خلع سلاح صلاح!

آریا طاری 

رسیدن پرو به فینال جام ملت‌های آمریکای جنوبی، تنها شگفتی مهم این روزهای فوتبال نیست. در فاصله 24 ساعت در جام ملت‌های آفریقا، مراکش و مصر به دست بنین و آفریقای جنوبی حذف شدند. این نتایج حیرت‌آور، پیام مهمی برای دنیای فوتبال دارند. حالا دیگر قدرت‌ها در تورنمنت‌های مختلف تقسیم شده، فاصله تیم‌ها به حداقل رسیده و پیش‌بینی نتایج فوتبال، از همیشه دشوارتر و غافلگیری‌ها، از همیشه پرشمارتر شده‌اند.

سی و دومین دوره جام ملت‌های آفریقا، شروع بسیار عجیبی داشت. این تورنمنت قرار بود در کشور کامرون برگزار شود اما به دلیل بدقولی در ساخت فضاهای لازم برای برگزاری جام و البته بحران بوکوحرام در این کشور، میزبانی رقابت‌ها از کامرون گرفته شد و به شکل ناگهانی، مصر به عنوان تیم میزبان جام انتخاب شد. تصمیمی که یک فرصت بزرگ برای محمد صلاح و هم‌تیمی‌ها بود تا بتوانند برای اولین بار بعد از سال 2010، جام قهرمانی را بالای سر ببرند. دومین اتفاق خاص در مورد این جام، تعویق زمان برگزاری آن بود. این تورنمنت که در برنامه‌ریزی اولیه قرار بود در ماه رمضان برگزار شود، برای راحتی بیشتر ستاره‌های مسلمان به زمانی دیرتر موکول شد. با همه حرف و حدیث‌ها، سرانجام جام ملت‌های آفریقا در مصر کارش را آغاز کرد. برگزاری این جام در کشوری که برای چندین سال، درگیر بحران و خونریزی شده بود، یک اتفاق کاملا امیدبخش به نظر می‌رسید. در همین کشور برگزاری یک بازی فوتبال در روزهای بحران، بیشتر از 200 کشته به همراه داشت اما حالا دیگر آرامش در مصر حتی برای میزبانی از یک جام معتبر فوتبال نیز برقرار شده است. 24 تیم حاضر در جام ملت‌های 2019 آفریقا، در چهار سید مختلف تقسیم شدند. مصر به عنوان میزبان، کامرون به عنوان قهرمان دوره قبلی رقابت‌ها و تیم‌های سنگال، تونس، نیجریه و مراکش به خاطر رنکینگ فیفا در سید اول قرار گرفتند. حضور کنگو در سید دوم نیز، تا حدودی غافلگیرکننده به نظر می‌رسید. پیروزی دو بر صفر ماداگاسکار مقابل نیجریه در مرحله گروهی، خیلی زود چشم‌ها را خیره کرد. در یکی دیگر از گروه‌ها نیز بنین مقابل قهرمان دوره قبلی یعنی کامرون بدون شکست ماند. هیچ‌کدام از این نتایج اما به اندازه نتایج دو روز اول مرحله یک‌هشتم نهایی، باورنکردنی نبودند.

هشت تیم اول و دوم گروه‌های شش‌گانه و چهار تیم سوم با بهترین امتیازها در قیاس با تیم‌های سوم دیگر، به یک‌هشتم نهایی جام ملت‌های آفریقا رسیدند. مرحله‌ای که با یک شگفتی بزرگ شروع شد. مراکش هروه رنار که هر سه دیدار مرحله گروهی را با پیروزی‌های یک بر صفر پشت سر گذاشته بود، این بار هم تنها یک بار توانست دروازه بنین را باز کند. در این جدال اما خبری از چهارمین کلین‌شیت متوالی نبود و مراکشی‌ها، گل اول بازی را از بنین دریافت کردند. تنها گل مراکش در این مسابقه، توسط نصیری به ثمر رسید. آنها در دقیقه 90 صاحب یک ضربه پنالتی شدند اما حکیم زیاش این موقعیت را با بی‌دقتی محض از دست داد تا مراکش در معرض یک خطر بزرگ قرار بگیرد. ضربه‌های پنالتی افتضاح، تیم رنار را از جام ملت‌ها کنار زد. او اولین مربی خارجی بود که با دو تیم مختلف آفریقایی یعنی زامبیا و ساحل عاج، فاتح جام ملت‌ها می‌شود اما این عدد با مراکش به سه نرسید. حذف شوکه‌کننده مراکش، تنها یکی از جذابیت‌های یک‌هشتم نهایی جام ملت‌های آفریقا به شمار می‌رفت. در همین مرحله، سنگال به سختی و با تک گل سادیو مانه اوگاندا را از پیش رو برداشت تا حریف بنین در یک‌چهارم نهایی تورنمنت باشد. در سمت دیگر جدول، نیجریه و کامرون مسابقه فوق‌العاده‌ای را برگزار کردند. نیجریه بعد از زدن گل اول بازی، دو گل از حریف خورد اما در نیمه دوم به بازی برگشت و سرانجام زمین را به عنوان تیم برنده ترک کرد تا کار مدافع عنوان قهرمانی نیز در جام تمام شود. واکنش‌های سامی اتوئو و نوانکو کانو به عنوان اسطوره‌های فوتبال دو کشور در جریان بازی روی سکوها، به شدت تماشایی بود. بزرگ‌ترین تیر یک‌هشتم‌ نهایی جام اما در قلب تیم میزبان فرو رفت. هیچ‌کس تصور نمی‌کرد مصر به دست آفریقای جنوبی به قتل برسد اما این اتفاق در میان ناباوری رخ داد. محمد صلاح و سایر ستاره‌های مصری در خانه، نتیجه را به آفریقای جنوبی واگذار کردند. گل دیرهنگام لورچ، یک ناامیدی بزرگ را برای مصری‌ها رقم زد تا رویای قهرمانی برای این تیم، کاملا از دست برود.

تیم ملی بنین در حالی موفق به حذف مراکش شد که در مرحله گروهی، حتی قادر به شکست گینه بیسائو نیز نبود. آنها جام را با تاکتیک مساوی گرفتن دنبال کردند و پس از سه تساوی پی در پی در دور گروهی، در اولین بازی حذفی نیز به همین روند ادامه دادند. آفریقای جنوبی نیز در دور گروهی دو شکست داشت و تنها موفق به کنار زدن نامیبیا شده بود. این دو تیم حالا سورپرایزهای بزرگ جام ملت‌های آفریقا هستند اما به نظر می‌رسد این جام، غافلگیری‌های بزرگ دیگری نیز خواهد داشت.