گزارش «توسعه ایرانی» از ابعاد بحران بی‌سابقه در تشکیل دولت اسرائیل
بن‌بست در تل‌آویو
فرشاد گلزاری
تشکیل دولت یا کابینه در تمام دولت‌ها یکی از معضل‌های دیرینه در ساختار حکومتی هر کشور به حساب می‌آید که بر اساس نظام سیاسی و با توجه به تنوع نوع حکمرانی، با چالش‌های مختص به خود دست و پنجه نرم می‌کند. این مساله از گذشته تاکنون به دلیل نوع و پیچیدگی موجود در ساختار قومی، مذهبی و حتی فکری خود را در انواع و اقسام چهره‌ها به دنیا نشان می‌دهد که خروجی آن بن‌بست سیاسی یا مسدود شدن راه‌ها و مجراهای گفت‌وگو و حصول توافق است. به عنوان مثال گره کوری که امروز در لبنان یا عراق به وجود آمده و موجب ایجاد خلاء قدرت سیاسی یا به وجود آمدن نقص‌های مکرر با چهره‌ها و مقیاس‌های مختلف است، به نوعی نشأت گرفته از تضاد دیدگاه میان احزاب و یا دخالت کشورهای خارجی است. این روند در گذشته مربوط به کشورهای موسوم به جهان سوم و یا کمتر توسعه یافته بود اما چند سالی است که شاهد ایجاد همین چالش‌ها در ساختار سیاسی کشورهای اروپایی یا دولت‌هایی که به نوعی با لابی‌گری‌های متعدد سعی دارند خود را به عنوان یک محرک سیاسی پرقدرت نمایان کنند.
بنی گانتز تلاش کرد به هر ترتیب دولت ائتلافی را به‌وجود بیاورد و حتی برای تحقق این امر به سراغ احزاب عرب رفت ولی باز هم نتوانست کار را پیش ببرد و همچنان اسرائیل بدون دولت در حال سپری کردن روزهای پرتلاطم خود است
به عنوان مثال امروزه ما شاهد بهم‌ریختگی بی‌سابقه در بریتانیا هستیم؛ به طوری که پارلمان عوامِ این کشور منحل شده و رهبران دو حزب کارگر و محافظه‌کار در حال نبرد برای پیروزی در انتخابات زودهنگام پارلمانی هستند.
این اتفاق اگرچه بر اساس قانون اساسی نانوشتة بریتانیا وجاهت حقوقی و سیاسی دارد اما واقعیت این است که اصل مطلب که به ستون فقرات درگیری و خلاء قدرت در لندن تبدیل شده، مساله برگزیت و جدا شدن بریتانیا از دایره کشورهای عضو اتحادیه اروپا است که حالا به یک موضوع مهم و حساس تبدیل شده است. با این پیش فرض اگر به خلاء قدرت و درگیری احزاب برای تشکیل دولت در سرزمین‌های اشغالی نگاهی گذرا بیاندازیم، به خوبی می‌بینیم که این روزها اسرائیل هم دقیقاً همین وضعیت را تجربه می‌کند. اینکه چرا رژیم صهیونیستی بهاین وضعیت دچار شده دلایل بسیار زیادی دارد که نمی‌توان آنرا فقط سیاسی دانست، بلکه مولفه‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی در این میان وجود دارد که موجب شده خلاء قدرت تا به اینجا عمیق شود و حتی وارد فاز بحران شود.
اختلاف در اسرائیل زمانی شروع شد که قبل از برگزاری اولین دور انتخابات زودهنگام، نتانیاهو و آویگدور لیبرمن (رهبر حزب اسرائیل خانه ما) بر سر سهم‌خواهی و کسب قدرت با یکدیگر وارد مجادله شدند که البته بخشی از آن به مدل نگاه نتانیاهو در خصوص مسائل امنیتی مربوط بود
جا خالی دادن احزاب برای ائتلاف
همانگونه که گفته شد یکی از دلایلی اصلی که به صورت سنتی مانع تشکیل دولت و کابینه در کشورهای مختلف می‌شود، بحث جدال احزاب و تضادهایی است که با یکدیگر دارند. در مورد اسرائیل باید توجه داشت که نخست‌وزیر با حملات و گاه و بی‌گاهی روبرو است که خروجی آن جز انفعال و خلق یک وادادگی سیاسی چیزی نیست. اختلاف در اسرائیل زمانی شروع شد که قبل از برگزاری اولین دور انتخابات زودهنگام، نتانیاهو و آویگدور لیبرمن (رهبر حزب اسرائیل خانه ما) بر سر سهم‌خواهی و کسب قدرت با یکدیگر وارد مجادله شدند که البته بخشی از آن به مدل نگاه نتانیاهو در خصوص مسائل امنیتی مربوط بود. زمانی که موشک‌های حماس و جریان‌های مقاومت فلسطین منافع و مواضع اسرائیل را مورد هدف قرار دادند نتانیاهو در کمتر از 48 ساعت اعلام آتش‌بس عمومی کرد و همین مساله موجب شد تا او به سیبل انتقادهای لیبرمن تبدیل شود.
