رامتین موثق

در حالی که وزیر نیرو در هفته‌های گذشته، و به خصوص در صحن علنی مجلس، درباره کاهش ناترازی وعده داد، روز گذشته مدیرعامل توانیر هشدار داد که ناترازی بزرگ برق به زودی قابل حل نیست و باید برای شرایط پاییز و زمستان آماده بود.

اما فارغ از این تناقض، وزارت نیرو برای کاهش ناترازی به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر توجه کرده است و در همین راستا، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان تهران از احداث نیروگاه ۳۵۰ مگاواتی خورشیدی در ورامین توسط یک شرکت چینی خبر داد که کلنگ‌زنی آن طی روزهای آینده انجام می‌شود.

به گزارش ایلنا، اکبر حسن‌بکلو اظهار داشت: «ناترازی‌های برق که در استان تهران داریم و میزان این ناترازی‌ها در روزهای پیک سال حدود 1500 مگاوات بوده است. با توجه به برنامه‌های خوبی که در استان تهران در حال انجام است، این ناترازی کاهش خواهد یافت؛ از جمله در شهرستان ورامین قرار است توسط وزیر نیرو کلنگ‌زنی نیروگاه خورشیدی صورت بگیرد، زمین تخصیص داده شده و این نیروگاه با پیمانکاری یک شرکت چینی، به ظرفیت 350 مگاوات احداث می‌شود..» او تاکید کرد که در استان تهران 700 مگاوات نیروگاه خورشیدی در دست اجرا داریم که امیدواریم با اجرای این پروژه‌ها تا پیک سال بعد بتوانیم میزان زیادی از ناترازی برق استان را جبران کنیم.

اما توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر از جمله دیگر «باید»هایی شده است که سالیان سال مسئولین بر اجرای این باید تاکید می‌کنند اما در عمل موفقیت چشمگیری حاصل نمی‌شود. برای بررسی جوانب احداث این نیروگاه توسط چینی‌ها، «توسعه ایرانی» گفت‌وگویی با دبیر سندیکای صنعت برق داشته است که مشروح آن از نظر می‌گذرد.

حرکت دیرهنگام به سمت پنل‌های خورشیدی

دبیر سندیکای صنعت برق در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره ارزیابی خود از پنل‌های خورشیدی گفت: حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر یک الزام است اما خیلی دیر به آن‌ها توجه کردیم.

مهدی مسائلی افزود: در شرایطی به سمت پنل‌های خورشیدی حرکت می‌کنیم که استفاده از این تکنولوژی در انتهای دوران خود به سر می‌برد و اکنون ذخیره‌سازهای برق نقش بهتری را در شرایط فعلی برای فقدان وجود انرژی برق، بازی می‌کنند.

او درباره شرایط استفاده از پنل‌های خورشیدی در ایران، توضیح داد: پنل‌های خورشیدی برای حالت میان باری کاربرد دارند در حالی که در شرایط فعلی کشور، بار پایه مشکل دارد و این شرایط به این معناست که قادر به تامین حداقل‌ها نیز نیستیم. برای مثال در تابستان امسال نزدیک ۳۵ هزار مگاوات وسایل سرمایشی وارد مدار شد و جالب اینجاست که حتی با وجود قطعی برق‌ها، باز هم بار پایه مشکل داشت.

به گفته این مقام صنفی، نوسانات ولتاژی مشکل بعدی شبکه از لحاظ فنی است به صورتی که هم در تولید برق مسئله وجود دارد و هم در شبکه برق. 

4500 مگاوات کسری 

در مقابل 700 مگاوات خورشیدی!

مسائلی با اشاره به برنامه جبران کمبود تولید برق با تاکید بر انرژی‌های تجدید‌پذیر و مخصوصا خورشیدی‌ها، بیان داشت: مشکل اول در توسعه پنل‌های خورشیدی، مسئله زمین است. برای احداث این نیروگاه‌ها به زمین‌های وسیعی نیاز است به صورتی که به ازای هر ۵ کیلووات، به ۵۰ متر مربع فضا نیاز داریم.

