یادداشت بولتون لو رفت؛
پنج هزار سرباز آمریکایی در مسیر ونزوئلا
سیدمحمد میرزامحمدزاده
به نظر می‌رسد که آمریکا مشتاق ارسال نزدیک به پنج هزار نیروی ارتش هم‌زمان با افزایش تنش‌ها بین دونالد ترامپ و نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، به کشور کلمبیا همسایه ونزوئلا است.
در جریان یک کنفرانس خبری که روز دوشنبه (هشتم بهمن ماه) برگزار شد، خبرنگاران متوجه یادداشتی در دست جان بولتون، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا شدند که در آن نوشته بود: افغانستان -< استقبال از مذاکرات. 5000 سرباز به کلمبیا.
سایت خبری بیزینس‌اینسایدر در مورد این موضوع از کاخ سفید سؤال کرد و پرسید که بر اساس یادداشت بولتون آیا دولت ترامپ قصد اعزام هزاران سرباز آمریکایی را به منطقه دارد که سخنگوی کاخ در جواب گفت: همان‌طور که رئیس‌جمهور گفته، همه گزینه‌ها روی میز است.
از زمانی که مادورو سیاست‌های مستبدانه را در کشورش به کار گرفته، ونزوئلا وارد بحران شده و اقتصاد این کشور به سمت فروپاشی رفته است.
رئیس‌جمهور آمریکا و دیگر مقامات کاخ سفید در روزهای اخیر به استفاده از گزینه نظامی در ونزوئلا هم‌زمان با تشدید آشوب‌ها و اعتراضات سراسری که علیه مادورو شکل گرفته است، اشاره کردند؛ اما هیچ‌یک از مقامات دولت هیچ برنامه مشخصی برای چنین ادعایی مطرح نکردند، اما یادداشت بولتون ظاهراً یکی از مهم‌ترین سرنخ‌هایی است که برنامه کاخ سفید در این رابطه را مشخص می‌کند.
هفته گذشته، خوان گوایدو، رهبر مخالفان ونزوئلا، پس از افزایش اعتراضات خیابانی مردم علیه مادورو، خود را رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا خواند. دونالد ترامپ سریعاً وی را به‌عنوان رهبر برحق ونزوئلا به رسمیت شناخت و بسیاری از متحدان آمریکا نیز از این دستور کار تبعیت کردند. این موضوع ابتدا مادورو را بر آن داشت که روابط دیپلماتیک خود با ایالات‌متحده را قطع کند، اما در تقابل با افزایش فشار‌ها از سوی جوامع بین‌المللی به‌منظور پایین آمدن از قدرت، او از تصمیم خود منصرف شد.
مادورو هنوز حمایت ارتش ونزوئلا را همراه خود دارد، البته چین و روسیه نیز همچنان پشت مادورو هستند. جایگاه او در ونزوئلا به شکل محسوسی تضعیف شده است، اما هنوز از شکست بسیار دور است.
روز دوشنبه (هشتم بهمن ماه) بولتون دوباره بر موضع دولت ترامپ تأکید کرد و گفت که همچنان گزینه‌ها روی میز هستند؛ همچون گزینه نظامی برای پایین کشیدن مادورو؛ همچنان که وزارت خزانه‌داری نیز تحریم‌های جدیدی را علیه شرکت دولتی انرژی ونزوئلا اعمال کرده است.
اعمال تحریم‌های جدید از سوی دولت ترامپ فشار مضاعفی را بر دولت مادورو برای کناره‌گیری و انتقال قدرت به رئیس‌جمهور خود خوانده وارد می‌کند؛ خوان گوایدو، رئیس‌جمهور خود خوانده ونزوئلا حمایت آمریکا را همراه خود دارد.
از طرفی برخی نگران‌اند که این حرکت می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد و انگیزه لازم را برای مادورو به‌منظور دست بردن به قدرت و سرکوب معترضان بدهد.
