ورود پول پرقدرت به بورس سایه جنگ را خنثی کرد

رامتین موثق

در هفته جاری با وجود قطعی شدن فعالسازی مکانیسم ماشه، بورس روندی مثبت و صعودی را طی کرد و در روز سه‌شنبه 15 مهر 1404، شاخص کل با افزایش بیش از ۴۱ هزار واحد به رقم دو میلیون و ۹۳۲ هزار واحد رسید و کانال ۲.۹ میلیون واحد را، که هشتم تیر از دست داده بود، پس گرفت.

بورس روز ششم مهر وارد کانال ۲.۶ میلیون، ۷ مهر کانال ۲.۷ میلیون، سیزدهم مهر وارد کانال ۲.۸ میلیون و پانزدهم مهر وارد کانال ۲.۹ میلیون واحد شد. با فعال‌سازی مکانیسم ماشه انتظار می‌رفت بورس ریزش کند اما این‌گونه نشد؛ قبل از قطعی شدن فعالسازی اسنپ‌بک شاخص کل در اغلب روزها ریزشی بود و تحلیل اکثر کارشناسان بر این سمت بود که فعالسازی این مکانیسم می‌تواند وضعیت بورس را بحرانی‌تر کند؛ اما این هفته روندی مغایر با روال گذشته و تحلیل‌های قبلی را نشان داد.

ریزش جزئی بورس در چهارشنبه

پس از 4 روز رشد پی‌در‌پی و فتح قله 2 میلیون و 900 هزار واحد، شاخص کل بورس روز گذشته با افتی جزئی مواجه شد.

به گزارش تسنیم، در جریان معاملات چهارشنبه 16 مهر بازار سرمایه، شاخص کل بورس با افت نامحسوس 6 هزار واحدی مواجه شد و در ارتفاع 2 میلیون و 929 هزار واحد استراحت کرد؛ این در حالی است که شاخص هم‌وزن نیز بیش از 366 واحد افزایش یافت و در فرابورس ایران نیز شاخص کل این بازار هم 165 واحد افزایش یافت. علاوه بر این، 298 میلیارد تومان پول حقیقی نیز از بازار سهام خارج شد و صندوق‌های درآمد ثابت نیز با ورود 92 میلیارد تومانی نقدینگی مواجه بودند.

اما با وجود ریزش جزئی در روز گذشته، برخی تحلیلگران معتقدند نشانه‌ای از تداوم رشد در هفته بعد نیز مشاهده می‌شود. اولین نشانه، رشد شاخص کل هم‌وزن است زیرا نشان داد تحرک حقیقی‌ها بیشتر در نمادهای متوسط و کوچک متمرکز بوده است. همچنین به گزارش تسنیم، ارزش معاملات خرد بازار دیروز، حدود 12.1 همت (هزار میلیارد تومان) برآورد شد؛ عددی که نشان از بهبود نسبی گردش پول در بازار دارد. همچنین در پایان معاملات بیش از 3.5 همت صف خرید باقی ماند که عمدتاً مربوط به گروه‌های خودرویی، بانکی و برخی نمادهای لیزینگی بود.

در مجموع، بازار سهام در آخرین روز معاملاتی هفته، نشانه‌هایی از بازگشت اعتماد و ورود نقدینگی حقیقی را بروز داد و در صورت تداوم جریان پول و ثبات نرخ ارز، می‌تواند در هفته آینده با اقبال بیشتری در نمادهای دلاری و صادرات‌محور مواجه شود.

خروج بازار از بلاتکلیفی

یکی از کارشناسان بورس رشد بورس به‌‌رغم فعالسازی مکانیسم ماشه را ناشی از خروج بازار از بلاتکلیفی دانست و تاکید کرد که روشن شدن تکلیف سیاست خارجی، فعالان اقتصادی را از وضعیت معلق بین تحریم و رفع تحریم آزاد کرده است.