او درباره دیگر مشکلات، ادامه داد: در استان تهران و تهران بزرگ، به حدود ۱۰ هزار مگاوات برق نیاز داریم که اگر به این ۱۰ هزار مگاوات برق، نیاز استان قم را هم اضافه کنیم، نیاز ما به 15 هزارمگاوات می‌رسد. در این شرایط فقط در حوزه استان تهران، به غیر از کلانشهر تهران، نزدیک به 1 هزار مگاوات کسری برق داریم در صورتی که کل نیاز به مصرف، ۴ هزار مگاوات است و این به معنای 25 درصد کسری است. اگر این 25 درصد را در کل شهر تهران و استان قم درنظر بگیریم، که به لحاظ اقلیمی گرم هستند، کسری مدنظر 4 تا 5 هزار مگاوات، تقریبا 4500 مگاوات، خواهد شد.

85 درصد برق ایران با نیروگاه‌های حرارتی اداره می‌شود؛ اگر سوخت لازم این نیروگاه‌ها تامین نشود، چطور انتظار داشته باشیم ناترازی برق حل شود؟ پنل خورشیدی نیز توانایی جبران مافات را ندارد

دبیر سندیکای صنعت برق تصریح کرد که 700 مگاوات نیروگاه خورشیدی در دست احداث تاثیر چندانی بر تامین این 4500 مگاوات کسری استان و شهر تهران را ندارد.

سرمایه‌گذاری خارجی 

پاشنه آشیل پنل‌های خورشیدی است

مسائلی درباره مشکل سوم سدراه توسعه پنل‌های خورشیدی، اظهار کرد: این احداث با حضور سرمایه‌گذار خارجی انجام خواهد شد؛ سرمایه‌گذار خارجی که بر اساس نوسانات سیاسی ما می‌تواند کار را نصفه و نیمه رها کند.

او یادآور شد: در حوزه آزادراهی، چینی‌ها برای آزادراه تهران شمال سرمایه‌گذاری کرده بودند اما چندین سال طول کشید در صورتی که همین چینی‌ها در کشور خود یک پل چند ده کیلومتری را بـر روی اقیانوس در زمان‌ بسیار محدودی احداث می‌کنند. این مقام صنفی تاکید کرد: اگر تضمین زمانی در سرمایه‌گذاری خارجی پنل‌های خورشیدی وجود نداشته باشد، سرنوشت آن را مشابه آزادراه تهران شمال می‌کند که هنوز هم به نقطه نهایی خود نرسیده است. سرمایه‌گذار خارجی پاشنه آشیل این احداث خواهد بود که بایستی توجه ویژه‌ای به آن کرد تا دچار تکرار تجربه‌های ناموفق قبلی نشویم.

معضل خورشیدی‌ها بدون توسعه شبکه

مسائلی همچنین عنوان کرد: وابسته کردن حل مشکل ناترازی برق به توسعه پنل‌های خورشیدی اولا بسیار دیر صورت گرفته است و ثانیا باید توجه داشت که نیروگاه خورشیدی تنها راهکار ممکن و نهایی نیست.

به اعتقاد او، اگر برای پنل‌های خورشیدی هزینه شود اما متناسب با آن شبکه توسعه پیدا نکند، قطعا با معضل قدرت محبوس شده روبه‌رو خواهیم شد.

دبیر سندیکای صنعت برق توضیح داد: در برنامه هفتم توسعه حدود ۱۱.۳ میلیارد دلار برای توسعه نیروگاه‌ها و ۲۵ میلیارد دلار برای توسعه شبکه پیشبینی شده است یعنی تقریبا نزدیک به ۲ برابر آنچه ما برای توسعه نیروگاهی و تولید برق هزینه می‌کنیم، لازمست برای توسعه شبکه انجام شود. اگر این امر انجام نشود، خورشیدی‌ها عملا در یک سطح وسیع، به یک معضل جدی تبدیل خواهند شد.

تراژدی صنعت برق در زمستان

مسائلی در ادامه به وضعیت نیروگاه‌ها برای ورود به زمستان پرداخت و گفت: به طور کلی اگر مسئله سوخت، آب، برق و تزریق مالی به صنعت برق را نتوانیم حل کنیم، مسئله کمبود برق به یک تراژدی برای ما تبدیل خواهد شد.