ونزوئلا امروز دست‌خوش کشمکش سیاسی بین دو مرد شده که هر دو مدعی ریاست‌جمهوری برحق کشور هستند: نیکلاس مادورو که در ماه می 2018 (اردیبهشت – خرداد) در انتخابات برای بار دوم رئیس‌جمهور شد و خوان گوایدو، رهبر مخالفان.
گوایدو مدعی است که انتخابات سال 2018، دستکاری شده بود و او به‌عنوان رئیس انجمن ملی (مجلس نمایندگان ونزوئلا) حالا رئیس‌جمهور برحق کشور بر اساس قانون اساسی است.
ایالات‌متحده پس‌ازاین اقدام به‌سرعت وی را به رسمیت شناخت و عنوان کرد که مادورو دیگر رئیس‌جمهور برحق کشور نیست. بااین‌حال مادورو با بی‌تفاوتی به این موضوع نگاه کرد و از آن زمان هیچ نشانه‌ای برای کناره‌گیری از قدرت از طرف وی دیده نمی‌شود.
این تحریم‌ها تلاشی برای تغییر افکار مادورو در این زمینه است.
بر اساس یک دستور حکومتی، دونالد ترامپ، روز دوشنبه (هشتم بهمن ماه) به وزارت خزانه‌داری دستور داد تا جرائم مالی را بر شرکت پترولئوس دو ونزوئلا (PdVSA)، غول نفت و گاز دولتی ونزوئلا اعمال کند. شرکتی که اشتغال‌زایی و درآمدهای میلیاردی بسیاری را برای ونزوئلا به دنبال داشته است.
رئیس‌جمهور آمریکا و دیگر مقامات کاخ سفید در روزهای اخیر به استفاده از گزینه نظامی در ونزوئلا هم‌زمان با تشدید آشوب‌ها و اعتراضات سراسری که علیه مادورو شکل گرفته است، اشاره کردند
مادورو از این شرکت برای تهیه پاداش اطرافیان و خرید وفاداران خود استفاده می‌کند؛ به‌طور مثال او بخشی از سهام غول انرژی را به اعضای ارتش ونزوئلا ارائه کرد.
تحریم‌ها پیچیده هستند اما به‌صورت کلی می‌توان آن‌ها را این‌گونه تشریح کرد: تمام دارایی‌های شرکت PdVSA همچون منابع مالی و دارایی‌ها در آمریکا توقیف می‌شوند. هرگونه درآمدی که در تعامل با ایالات‌متحده به‌دست‌آمده باشد تا زمانی که مادورو کنترل شرکت را به یک قدرت انتخاب شده به‌صورت دموکراتیک یا شخص گوایدو انتقال دهد، دور از دسترس می‌ماند. بااین‌حال پالایشگاه‌ها همچنان می‌توانند تا زمانی که منافع به دولت مادورو منتقل نشود، نفت این کشور را خریداری کنند.
هدف دولت ترامپ کاملاً مشخص است: آسیب به یکی از اصلی‌ترین منابع قدرت مادورو، به‌منظور کاهش توانایی وی برای پرداخت رشوه به وفادارانش. این اقدام می‌تواند منجر به شکست سد حامیان رسمی او و الزام برای کناره‌گیری وی شود.
استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در بیانه‌ای که روز دوشنبه منتشر شد عنوان کرد که: ایالات‌متحده از تمام قدرت دیپلماتیک و اقتصادی خود برای حمایت از خوان گوایدو، رئیس‌جمهور خود خوانده و رئیس انجمن ملی و تلاش مردم ونزوئلا برای بازگرداندن دموکراسی خود استفاده می‌کند.
در تئوری، این موضوع خوب به نظر می‌رسد و منتقدان مادورو همچون سناتور مارکو روبیو که در صف مواضع محکم دولت ترامپ علیه رهبر ونزوئلا هستند، چنین اقدامی را تحسین می‌کنند.