بهنام صمدی در گفت‌وگو با خبرآنلاین، افزود: «هر یک از این مسیرها نیازمند استراتژی خاصی است و همین موضوع باعث شده بود فعالان اقتصادی تصمیم‌گیری را به تعویق بیندازند. البته به نظر من بازگشت تحریم‌ها اتفاق خوبی نیست، اما مهم‌تر از آن، روشن شدن تکلیف و پایان بلاتکلیفی بود که ذهن بازار را آزاد کرد.»

او با اشاره به اینکه در دو ماه اخیر دلار از حدود ۸۰ هزار تومان به ۱۱۵ تا ۱۱۶ هزار تومان رسید و با مداخله بانک مرکزی تا حدی به تعادل بازگشت، بیان کرد: «این رشد دلار باعث افزایش رقابت محصولات در بورس کالا و افزایش سوددهی شرکت‌ها شده است. قیمت جهانی کالاها نیز طی همین مدت رشد داشته و این موضوع تقاضا برای کامودیتی‌ها به ویژه مس را افزایش داده است.»

پیام الیاس کردی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: رشد دلار نیما و سنگینی سایه جنگ بر بازار سرمایه، مواردی نیستند که در تحلیل وضعیت فعلی بازار سرمایه وزن خاصی داشته باشند. وزن تحلیلی من اکنون متوجه پولی است که از بیرون بازار سرمایه با قدرت به بورس آمده و با قدرت خود، بازار را می‌خرد. با ورود این پول، اخبار بنیادین و دیگر محورها و فاکتورهایی که تا پیش از این در بازار کار می‌کرده است، آنچنان اهمیت ندارد

به اعتقاد این کارشناس، رشد شاخص بخشی از جبران بازدهی بورس نسبت به دلار و طلا است و نشان می‌دهد سیاست دولت در تلاش برای آرام کردن سایر بازارها تا حدی موفق بوده است.

صمدی ضمن اشاره به نگرانی‌های احتمالی درباره جنگ، بیان کرد که اقتصاد فعلا آمادگی رویارویی با جنگ را ندارد، برخلاف آنچه برخی تریبون‌ها و مسئولان اعلام می‌کنند. این موضوع باعث شده سرمایه‌گذاران به سمت بازار سهام حرکت کنند، در حالی که طلا و دلار به تعادل رسیده‌اند.

او همچنین درباره پایداری رشد شاخص توضیح داد: «نمی‌توان با قطعیت گفت این روند کوتاه‌مدت است یا پایدار، اما ورود نقدینگی و افزایش شاخص نشان می‌دهد که فعلا اقبال به بازار ادامه دارد و شاخص می‌تواند تا سقف قبلی خود یعنی بیش از سه میلیون واحد رشد کند.»

سنگینی سایه جنگ بر بازار سرمایه

یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره ارزیابی خود از علت رشد بورس با وجود فعالسازی مکانیسم ماشه، اظهار کرد: بعد از جنگ 12 روزه و آرام شدن نسبی فضای کشور و طولانی‌تر شدن فاصله با فضای جنگی، به نظر می‌رسد اتفاق مهمی در کشور رخ داده است.

پیام الیاس کردی درباره این اتفاق بیان داشت: به هرحال مکانیسم به سمت فعالسازی رفته و پولی غیر از پول بازار، وارد بورس شده است.

او یادآور شد: البته سابقه این پول صرفا مختص اکنون نیست و سابقا هم چندین بار این پول در بازار سهام خودنمایی کرده و رخ‌ نموده است. آخرین مورد از این دست، زمان ترور سردار سلیمانی در عراق بود؛ صبح آن روز بازار چند بار واکنش منفی داشت اما با ورود این پول، توانستیم شرایط مثبتی کسب کنیم و این شرایط مثبت آنقدر ادامه پیدا کرد که با توجه به فاکتورهای بنیادین مانند افزایش قیمت دلار و ...، قیمت‌ها در بازار سهام به بالا پرتاب شدند.

