تقلا برای بایکوت حقیقت

فرشاد گلزاری

 مساله خشونت علیه رنگین‌پوستان و سیاه‌پوستان در آمریکا یک موضوع کاملاً مشخص و عیان است و سال‌های سال شاهد رخ دادن انواع و اقسام آن در خاک ایالات متحده بوده‌ایم. این معضلِ سیاسی - اجتماعی همچنان وجود دارد و چندی پیش هم در گزارشی با عنوان «آپارتاید آمریکایی» (منتشر شده در 23 اردیبهشت ماه 1399) به تشریح ابعاد آن و دور جدید نژادپرستی در ایالات متحده پرداختم؛ ولی مجدداً این موضوع در نمایی دیگر ظاهر شده است. ماجرا از این قرار است که در فیلمی که روز سه‌شنبه هفته گذشته در شبکه‌های اجتماعی آمریکا منتشر شد، یک پلیس سفیدپوست در حالی‌که یک مظنون سیاه‌پوست (جورج فلوید) را بر آسفالت خوابانده است، زانوی خود را به مدت 7 دقیقه بر گردن این فرد می‌فشارد و تمام وزن خود را به روی آن انداخته است. شاید از منظر شما و بسیاری از تحلیلگران و حتی مقامات سیاسی ایالات متحده این یک موضوع عادی به نظر بیاید اما مساله زمانی جنبه بهت‌آور به خود می‌گیرد که این اقدام در حالیکه مظنون سیاه‌پوست فریاد می‌زد «نمی‌توانم نفس بکشم، کمی به من آب بدهید» ادامه یافت تا اینکه او جان باخت! دنیا شاهد یک قتل عمدی آن هم در جلو دوربین‌ گوشی‌های تلفن همراه شهروندان آمریکایی‌ است که همین مساله موجب شروع یک بحران جدید برای دونالد ترامپ شده است. وضعیت در شبکه‌های اجتماعی پس از انتشار فیلم قتل این سیاهپوست به حدی به هم ریخته است که اف.بی.آی اعلام کرده در حال تحقیق و بررسی این قتل است اما پلیس میناپولیس (واقع در ایالت مینه‌سوتا) مدعی شده که این فرد در اثر یک حادثه پزشکی جان باخته است. واکنش‌ها در مورد قتل این سیاهپوست روز به روز زیادتر شد؛ تا  جایی که جیکوب فری شهردار مینه‌پولیس پس از اوج گرفتن اعتراض‌ها اعلام کرد که مجازات سیاه بودن در آمریکا نباید اعدام باشد اما من به مدت پنج دقیقه، دیدم که مامور سفید‌پوست زانو را به گونه‌ای بر گردن یک مرد سیاه می‌فشرد که او زنده زنده جان داد! از سوی دیگر کاملا هریس، سناتور کالیفرنیا هم در واکنش به این جنایت، در صفحه توئیتری خود نوشت: ما از اینکه جان یک سیاه‌پوست گرفته شده است، رنجیده‌ایم. افسران پلیس برای استفاده بیش از حد از زور که جان «جورج» را گرفت، باید پاسخگو شوند. روند انتقادها به این اقدام پلیس مینه‌سوتا و انتشار فیلم لحظه قتل جورج فلوید به حدی افزایش یافت که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه هم نسبت به این موضوع واکنش نشان داد. او با حمله به مساله نژادپرستی در آمریکا اظهار کرد که رویکرد نژادپرستانه و فاشیستی که منجر به مرگ جورج فلوید در شهر مینیاپولیس زیر شکنجه شد نه فقط عمیقاً مایه تاسف ما شد بلکه تبدیل به یکی از دردناکترین تجلی‌های نظم ناعادلانه‌ در جهان شده است که ما در مقابلش می‌ایستیم. به موازات این وضعیت، شاهد سرایت انتقادها از ترامپ در فضای مجازی به محیطِ واقعی هستیم و این دقیقاً همان چیزی است که ترامپ را وارد بحران جدیدتر و خطرناک‌تر از کرونا می‌کند.

ترامپ، توئیتر را به دخالت و مهندسی انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا متهم کرده بود و این در حالیست که همة دنیا می‌دانند او از طریق توئیتر توانست خودش را مطرح کند و در انتخابات 2016 پیروز شود

شلیک ترامپ به دمکراسی!

