تنها ۷ درصد مساحت ایران اکتشاف شده است

نایب رئیس دوم کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، با تأکید بر اهمیت ذخایر معدنی ایران، گفت: ایران با تنها یک درصد جمعیت جهان، حدود هفت درصد از ذخایر معدنی دنیا را در اختیار دارد. این یک مزیت خدادادی است که باید به درستی از آن بهره‌برداری کرد، اما متأسفانه سرمایه‌گذاری و فعالیت واقعی در بخش معدن، متناسب با این ظرفیت نبوده است.

مهرداد اکبریان در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، به رویه تقاضامحور اکتشافات گذشته اشاره کرد و توضیح داد: در سال‌های گذشته، سیستم معدنکاری بیشتر بر اساس تقاضای بازار بود. ابتدا بررسی می‌شد که کدام ماده معدنی بازار دارد و سپس برای آن اکتشاف و سرمایه‌گذاری می‌کردند. سایر مواد، حتی اگر ارزشمند بودند، کنار گذاشته می‌شدند. این رویکرد باعث شد بسیاری از منابع معدنی هنوز مورد بهره‌برداری قرار نگیرند.

او درباره ضرورت بازنگری در محدوده‌های اکتشاف معدن و قراردادها، تاکید کرد: زمین‌ها و محدوده‌های بلوکه شده باید برای بخش خصوصی آزاد شود و قراردادها به گونه‌ای طراحی شوند که سرمایه‌گذاران انگیزه ورود به اکتشاف داشته باشند و منافع اقتصادی آنها هم در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تأمین شود. همچنین صدور مجوزها نباید معطل بماند و با نظارت مناسب در اسرع وقت انجام شود.

این عضو اتاق بازرگانی همچنین به ابزار و فناوری اکتشاف اشاره و اظهار کرد: تجهیزات قدیمی هستند و در مقایسه با تکنولوژی‌های نوین خارجی، سرعت و دقت پایین‌تری دارند و هزینه‌ها بالاست. استفاده از فناوری‌های جدید و نرم‌افزارهای نوین می‌تواند اکتشاف را ارزان‌تر و گسترده‌تر کند. برای نمونه، کشوری مانند کانادا سه بار کل مساحت خود را اکتشاف کرده در حالی که در ایران تنها حدود هفت درصد مساحت اکتشاف شده است. اکبریان  با تاکید بر کمبود نیروی انسانی متخصص و به‌روز، عنوان کرد: با بازنشستگی کارشناسان و ضعف ارتباطات بین‌المللی به‌دلیل تحریم‌ها، ذخیره علمی و تجربی در زمینه اکتشاف کاهش یافته است. برای بازگشت به یک وضعیت قدرتمند، باید جایگزینی کارشناسان جوان و به‌روز و تقویت ارتباط با شرکت‌ها و دانشگاه‌های خارجی را در اولویت  قرار داد.

او در پایان خاطرنشان کرد: رفع این موانع، بهبود فرآیند اکتشاف معدن و بهره‌برداری از ذخایر معدنی کشور را امکان‌پذیر می‌سازد و می‌تواند بخش معدن را به جایگاه واقعی خود به‌عنوان موتور توسعه اقتصادی ایران برساند.

طبق این گزارش، ایران با برخورداری از ذخایر عظیم و متنوع معدنی، یکی از کشورهای شاخص جهان در این حوزه به شمار می‌رود؛ اما سهم اندک بخش معدن در اقتصاد ملی و عقب‌ماندگی در اکتشاف معدن نشان می‌دهد که فاصله قابل توجهی میان ظرفیت‌های بالقوه و واقعیت موجود وجود دارد.