی و سایر فعالیت‌های خود با هدف کشتار مردم و تخریب قانون اساسی ونزوئلا را متوقف نکنند، ممنوعیتی کامل و سخت‌تر به‌همراه بالاترین سطح تحریم‌ها در انتظار جزیره کوبا خواهد بود.

روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز نوشت، دولت ترامپ دوباره بر تمایل خود برای جانشینی خوان گوایدو، رهبر مخالفان ونزوئلا به جای مادورو تأکید کرد.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در مصاحبه با خبرگزاری سی‌ان‌ان‌ گفت که مادورو روز دوشنبه صبح قصد گریختن به کوبا را داشته است، اما به دستور دولت روسیه، در کشور ماند. او قصد داشت به هاوانا برود. البته پمپئو تشریح نکرد که دولت آمریکا چطور از چنین موضوعی اطلاع دارد و اینکه چطور از مقصد مادورو و ارتباطات وی با کرملین مطلع است.

پمپئو در پاسخ به اینکه پیامت برای مادورو چیست گفت: هواپیما را روشن کن.

مادورو نیز به همراه افسران ارشد نظامی و رهبران مردمی روز سه‌شنبه (دهم اردیبهشت ماه) در تلویزیون حاضر شد و طی سخنرانی زنده، صحبت‌های پمپئو را تکذیب کرد و گفت: لطفا... این حرف‌ها جدی نیست.

بیانیه رئیس‌جمهور آمریکا و صحبت‌های پمپئو بیانگر ناامیدی دولت آمریکا از فشارها برای کناره‌گیری مادورو تا پایان روز دوشنبه است؛ موضوعی که برخی در دولت ترامپ بسیار به آن دل بسته بودند. در این روز گوایدو به یک پایگاه نظامی ونزوئلا رفت و خواستار خیزش عمومی شد و به ارتش کشور دستور داد که به وی ملحق شوند، اما تا پایان آن روز چنین اتفاقی رخ نداد.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا، در دیدار با خبرنگاران در مسیر کاخ سفید از سه مقام عالی‌رتبه ونزوئلا به عنوان نقطه عطف چرخش جریان علیه مادورو نام برد. وی نام ولادیمیر پادرینو لوپز، وزیر دفاع ونزوئلا و نیز قاضی ارشد دادگاه عالی و فرمانده تیم حفاظت رئیس‌جمهور را بر زبان آورد و گفت که هر سه این افراد پیش‌تر حمایت خود از مخالفان را ابراز داشته‌اند.

بولتون عنوان کرد که دولت آمریکا باور دارد که کوبایی‌ها تا به امروز نقش بسیار برجسته‌ای در حفظ مادورو در قدرت برعهده داشته‌اند.

میگوئل دیاز کانل، رئیس‌جمهور کوبا، یکی از متحدان مادورو، عنوان کرد که تلاش برای براندازی دولت مادورو در روز دوشنبه (نهم اردیبهشت ماه) تلاشی برای کودتا بود که هدفی جز افزایش خشونت در این کشور نداشت.

مقامات دولت ترامپ مدت مدیدی است که باور دارند دولت کوبا در مسلح کردن و آموزش افسران پلیس ونزوئلا نقش داشته است و علاوه بر این گروه‌هایی را تشکیل داده است که با معترضان درگیر شوند؛ بر همین اساس به دولت کوبا بارها هشدار داده و تحریم‌هایی را علیه این کشور اعمال کرده است. اما به عقیده کارشناسان، کوبا به اندازه روسیه توانایی ندارد تا دولت مادورو را سرپا نگه‌دارند؛ به اعتقاد آن‌ها این روسیه است که هواپیماهای نظامی خود را در کاراکاس، پایتخت ونزوئلا نشاند و سربازان و تجهیزاتش را آنجا مستقر کرد.

روبین دربی، استاد تاریخ آمریکای لاتین در کالیفرنیا در یک مصاحبه گفت که تمرکز دولت آمریکا بر کوبا نتیجه گمراهی است.

دربی گفت: این تفکرات ترامپی و تهدیداتی از نوع جنگ سرد است که اصلاً معنایی ندارد. کوبا منابعی برای تأمین ونزوئلا ندارد؛ من فکر می‌کنم اگر ترامپ ادعا می‌کرد دولت ونزوئلا رژیم کوبا را سرپا نگه‌ داشته است، ادعایی صحیح‌تری بود.

