تنش دیپلماتیک میان مراکش و تونس در پی استقبال قیس‌سعید از رهبر جبهه پولیساریو
سفرا به خانه بازگشتند!
وزارت امور خارجه پادشاهی مراکش اعلام کرد که سفیر خود در تونس را «فورا برای رایزنی» فراخوانده و مشارکت این کشور در هشتمین نشست سران مجمع همکاری ژاپن و آفریقا «تیکاد» در تونس را به حالت تعلیق درآورد. این اقدام تنها یک ساعت پس از استقبال قیس سعید، رئیس‌جمهوری تونس از ابراهیم غالی، رهبر جبهه پولیساریو در فرودگاه قرطاج، صورت گرفت.
در بیانیه وزارت امور خارجه مراکش که نسخه‌ای از آن به دست «العربیه» رسیده، آمده است که استقبال رئیس‌جمهوری تونس از رهبر شبه‌نظامیان جدایی‌طلب، اقدامی خطرناک و بی‌سابقه است که عمیقاً احساسات مردم مراکش و جریانات سیاسی این کشور را مورد اهانت قرار داد.
این بیانیه می‌افزاید: «تونس اخیراً نگرش‌ها و رویکردهای منفی خود نسبت به پادشاهی مراکش و منافع راهبردی آن را افزایش داده است.»
وزارت خارجه مراکش تاکید کرده که «موضع دولت تونس در چارچوب مجمع همکاری ژاپن و آفریقا (تیکاد)، تاکیدی علنی بر مواضع خصمانه آن است.»
در این بیانیه همچنین تصریح شده که «تونس در تضاد با موضع ژاپن و نقض روند تدارک نشست و اصول مربوطه، تصمیم گرفت به طور یکجانبه از این سازمان جدایی‌طلب دعوت کند.»
وزارت امور خارجه مراکش در اولین واکنش رسمی این کشور اعلام کرد که در هشتمین اجلاس سران (تیکاد) که در روزهای 27 و 28 اوت در تونس برگزار می‌شود، شرکت نمی‌کند و بلافاصله سفیر تونس را در پاسخ به «این موضع خصمانه که به روابط برادرانه دیرینه عامل پیوند دو کشور بوده، آسیب می‌رساند»، برای رایزنی احضار کرد.
مراکش اعلام کرد که «این تصمیم به هیچ وجه بر روابط قوی و مستحکم میان مردم مراکش و تونس، مبتنی بر تاریخ و سرنوشت مشترک و همچنین بر پایبندی پادشاهی مراکش از منافع آفریقا و فعالیت‌های آن در داخل اتحادیه آفریقا و تعهدات پادشاهی مراکش در چارچوب (تیکاد ) تاثیر نخواهد گذاشت.
بیانیه مراکش «غیرقابل قبول»
و «مغالطه» است
وزارت امور خارجه تونس در بیانیه‌ای به تصمیم مراکش مبنی بر تحریم سمپوزیوم بین‌المللی توکیو برای توسعه آفریقا «تیکاد 8» در 27 و 28 اوت در تونس، به دلیل استقبال رئیس‌جمهوری این کشور از ابراهیم غالی، دبیر کل جبهه پولیساریو واکنش نشان داد.
وزارت امور خارجه تونس اتهامات مراکش را «غیرقابل قبول» و «مغالطه» توصیف کرده و درباره مخالفت رباط با شرکت هیأت «جمهوری دموکراتیک عربی صحرا» در همایش «تیکاد»، ابراز شگفتی کرد. وزارت خارجه تونس در بیانیه‌اش با اعلام بی طرفی کامل تونس در موضوع صحرای غربی تاکید کرد که این موضع در چارچوب حفظ قوانین بین‌المللی، موضعی قاطع است که تا زمان یافتن راه حل مسالمت‌آمیز مورد قبول همه از سوی تمامی طرف‌های دست‌اندرکار، تغییر نخواهد کرد. تونس همچنین اعلام کرد که نسبت به مصوبات اتحادیه افریقا که این کشور از جمله بانیان آن بوده، متعهد باقی خواهد ماند. وزارت امور خارجه تونس خاطرنشان کرد برخلاف آنچه در بیانیه مراکش آمده است، اتحادیه آفریقا در وهله اول، به عنوان یکی از شرکت‌کنندگان اصلی در سازماندهی همایش بین‌المللی توکیو، یادداشتی را منتشر کرد که در آن از همه اعضای اتحادیه از جمله جمهوری دموکراتیک عربی صحرا برای شرکت در فعالیت‌های اجلاس سران«تیکاد 8» در تونس دعوت کرد.
رئیس کمیسیون آفریقا نیز در مرحله بعدی مستقیما و به شکلی انفرادی از جمهوری صحرا برای حضور در این اجلاس دعوت کرد که این دو دعوت در راستای مصوبات شورای اجرایی اتحادیه آفریقا در اجلاس لوزاکا / زامبیا در 14 و 15 ژوئیه 2022 - با حضور هیأت مراکش قرار دارد که بر ضرورت دعوت از همه اعضای اتحادیه آفریقا برای شرکت در نشست«تیکاد -8»، تاکید داشت.