آنچه در این میان باعث شده تا ترامپ بیش از حد ناراحت شود، به قتل رسیدن جورج فلوید در شهر مینیاپولیس توسط پلیس ایالت مینه‌سوتا نیست بلکه رئیس‌جمهوری آمریکا در وهله اول از تقابل توئیتر با خود عصبانی است و در وهله دوم از شلوغ شدن خیابان‌های مینه‌سوتا و ادامه اعتراضات در پی قتل جورج فلوید در برخی از ایالات آمریکا کلافه و به شدت هیجانی شده است. زمانی که معترضان به قتل جورج فلوید به خیابان‌ها ریختند، ترامپ همانند گذشته خودش را بی‌اطلاع از وضعیت نشان داد و در توئیتی اعلام کرد که این اراذل و اوباش (معترضان)، به یاد و خاطره جورج فلوید بی‌احترامی می‌کنند و من اجازه نمی‌دهم این اتفاق رخ دهد. با تیم والز، فرماندار مینه‌سوتا صحبت کرده و به او گفتم ارتش در تمام مسیر با اوست. هر مشکلی باشد ما کنترل را به دست می‌گیریم، اما زمانی که غارتگری شروع شود، شلیک هم شروع می‌شود! نکته دقیقاً همینجا است. پس از اینکه ترامپ معترضان به قتل جورج فلوید را تهدید به کشته شدن کرد، توئیتر بر اظهارات او برچسب «ترویج خشونت» الصاق کرد و همین موضوع باعث خشم ترامپ شد. این خشم تا جایی ادامه پیدا کرد که ترامپ بامداد روز گذشته (جمعه) فرمان اجرایی را امضا کرد که با به چالش کشیدن مسئولیت شبکه‌های اجتماعی در قبال محتواها، این شبکه‌ها را محدود می‌کند. او که پیشتر تهدید به امضای این فرمان کرده بود، پس از عملی کردن تهدید خود مدعی شد که این اقدام را برای حفاظت از آزادی بیان انجام داده است! تنش میان توئیتر به حدی بالا گرفت که ترامپ عصر پنجشنبه در جمع خبرنگاران در کاخ‌سفید اعلام کرد که «امکان بستن توئیتر را دارم اما باید این را از لحاظ قانونی به پیش برد و نمی‌دانم که می‌توانم این کار را انجام دهم یا خیر. باید با وکلایم مشورت کنم». در مقابل مارک زاکربرگ، مدیر اجرایی شبکه فیس‌بوک هم اعلام کرد که دولت ترامپ نگران سانسور است اما خودش در خط مقدم این اقدام قرار دارد. نکته اینجاست که چندی پیش ترامپ، توئیتر را به دخالت و مهندسی انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا متهم کرده بود و این در حالیست که همة دنیا می‌دانند، ترامپ از طریق توئیتر توانست خودش را مطرح کند و در انتخابات 2016 پیروز شود.

مساله توئیتر و درگیری ترامپ با این شبکه اجتماعی مهمِ دنیا، یک موضوع فرعی است که در بطن یک مساله اصلی قرار دارد. مساله اصلی قتل جورج فلوید در مینه‌سوتا و قیام معترضانی است که هر چند یکبار شاهد به تصویر کشیده شدن اقدامی علیه رنگین‌پوستان هستند. آنها بر این عقیده‌اند که از زمان ورود ترامپ به کاخ‌‌سفید این مدل از اقدامات ضدنژادی نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایشِ آن را به چشم دیده‌اند. این در حالیست که بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی نهادهای حقوق بشری، در چهار ماه نخست سال 2020، بیش از 200 نفر از شهروندان آمریکایی در اثر خشونت پلیس این کشور جان باخته‌اند. حالا اعتراض این جماعت نه تنها از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا قابل درک توصیف نشده بلکه با تداوم اعتراضات برای سومین روز متوالی در ایالت مینه‌سوتا گزارش شد که یک پایگاه پلیس در آنجا به آتش کشیده شده و فرماندار ایالت دستور به اعزام و در آماده‌باش قرار دادن 500 نیروی گارد ملی را داده است.

وضعیت در شبکه‌های اجتماعی پس از انتشار فیلم قتل جورج فلوید به حدی به هم ریخته است که اف.بی.آی اعلام کرده در حال تحقیق و بررسی این قتل است؛ اما پلیس میناپولیس مدعی شده که این فرد در اثر یک حادثه پزشکی جان باخته است

به موازات این وضعیت کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه در پی رخ دادن چند مورد کشتارِ آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار توسط نیروهای پلیس، از وزارت دادگستری این کشور درخواست کرده تا درباره بدرفتاری سازماندهی شده پلیس در قبال سیاهپوستان و رنگین‌پوستان، تحقیق کند. روندِ نژادپرستی در روزهای اخیر به حدی افزایش پیدا کرده که پلیس مینه‌سوتا روز گذشته (جمعه) «عمر خیمنز» گزارشگر سیاهپوست شبکه سی‌ان‌ان و تیم همراه وی را به دلیل تهیه گزارش از تظاهرات مردم مینیاپولیس بازداشت کرد و حتی به کارت‌های شناسایی آنها نیز اهمیتی نداد. مساله‌ای که بدون تردید پس از تبعات اقتصادی شیوع کرونا در ایالات متحده به دومین چالش جدی ترامپ در داخل تبدیل خواهد شد و بدون تردید دموکرات‌ها در آستانه انتخابات 2020 از آن به نفع خود استفاده خواهند کرد.