دربی افزود: فشاری که دولت بر ونزوئلا و کوبا وارد می‌کند، بیشتر به دلیل نگرانی خودشان از فروپاشی بیشتر اقتصادی آمریکا است.

ادعای پیروزی مادورو علیه کودتای آشفته

در همین حال مادورو نیز مدعی شد که سربازان وی، تلاش برای کودتای آشفته‌ای که به منظور براندازی وی از سوی کودتاچیان راست افراطی ونزوئلا و دارو دسته امپریالیست فاسد دونالد ترامپ انجام شده بود را خنثی کردند.

روزنامه گاردین گزارش کرد که وی در جریان سخنرانی خود در شب سه‌شنبه (دهم اردیبهشت ماه) خوان گوایدو، رهبر مخالفان و لئوپولدو لوپز، مربی سیاسی وی را متهم به تلاش برای شعله‌ور ساختن تقابل مسلحانه و نیز زمینه‌سازی برای مداخله نظامی خارجی‌ها کرد.

میگوئل دیاز کانل، رئیس‌جمهور کوبا، یکی از متحدان مادورو، عنوان کرد که تلاش برای براندازی دولت مادورو در روز دوشنبه (نهم اردیبهشت ماه) تلاشی برای کودتا بود که هدفی جز افزایش خشونت در این کشور نداشت

وی ادعا کرد: اعضای وفادار و مطیع نیروهای مسلح بولیواری ونزوئلا، این سرکشی را که از ساعت چهار صبح آغاز شده بود، ظرف چند ساعت خنثی کردند. این صحبت‌های مادورو در واقع جوابی به اظهارات چند ساعت قبل گوایدو بود که گفت مادورو دیگر حمایت نظامی ندارد.

مادورو ادامه داد: تا ظهر تنها گروه کوچکی باقی مانده بودند که مسیر خیانت را برگزیدند و روح خود را در دستان کودتاچیان راست افراطی قرار دادند.

وی در جمع افسران ارتش ونزوئلا و نخبگان سیاسی کشور افزود: نقشه آن‌ها شکست خورد. آن‌ها در فراخوان مردم شکست خوردند، چرا که مردم ونزوئلا صلح می‌خواهند. ما همچنان پیروز حاضر خواهیم شد... در ماه‌ها و سال‌های پیش‌رو. من شکی در این مورد ندارد.

این اظهارات در تضاد با اظهارات گوایدو، رهبر جوان مخالفان ونزوئلایی بود که در تنازع برای برکناری مادورو از ماه ژانویه (بهمن ماه) است. وی در پیام ویدئویی که در مکانی نامعلوم ضبط شده بود، مدعی شد که مادورو دیگر از حمایت یا احترام نیروهای نظامی ونزوئلا بهره‌ای نمی‌برد.

بیانیه رئیس‌جمهور آمریکا و صحبت‌های پمپئو بیانگر ناامیدی دولت آمریکا از فشارها برای کناره‌گیری مادورو تا پایان روز دوشنبه است؛ موضوعی که برخی در دولت ترامپ بسیار به آن دل بسته بودند

گوایدو مدعی یک شورش صلح‌آمیز و نه تلاشی برای کودتا شد و گفت این راه ادامه دارد و از معترضان خواست که باز هم در خیابان‌ها حاضر شوند و گفت این آخرین مرحله عملیات آزادی است. وی گفت که ونزوئلایی‌ها حالا فرصت دارند آینده خود را فتح کنند.

مادورو ماجراجویی کودتاچیان در روز سه‌شنبه را بخشی از طرح محور آمریکا برای تخریب انقلاب بولیواری نامید که او پس از مرگ هوگو چاوز در سال 2013 آن را به ارث برده است.

وی گفت: من باور دارم که ایالات‌متحده آمریکا هیچ‌وقت چنین دولت فاسدی همچون دولت کنونی به چشم ندیده است. مادورو همچنین گوایدو و گروهش را احمق‌های کاربردی امپراطوری نامید.

در حالی که ترامپ و مقامات آمریکایی حمایت خود را از گوایدو در توئیتر اعلام می‌کردند، بولتون در جمع خبرنگاران در حیاط کاخ سفید عنوان کرد که وضعیت به نقطه حیاتی رسیده است.

پس از آنکه بولتون نام سه افسر ارشد ونزوئلا را آورد و تلویحاً از آن‌ها خواست که به جنبش بپیوندند، جورگ آریزا، وزیر امور خارجه ونزوئلا گفت: مگر آنکه در خواب ببینی آقای بولتون؛ امروز نه!