در ادامه این بیانیه آمده است که جمهوری صحرا در ششمین نشست «تیکاد» در نایروبی / کنیا در سال 2016 و هفتمین نشست در یوکوهاما / ژاپن در سال 2019 شرکت کرده و همچنین در نشست‌های منطقه‌ای دیگر مانند اجلاس سران آفریقا - اروپا که در فوریه 2022 در بروکسل برگزار شد، شرکت داشت که پادشاهی مراکش هم در تمامی این نشست‌ها مشارکت
کرده است.
وزارت امور خارجه تونس تصریح کرد بر اساس داده‌های مستند نزد اتحادیه آفریقا، هیچ توجیه منطقی برای بیانیه مراکش وجود ندارد، به ویژه که تونس به تمام ترتیبات مربوط به میزبانی اجلاس، مطابق با مراجع قانونی آفریقایی مربوطه در مورد سازماندهی اجلاس‌ها، کنفرانس‌ها و جلسات مشارکت، احترام گذاشته است
تونس ضمن رد قاطعانه مطالب بیانیه مراکش مبنی بر متهم کردن این کشور به اتخاذ موضع تهاجمی در قبال مراکش و آسیب رساندن به منافع آن، بر تمایل خود برای حفظ روابط دوستانه، برادرانه و تاریخی ریشه‌دار خود با مردم مراکش تاکید کرد.
تونس خاطرنشان کرد در راستای تداوم سیاست خارجی خود، در خصوص عدم مداخله در امور داخلی کشورها و احترام به گزینه‌های آنها، مخالفت با مداخله در امور داخلی و استقلال در تصمیم ملی خود را نیز مورد تاکید قرار داده و بر این اساس، مقرر داشت که سفیر خود در رباط را فورا برای رایزنی فراخواند.
وزارت امور خارجه تونس اتهامات مراکش درخصوص استقبال رئیس‌جمهوری این کشور از ابراهیم غالی، دبیرکل جبهه پولیساریو را «غیرقابل قبول» و «مغالطه» توصیف کرد
اختلاف ریشه‌دار مراکش و جبهه پولیساریو
صحرای غربی منطقه‌ای است در شمال غرب آفریقا و جنوب کشور مراکش که جبهه آزادی‌بخش پولیساریو و پادشاهی مراکش بر سر کنترل آن مناقشه‌ای دیرینه دارند.
بحران در این منطقه یکی از طولانی‌ترین درگیری‌های سیاسی و انسانی در جهان تلقی می‌شود این منطقه با ۵۶۷ هزار نفر جمعیت و ۲۶۶ هزار کیلومتر مساحت در ساحل شمال غربیِ قاره آفریقا قرار دارد. تاریخ اختلاف در این منطقه به ۱۹۷۵ باز می‌گردد؛ زمانی که اسپانیا قبل از خروج از آن، توافق‌نامه مادرید را با مراکش و موریتانی به امضا رساند. بر اساس توافق یاد شده، دو کشور همسایه، صحرا را تقسیم کردند، اما صحراوی‌های مسلح با تاسیس جبهه پولیساریو در شهر تیندوف (واقع در الجزایر)، توافق‌نامه یاد شده را طرد و به تقاضای خود جهت جدایی ادامه دادند. در مقابل، مراکش و موریتانی در عین حال که به استفاده از ابزار‌های حقوقی مانند طرح دعوی در دیوان دادگستری بین‌المللی مبادرت ورزیدند، جبهه عملیات خود علیه پولیساریو را افزایش دادندکه نتیجه آن برپایی تظاهرات استقلال‌خواهانه از سوی صحراوی‌ها شد.
در اکتبر سال ۱۹۷۵، دادگاه بین‌المللی لاهه با صدور حکمی «حق مشروع ساکنان صحرای غربی برای اعلام خودمختاری در این منطقه را به رسمیت شناخت». لازم به ذکر است قبل از این که فرانسه و اسپانیا، صحرای غربی را بین خود تقسیم کنند، مراکش همواره ادعای حاکمیت بر صحرای غربی داشته و این منطقه را جزئی از قلمرو خود می‌دانست. بعد از مرگ محمد عبدالعزیز، رهبر جبهه پولیساریو در ۲۰۱۶، مقامات مراکشی نسبت به روی کار آمدن رهبری جدید این جبهه جهت تغییر وضعیت پرونده صحرای غربی امیدوار شدند، اما تاکنون نتیجه ملموسی به دست نیاورده‌اند.
دولت مراکش که ۸۰ درصد خاک صحرای غربی را در اختیار دارد برآن است که منطقه مزبور جزئی جدایی‌ناپذیر از قلمرو و سرزمین مادری به شمار می‌رود. مقامات مراکش با به دست آوردن خودگردانی در این منطقه مخالفتی ندارند، به شرط آنکه تحت حاکمیت کشور باقی بماند. از نگاه پادشاهی مراکش، وجود یک کشور کوچک مستقل امنیت ملی آن را تهدید می‌کند.
به طور کلی، منازعه صحرای غربی چندین بازیگر داخلی و خارجی دارد. از قدرت‌های فرامنطقه‌ای مانند ایالات متحده و فرانسه تا کشورهای منطقه شامل مراکش، الجزایر و ... و تعارض میان منافع طرفین از مهم‌ترین دلایل طولانی شدن درگیری در این منطقه شده است. حال بهانه جدید تازه شدن یک زخم کهنه، هشتمین اجلاس سران (تیکاد) است که طی دیروز و امروز (27 و 28 اوت) در تونس در حال برگزاری است.
دیدگاه تان را بنویسید