او در توئیتر خود نوشت: همه دارایی‌ها و منافع شرکت PdVSA حالا بلوکه شده‌اند و اشخاص از تعاملات با این دولت منع شده‌اند. نفت ونزوئلا به مردم ونزوئلا تعلق دارد و پول نفت به دولت برحق خوان گوایدو می‌رسد.ژ
برخی نگران‌اند تحریم دارایی‌ها و درآمدهای نفتی ونزوئلا می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد و انگیزه لازم را برای مادورو به‌منظور دست بردن به قدرت و سرکوب معترضان بدهد
اما در عمل احتمال واکنش مادورو و نتیجه معکوس از این ماجرا می‌رود و شاید مادورو به‌طور بالقوه به ریاست‌جمهوری خود بچسبد و از آن کوتاه نیاید. چراکه احتمالاً مادورو بهانه‌ای به دست می‌آورد که اقتصاد ضعیف خود را توجیه کند و تقصیرات را بر گردن آمریکا اندازد و این‌گونه حتی قدرت خود را تقویت کند. تحریم‌های PdVSA شاید وفاداران مادورو را اندکی تضعیف کند، اما تأثیر بیشتری نخواهد داشت. این سخن یکی از مقامات آگاه نسبت به موضوع تصمیم برای تحریم‌ها است؛ کسی که خواست نامش به دلیل بودن در دولت ترامپ افشا نشود.
یکی دیگر از مقامات عنوان می‌کند که این اقدام به مادورو بهانه‌ای می‌دهد تا بگوید که آمریکا قصد دارد یک کودتا را علیه او ایجاد کند.
اگر اقتصاد بیشتر از حالتی که اکنون در آن غرق شده، در باتلاق فرو رود، رهبر کنونی ونزوئلا تحریم‌های ایالات‌متحده را عامل موضوع می‌شمارد و دوباره طرفدارانی را در میان نخبگان ونزوئلا به‌ویژه در میان رهبران نظامی به دست می‌آورد؛ کسانی که از مادورو حمایت می‌کنند تا همچنان در قدرت بمانند.
مادورو به یک بهانه نیاز دارد. میلیون‌ها نفر به دلیل سقوط شدید اقتصاد، از کشور گریخته‌اند. تورم به سقف رسیده است. نرخ گرسنگی همچون موشک بالا رفته است و بیماری‌هایی که زمانی از کشور ریشه‌کن شده بود، دوباره شدت گرفته‌اند و بحران سلامت جدیدی ایجاد کرده‌اند. جای تعجبی نیست که همه این مسائل مادورو را به رهبری غیر محبوب تبدیل کرده است. درحالی‌که هیچ شکی نیست که مادورو احتمالاً پول کمتری برای خراج دادن و منافع خود از سوی غول نفتی به دست می‌آورد، اما این تحریم‌ها زندگی تک‌تک شهروندان ونزوئلا را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در کنار همه مسائل، این شرکت شغل ثابت (برای کسانی که می‌توانند آن شغل را به دست آورند) و درآمد برای برنامه‌های اجتماعی کشور را ایجاد می‌کند؛ اما نبود پول قابل‌اتکا که عامل آن آمریکا است، می‌تواند فشار بیشتری را بر اقتصاد مخروبه کشور و مردمش وارد کند.
مقام دولتی که خواست نامش فاش نشود گفت: این موضوع امنیت همه افراد را زیر سؤال می‌برد.
تصمیم تحریم می‌تواند در کوتاه‌مدت معنادار باشد؛ اما اگر مادورو به ماندن اصرار بورزد و از تحریم‌های جدید برای بهانه‌جویی بهره ببرد و عنوان کند که امریکا عامل همه مسائل و تورم غیرقابل‌کنترل در کشورش است، درنتیجه این اقدام نتیجه معکوس به دنبال دارد.
دیدگاه تان را بنویسید