این تحلیلگر بورس درباره شرایط این روزهای بازار، تصریح کرد: هنوز هم سایه بال‌های جنگ بر سر بازار سرمایه بسیار سنگینی می‌کند و از طرف دیگر، قیمت دلار هم بالا رفته و اکنون دلار بالای 110 هزار تومان است.

الیاس کردی به تاثیر دلار نیمایی اشاره کرد و گفت: دلار نیما بر بازار سرمایه تاثیر بسزایی دارد، زیرا با نرخ این دلار می‌توان متوجه شد که شرکت‌های پتروشیمی و کالامحور ما، ارز صادراتی خود را به چه قیمتی می‌فروشند. اکنون که دلار نیما روی 70 هزار تومان تثبیت شده و دلار آزاد بالای 110 هزار تومان معامله می‌شود، احتمالا دلار نیما هم مقداری به سمت بالا حرکت کند.

یک کارشناس بازار سرمایه: اکنون پول وارد شده به بازار سرمایه است که تعیین‌کننده است. البته به عنوان کارشناس نمی‌توانم بگویم هدف این پول چیست زیرا به تفکرات پشت آن، دسترسی ندارم اما در نهایت این پول است که تداوم روند بازار سرمایه را مشخص می‌کند

به گفته او، حرکت قیمت دلار نیما به سمت بالا، قاعدتا سود شرکت‌های کالامحور کشور را، که اصلیت بورس را می‌سازند و بیشترین حضور را در بازار سهام دارند، رشد خواهد داد.

بی‌تاثیری فاکتورهای گذشته 

در سایه پول پرقدرت

این کارشناس بازار سهام تاکید کرد: رشد دلار نیما و سنگینی سایه جنگ بر بازار سرمایه، مواردی نیستند که در تحلیل وضعیت فعلی بازار سرمایه وزن خاصی داشته باشند.

الیاس کردی توضیح داد: وزن تحلیلی من اکنون متوجه پولی است که از بیرون بازار سرمایه به بورس آمده است و این پول با قدرت آمده و با قدرت خود، بازار را می‌خرد. با ورود این پول، اخبار بنیادین و دیگر محورها و فاکتورهایی که تا پیش از این در بازار کار می‌کرده است، آنچنان اهمیت پیدا نمی‌کند.

او همچنین مطرح کرد: این تفاسیر بدین معنی نیست که بازار هیچ مبنای بنیادینی ندارد؛ بازار مبنای بنیادین دارد اما در 3 هفته گذشته تاکنون هیچ خبری تغییر نکرده که بخواهد این مبنای بنیادین را پوشش بدهد.

دولت مسائل مهمتری از بورس دارد

این تحلیلگر بازار سرمایه درباره ماهیت این پول پرقدرت، گفت: اسم این پول را خواه بسته حمایتی بدانیم، یا عناوینی چون بازارساز یا اشخاص حقیقی، تفاوتی در اصل موضوع نمی‌کند. همچنین شایعاتی وجود دارد که هلدینگ‌ها این پول را وارد بازار کرده‌اند تا با توجه به تحریم‌ها، هرچه را که تمایل دارند، خریداری کنند.

الیاس کردی درباره نقش سیاست‌های دولت در رشد بازار سرمایه، بیان کرد: دولت عملا در این شرایط بحرانی و جنگی اقتصاد، مسائل مهمتری دارد. در این شرایط دولت اصلا کاری به بازار سهام ندارد و بیشتر سعی دارد مسائل روزمره و جاری خود را 

حل کند.

او در نهایت درباره روند بازار سرمایه تا پایان سال، با اشاره به مثل «تا یار که را خواهد و میلش به که باشد»، عنوان کرد: اکنون این پول در نقش یار عمل می‌کند و هرچه که دلش بخواهد، می‌تواند انجام دهد. البته به عنوان کارشناس نمی‌توانم بگویم هدف این پول چیست زیرا به این پول و تفکرات پشت آن، دسترسی ندارم؛ اما در نهایت این پول است که تداوم روند بازار سرمایه را مشخص می‌کند.