رویا «مجانی» نیست!

آریا رهنورد

به دست آوردن میزبانی جام جهانی 2022، یک دستاورد ملی و تاریخی برای قطری‌ها بود. آنها در این راه رقبای زیادی داشتند و در یک جنجال بزرگ جهانی، توانستند میزبانی مهم‌ترین تورنمنت دنیای فوتبال را جشن بگیرند. به موازات این پیروزی، فوتبال قطر نیز در مسیر پیشرفت قرار گرفت و سرانجام توانست سکوی آسیا را در سال 2019 به دست بیاورد. قطری‌ها میلیون‌ها دلار رشوه ندادند و میلیاردها دلار برای استادیوم‌های باشکوه با جدیدترین تکنولوژی‌ها هزینه نکردند که میزبانی‌شان را با کشور دیگری شریک شوند. اگر هم شراکتی در کار بود، بدون تردید «ایران» برای میزبانی مشترک رقابت‌ها انتخاب نمی‌شد. هیچ‌کدام از دیدارهای دوره آتی جام جهانی خارج از خاک قطر برگزار نمی‌شوند و کنار آمدن با این حقیقت، ابدا دشوار نیست. با این حال هر روز نقل قول تازه‌ای از مدیران فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش در مورد نقش ایران در میزبانی جام جهانی به گوش می‌رسد. فینال لیگ قهرمانان آسیا در سال 2018، تنها میزبانی نسبتا بزرگ فوتبال ایران در سال‌های گذشته محسوب می‌شود. البته این اتفاق نیز تنها به دلیل حضور یک تیم ایرانی در فینال رخ داد و اگر «اجبار» در کار نبود، بدون شک ورزشگاه آزادی چنین فرصتی به دست نمی‌آورد. مدیران این مجموعه ورزشی با جملاتی اغراق‌آمیز از «بازسازی» آن برای میزبانی از دیدار فینال صحبت می‌کردند اما کمی بعد از برگزاری این جدال، وقتی بنرهای کنفدراسیون فوتبال آسیا از آزادی جمع‌آوری شد، این استادیوم دوباره به همان شمایل قدیمی‌اش برگشت. علاقه‌مندان به فوتبال در ایران، ابدا انتظار ندارند که جام جهانی در تهران یا هر شهر دیگری برگزار شود. ظاهرا به جز روسای فدراسیون و وزارت، همه می‌دانند که ایران حتی در عمیق‌ترین خواب‌ها نیز برای چنین رویدادی آماده نیست. شاید این مدیران هم به خوبی حقیقت را می‌دانند اما عادت کرده‌اند که واقعیت را در لایه‌ای از وعده‌های پوشالی بپوشانند. 

شاید تیم ملی نمایش‌های خوبی در دو دوره گذشته جام جهانی ارائه کرده باشد اما فوتبال ایران به لحاظ ساختاری، در بخش امیدوارکننده‌ای از تاریخش قرار نگرفته است. مشکلات ریز و درشت در این فوتبال، حل نمی‌شوند و دائما بر تعدادشان نیز افزوده می‌شود. فوتبال ایران در شرایط فعلی، به اصلاحات گسترده و تغییرات بزرگ نیاز دارد اما مهدی تاج به جای جست‌وجوی راه حل برای این مشکلات، همچنان به رویاپردازی درباره جام جهانی ادامه می‌دهد و حتی این رویا را با مردم به اشتراک می‌گذارد. همین که رییس فدراسیون فوتبال نام سرمربی تیم ملی را درست تلفظ کند و او را «ویلموست» صدا نزند، یک موفقیت برای فدراسیون خواهد بود. 

مهدی تاج به جای جست‌وجوی راه حل برای این مشکلات، همچنان به رویاپردازی درباره جام جهانی ادامه می‌دهد و حتی این رویا را با مردم به اشتراک می‌گذارد. همین که رییس فدراسیون فوتبال نام سرمربی تیم ملی را درست تلفظ کند و او را «ویلموست» صدا نزند، یک موفقیت برای فدراسیون خواهد بود

همین که قسط اول از حقوق مربی بلژیکی پرداخت شود، همین که تیم ملی به جای حضور در بدترین کمپ‌ها، در شرایط بهتری تمرین کند و به جای بازی با تیمی مثل سیرالئون، در دیدارهای تدارکاتی به مصاف تیم‌های قدرتمند برود، همین که در مسابقه‌های لیگ بلیت بیشتر از ظرفیت سکوها فروخته نشود و برگزاری یک مسابقه ساده 300 مصدوم به همراه نداشته باشد، همین که صندلی‌های هر استادیوم شماره‌گذاری شوند، نور ورزشگاه‌ها به حد مطلوب برسد و در این ورزشگاه‌ها بدیهی‌ترین امکانات ممکن برای تماشاگرها به وجود بیاید، همین که میزان درآمد و هزینه‌های فدراسیون «شفاف» شود و همه بدانند پاداش‌های تیم ملی کجا هزینه شده است، همین که باشگاه‌ها قابلیت پرداخت بدهی‌های‌شان را داشته باشند و هر سال با ترس از حذف شدن به استقبال لیگ قهرمانان آسیا نروند در شرایط فعلی برای هواداران فوتبال کافی خواهد بود. 

کشوری که فوتبالش با این حجم از مشکلات روبه‌رو شده، نباید درباره میزبانی از جام جهانی رویا ببافد. وزارت ورزش اگر هنر کافی برای مدیریت دارد، بهتر است مسائل پرشمار مربوط به سرخابی‌ها را حل کند و پروژه خصوصی‌سازی را به جریان بیندازد. پروژه‌ای که برای سال‌ها مسکوت مانده و هیچ تلاشی در جهت به سرانجام رسیدن آن وجود نداشته است.

در فوتبالی که حتی برگزاری فینال جام حذفی‌اش ساعت‌ها طول می‌کشد، حرف زدن از جام جهانی بیشتر سوژه‌ای برای فیلم‌های کمدی خواهد بود. هنوز هم که هنوز است مساله ورود بانوان به ورزشگاه‌های ایرانی حل نشده اما مدیر روابط عمومی وزارت ورزش، از ساخت پروژه ورزشی در جزیره قشم برای میزبانی از جام جهانی صحبت می‌کند. آن هم در حالی که کم‌تر از سه سال تا شروع این تورنمنت باقی مانده و کلنگ این مجموعه، هنوز به زمین نخورده است! جام جهانی، هرگز در جزیره‌ای برگزار نخواهد شد که وزش یک باد در آن همه چیز را به هم می‌ریزد. همه می‌دانند که ایران اگر حتی برای میزبانی جام ملت‌ها با «دشمن فرضی» هم رقابت کند، در این رقابت شکست خواهد خورد! جام جهانی که دیگر جای خود دارد.