لیبرمن در آن موقع وزیر جنگ بود و نهایتاً از سمت خود استعفاء داد. دلایل زیاد برای استعفاء لیبرمن ذکر شده است اما واقعیت این است که نگاه او به معادلات سیاسی و خصوصاً امنیتی، کاملاً دستِ راستی و افراطی است؛ از این منظر عقب‌نشینی نتانیاهو در قبال حملات موشکی جریان‌های جهادی فلسطین موجب شد تا جناح راست‌افراطی اسرائیل که با نتانیاهو ائتلاف کرده بودند او را زیر بار شدیدترین انتقادها قرار دهند. بدون شک جدا شدن لیبرمن به عنوان بالِ ائتلافی نتانیاهو و حزب لیکود، موجب شد تا نتانیاهو در خلاء قدرتِ تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برود؛ چراکه تمام احزاب به دلیل سیاست‌های تک رونده‌اش با او به مشکل خورده بودند.
پرونده‌های 1000 و 2000عامل شکاف اجتماعی
یکی از دلایلی که باعث شد نتانیاهو پس از انتخابات دور اول و همچنین دور دوم نتواند دولت ائتلافی تشکیل دهد، پرونده‌های فساد مالی و اداری او در سال‌های اخیر بوده است که به پرونده‌های 1000 و 2000 معروف است. پرونده 1000 مربوط به هدایای است که نتانیاهو و خانواده‌اش از بازرگانان خارجی به صورت غیرقانونی دریافت کرده‌اند. این هدایا به ویژه از سوی آرنون میلچن میلیاردر آمریکایی دریافت شده و شامل قوطی‌های سیگار فاخر برای نتانیاهو بوده است. ساره نتانیاهو (همسر بنیامین نتانیاهو) هم بهترین نوع از مشروبات الکلی و جواهرات را دریافت کرده است. این هدایا طی سالیان طولانی ادامه داشته و ارزش آنها به صدها هزار شیکل (واحد پول اسرائیل) می‌رسد.
پرونده 2000 هم مربوط به اتهامات مطرح شده در خصوص تبادل رشوه بین نتانیاهو و ناشر «روزنامه یدیعوت آحارونوت» است که در مجموعه‌ای از دیدارهای ثبت شده بین دو نفر رد و بدل شده است. این رشوه مربوط به پوشش نتانیاهو در این روزنامه بوده و توافقی در این خصوص به دست آمده و قرار شده چهره‌ای مثبت و خوب از نتانیاهو ارائه شود و در مقابل نتانیاهو نیز از این روزنامه در برابر روزنامه صهیونیستی اسرائیل الیوم حمایت کرده یا برای جلوگیری از صدور هفته‌نامه این روزنامه وارد عمل شود.
از زمان ورود روزنامه صهیونیستی اسرائیل الیوم، فروش یدیعوت آحارونوت که پر تیراژترین روزنامه اسرائیل بود، به صورت قابل توجهی کاهش پیدا کرد و همین موضوع موجب شد اعتماد مردم نه تنها به نخست‌وزیر بلکه به رسانه‌های اسرائیلی کاهش پیدا کند.
این فسادها تا جایی گسترده بود که پنجشنبه گذشته، «آویخای مندلبلیت» دادستان کل اسرائیل رسماً علیه بنیامین نتانیاهو، در رابطه با این پرونده‌ها و رسوایی فساد مالی او، اعلام جرم کرد. اعلام جرم علیه وی از سوی بالاترین نهاد قانونی اسرائیل بدون تردید بحث سوء استفاده از اعتماد عمومی را به دنبال خواهد داشت که باعث تعمیق شکاف اجتماعی در اسرائیل و ادامه بن‌بست سیاسی - اجتماعی خواهد شد.
پافشاری بنیامین و انتخابات سوم!
پس از اعلام جرم علیه نتانیاهو او در کمال ناباوری اعلام کرده که از قدرت کناره‌گیری نخواهد کرد. درست است که برای نخستین بار شاهد اعلام جرم دادستان رژیم صهیونیستی علیه یک نخست‌وزیر اسرائیلی هستیم اما به نظر می‌رسد که نتانیاهو به هیچ وجه حاضر به کناره‌گیری از قدرت نیست. او از سال 2009 تاکنون نخست‌وزیر اسرائیل بوده و فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرده اما بحث اینجاست که اگر از قدرت کناره‌گیری کند، مصونیت سیاسی او لغو می‌شود و به احتمال زیاد روانه زندان خواهد شد. این در حالیست که «بنی گانتز»، رهبر ائتلاف آبی و سفید هم نتوانسته دولت ائتلافی را تشکیل دهد و علاوه بر این وضعیت، اختلاف او با نتانیاهو در بسیاری از مسائل همچنان به قوت خود باقیست.
بنی گانتز تلاش کرد به هر ترتیب دولت ائتلافی را به‌وجود بیاورد و حتی برای تحقق این امر به سراغ احزاب عرب رفت ولی باز هم نتوانست کار را پیش ببرد و همچنان اسرائیل بدون دولت در حال سپری کردن روزهای پرتلاطم خود است
گانتز تلاش کرد تا بتواند به هر ترتیبی که هست دولت ائتلافی را به وجود بیاورد و حتی برای تحقق این امر به سراغ احزاب عرب رفت ولی باز هم نتوانست کار را پیش ببرد و همچنان اسرائیل بدون دولت در حال سپری کردن روزهای پر تلاطم خود است. این وضعیت بدون تردید تل‌آویو را به سمت برگزاری سومین انتخابات سوق می‌دهد؛ امری که به یک بحران بسیار مهم و البته نادر تبدیل شده که موجودیت سیاسی این رژیم را تهدید می‌کند و به آبروریزی ساختاری تبدیل شده است که آینده آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
دیدگاه تان را بنویسید