آریا طاری

داستان بخشش ناگهانی شجاع خلیل‌زاده در روز بازی پرسپولیس با پیکان، از آن دست ماجراهایی بود که تنها در فوتبال ایران اتفاق می‌افتند. اگر هم قرار بود حکم متفاوتی در مورد این بازیکن صادر شود، این اتفاق باید چند روز قبل از برگزاری مسابقه رخ می‌داد تا او بتواند تیمش را مقابل پیکان همراهی کند. کمیته‌های مختلف فدراسیون فوتبال انگار تصمیم دارند به هر قیمتی «تفاوت» سطح فوتبال ایران با لیگ‌های برتر آسیا و دنیا را دائما با تصمیم‌های‌شان عیان کنند. فوتبال ایران با چنین حکم‌هایی با تمام سرعت به سمت «آماتور بودن» پیش می‌رود.

ساعاتی قبل از مسابقه پرسپولیس و پیکان در ورزشگاه آزادی، ناگهان خبر بخشش شجاع خلیل‌زاده روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت. این اتفاق در شرایطی رخ داد که پرسپولیسی‌ها در اردوی قبل از مسابقه بودند و شجاع در خانه به سر می‌برد! حتی اگر خلیل‌زاده به سرعت خودش را به ورزشگاه می‌رساند، باز هم به خاطر تمرین‌های سنگین و پرفشاری که صبح روز قبل از بازی انجام داده بود، نمی‌توانست در این بازی به میدان برود. نام او در فهرست 18 نفره تیم برای نبرد با پیکان دیده نمی‌شد و کالدرون ترکیب دفاعی‌اش را برای این بازی از چند روز قبل انتخاب کرده بود. هواداران تیم‌های رقیب پرسپولیس، به شدت به کاهش یک جلسه محرومیت خلیل‌زاده اعتراض داشتند و معتقد بودند این بازیکن نباید به سادگی بخشیده شود. از سوی دیگر پرسپولیسی‌ها نیز به این حکم معترض بودند و آن را به ضرر مدافع میانی تیم‌شان می‌دانستند. اگر شجاع همچنان محروم می‌ماند، دیگر خبری از «تعلیق» محرومیتش نبود اما او حالا یک جلسه محرومیت تعلیقی دارد و خطر محرومیت را در هفته‌های بعدی نیز احساس می‌کند. «تناقض» میان حکم کمیته انضباطی و حکم کمیته استیناف، چندان توجیه‌پذیر به نظر نمی‌رسد. چراکه هر دوی این کمیته‌ها از یک «آیین‌نامه» مشترک انضباطی استفاده می‌کنند. اگر شجاع برابر استقلال مرتکب رفتار ناخوشایندی نشده بود، طبیعتا نباید دیدار با شهرخودرو را نیز به دلیل محرومیت از دست می‌داد و اگر هم تخلفی صورت گرفته بود، نباید بخششی اتفاق می‌افتاد. اگرچه این رای اصلا کمکی به سرخپوشان نکرد و حتی به ضرر آنها نیز تمام شد اما باز هم این میزان از بخشش در فوتبال ایران، چندان قابل درک نیست. در فوتبال اروپا، بازیکنان همیشه دوران محرومیت‌شان را سپری می‌کنند اما در فوتبال ایران، همیشه بند و تبصره‌ای برای نجات آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اتفاق پیش از این نیز بارها و بارها تکرار شده بود. همین چند هفته قبل، خبر محرومیت تماشاگران تراکتورسازی از یکی از مسابقه‌های خانگی این تیم منتشر شد اما درست یک روز قبل از برگزاری بازی، رسما اعلام شد که این تیم محروم نیست و می‌تواند از تماشاگرانش استفاده کند. اگر قرار است کمیته استیناف همه آرای کمیته انضباطی را تغییر بدهد، بهتر است که حداقل تا زمان اعلام نشدن رای نهایی استیناف، احکام کمیته انضباطی معلق بمانند و اجرایی نشوند.

سردرگمی‌ها در مورد شجاع و پرسپولیس، این هفته برای استقلالی‌ها نیز تکرار شدند. چراکه آنها کم‌تر از 24 ساعت قبل از شروع بازی، هنوز نمی‌دانستند که باید در کدام استادیوم به مصاف سایپا بروند. یک روز قبل از شروع نبرد، رسما اعلام شد که با وجود میزبانی سایپا، این مسابقه به دلایل شرایط نامطلوب ورزشگاه شهدای شهرقدس در استادیوم آزادی برگزار می‌شود. این رای تا بعدازظهر دوشنبه دوام داشت اما ناگهان اعلام شد که بازی در همان ورزشگاه شهرقدس برگزار می‌شود. در هیچ نقطه‌ای از دنیا، تماشاگران تا یک روز قبل از شروع یک بازی، از محل برگزاری آن بازی بی‌اطلاع نیستند. طبیعتا در چنین شرایطی نباید انتظار داشت که هوادارها استقبال چندانی از دیدارهای فوتبال باشگاهی به عمل بیاورند. این اتفاق‌ها، تنها در کشورهایی رخ می‌دهند که سازوکار فوتبال در آنها، هنوز به شکل حرفه‌ای تعریف نشده است. سازمان لیگ، کمیته انضباطی و کمیته استیناف، تنها برای فوتبال سردرگمی به وجود می‌آورند و معلوم نیست این سردرگمی‌ها چه زمانی از بین می‌روند. آن‌چه برای شجاع و پرسپولیس اتفاق افتاده، تنها یکی از نمونه‌های ناهماهنگی میان کمیته‌های فدراسیون فوتبال است. کمیته‌هایی که دائما یکدیگر را نقض می‌کنند تا فوتبال، از مسیر طبیعی‌اش خارج شود.

در کشورهای اروپایی، برنامه‌ریزی دقیق و پرجزئیات یک فصل، از همان شروع فصل انجام می‌شود. یعنی برای مثال پپ گواردیولا قبل از برگزاری بازی هفته اول، می‌داند که نبرد هفته بیست و پنجم تیمش در کدام روز، کدام ساعت، کدام شهر و کدام استادیوم برگزار می‌شود. سازمان لیگ فوتبال ایران توانایی برنامه‌ریزی طولانی مسابقه‌ها را ندارد اما حتی در کوتاه‌مدت نیز، بارها و بارها ساعت برگزاری بازی‌ها را تغییر می‌دهد. در بعضی از موارد ساعت شروع یک مسابقه چندین بار در طول یک هفته تغییر می‌کند. با توجه به آنلاین ‌شدن سیستم بلیت‌فروشی، تغییر ساعت بازی‌ها نقض آشکار حقوق هوادارانی است که برای آن مسابقه بلیت خریده‌اند. فدراسیون فوتبال این فصل زمان زیادی را برای تغییرات «نمایشی» در فوتبال هدر داد اما هنوز هم در لیگ برتر، همه چیز مثل گذشته است. همانقدر آماتور، همانقدر غیرحرفه‌ای.