مهدی مسائلی: حل مشکل ناترازی برق به توسعه پنل‌های خورشیدی اولا بسیار دیر صورت گرفته است و ثانیا باید توجه داشت که نیروگاه خورشیدی تنها راهکار ممکن و نهایی نیست. اگر برای پنل‌های خورشیدی هزینه شود اما متناسب با آن شبکه توسعه پیدا نکند، قطعا با معضل قدرت محبوس شده روبه‌رو خواهیم شد

او ادامه داد: موضوع این نیست که ناترازی برق فقط در تابستان به وسیله پنل‌های خورشیدی حل شود؛ در زمستان نیروگاه‌های خسته‌ی تابستانی وارد استراحت و اورهال می‌شوند و میزان تولید ما به نصف کاهش پیدا خواهد کرد. کمبود سوخت و استفاده از سوخت‌های بی‌کیفیت نظیر نفت کوره و مازوت ما را به آلودگی هوا دچار خواهد کرد و در ضمن، همین سوخت مازوت برخی دیگر از نیروگاه‌ها را از مدار خارج می‌کند و نتیجه این می‌شود که در ابتدای زمستان باز با قطعی برق مواجه شویم.

این کارشناس صنعت برق تصریح کرد: قطعی برق زمستانی اگر در محیط خانگی باشد تا حدی قابل تحمل است اما برای مراکز صنعتی وضعیت به صورت دیگری است. تداوم قطعی برق اول از همه برخی از صنایع را کاملا فلج خواهد کرد و همچنین باعث می‌شود تورم‌هایی به اقتصاد تحمیل شود که ناشی از نبود برق است.

به گفته او، اگر حاکمیت به مسائل کلان صنعت برق توجه نکند، قطعی برق زندگی مردم و اقتصاد کشور را با مشکل مواجه می‌کند.

85 درصد نیروگاه‌ها حرارتی هستند

دبیر سندیکای صنعت برق در تحلیل وعده علی‌آبادی درباره کاهش خاموشی‌ها، بیان کرد: درباره تحقق این وعده سوال اینست که آیا برای فاصله گرفتن از ناترازی، پول جدیدی به صنعت تزریق شده است؟ آیا ناترازی سوخت حل شده است؟ این کمبود آب چگونه جبران خواهد شد؟

مسائلی تاکید کرد که وقتی عوامل موردنیاز فاصله گرفتن از ناترازی حل نشود، نه فقط آقای وزیر بلکه دیگران هم نمی‌توانند معجزه کنند!

دبیر سندیکای صنعت برق در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: احداث پنل‌های خورشیدی در ورامین با حضور سرمایه‌گذار خارجی انجام خواهد شد؛ سرمایه‌گذار خارجی که بر اساس نوسانات سیاسی ما می‌تواند کار را نصفه و نیمه رها کند. اگر تضمین زمانی در سرمایه‌گذاری خارجی پنل‌های خورشیدی وجود نداشته باشد، سرنوشت آن را مشابه آزادراه تهران شمال می‌کند که هنوز هم به نقطه نهایی خود نرسیده است. حضور چینی‌ها پاشنه آشیل این احداث خواهد بود که بایستی توجه ویژه‌ای به آن کرد تا دچار تکرار تجربه‌های ناموفق قبلی نشویم

او افزود: صنعت برق بیش از 60 درصد وابستگی ارزی دارد، پیش‌نیازهای صنعت برق معیوب است و ما با یک ابزار ناقص نمی‌توانیم مشکلات عمده را حل بکنیم. با تولید ایدئولوژی باید و نباید، مشکل برق حل نمی‌شود، مشکل برق نیاز به یک کار عملی و حل شدن پیش‌شرط‌ها دارد.

این مقام صنفی به ناترازی‌های دیگر اشاره کرد و گفت: 85 درصد برق ایران با نیروگاه‌های حرارتی اداره می‌شود؛ اگر سوخت لازم این نیروگاه‌ها تامین نشود، چطور انتظار داشته باشیم ناترازی برق حل شود؟ همچنین پنل خورشیدی توانایی جبران نبود 85 درصد از نیروگاه‌ها را ندارد.

فقط در حوزه استان تهران، به غیر از کلانشهر تهران، نزدیک به 1 هزار مگاوات کسری برق داریم در صورتی که کل نیاز به مصرف، ۴ هزار مگاوات است و این به معنای 25 درصد کسری است و 700 مگاوات نیروگاه خورشیدی در دست احداث تاثیر چندانی بر تامین این 4500 مگاوات کسری استان و شهر تهران ندارد

مسائلی در پایان خاطرنشان کرد: باید منطقی‌تر با این شرایط مواجه شویم. در شرایط فعلی فقط بر نیستی‌ها تاکید می‌شود اما کسی به چرایی این نیستی‌ها توجه ندارد و فقط به معلول قضیه توجه می‌شود. بدون توجه به این چرایی‌ها، قول‌های کاهش ناترازی نیز قابل اجرا نخواهد بود.