رامتین موثق

از اواخر سال گذشته مشاهدات میدانی گواه از افزایش قیمت برنج ایرانی می‌داد که در ابتدا این امر تکذیب و ادعا می‌شد برنج به همان قیمت مصوب در حال فروش است و مشکلی در بازار وجود ندارد. همچنین در طول جنگ 12 روزه با اسرائیل مقامات بسیاری اطمینان خاطر می‌دادند که کالاها مشمول افزایش قیمت نمی‌شوند اما اکنون کم‌کم آثار جنگ بر بازار کالاهای مصرفی در حال عیان شدن است. 

با رسیدن قیمت هر کیلوگرم برنج به حدود ۳۵۰ هزار تومان در بازار آزاد، نگرانی‌ها از استمرار گرانی این کالای اساسی افزایش یافته است. در همین راستا، اکبر فتحی، معاون امور برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی، در گفت‌وگو با ایسنا از آغاز فصل برداشت برنج در کشور و ثبت‌سفارش‌های گسترده برای واردات خبر داد و تاکید کرد که این دو عامل می‌تواند تب‌وتاب قیمتی اخیر در بازار برنج را کنترل و تعدیل کند.

بنابراین دولتمردان وعده داده‌اند که با افزایش واردات قیمت برنج هم دستخوش تعدیل می‌شود، اما در این میان باید توجه داشت که اکنون فصل برداشت برنج ایرانی است و تداخل واردات و برداشت برنج ایرانی در این فصل همواره یکی از موارد مناقشه  و چالش شالی‌کاران بوده است.

رئیس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: در ۱۲ روز جنگ با اسرائیل قیمت برنج ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت و حباب تشکیل شد. حباب هم به دلیل انحصاری شدن و کم‌شدن برنج بود؛ اما از آن طرف اعلام شد که واردات ۶۰ هزار تن برنج آزاد شده و این واردات تاثیر ‌سزایی نداشت و حباب ایجاد شده تنها ۵۰ هزار تومان شکست

گرانی برنج ریشه در احتکار و گران‌فروشی دارد

عضو هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به افزایش غیرمنطقی قیمت برنج در بازار گفت: ریشه بخشی از مشکلات به تصمیمات شورای قیمت‌گذاری در سال گذشته بازمی‌گردد که قیمت خرید برنج را به ‌صورت غیرواقعی بالا در نظر گرفت. اما آنچه اخیراً رخ داده، به وضوح ناشی از ضعف دستگاه‌های نظارتی در کنترل بازار است.

به گزارش خانه ملت، حامد یزدیان با بیان اینکه کمیسیون کشاورزی از سازمان تعزیرات به ‌طور جدی خواسته است به بازار برنج ورود کند، اظهار داشت: متاسفانه تا این لحظه هیچ گزارشی از سوی این نهاد به کمیسیون ارائه نشده است. هفته گذشته نیز به وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعزیرات حکومتی تذکر دادیم. این افزایش قیمت به هیچ عنوان ارتباطی به نرخ ارز یا عوامل بیرونی ندارد، بلکه به‌طور کامل ریشه در احتکار و گران‌فروشی داخلی دارد.

علی طاهری اطاقسرا: دلیل آشفته شدن بازار برنج اینست که برنج ایرانی بسیار کم شده است زیرا در اول اسفند بیش از ۵۰ درصد برنج توسط یکسری از شرکت‌های بزرگ از سطح بازار جمع‌آوری شد و اکنون برنج ایرانی در دست این شرکت‌ها حالت انحصاری گرفته و افزایش قیمت داشته است

او همچنین تاکید کرد: در حالی که برنج داخلی با نرخ حدود ۹۵ تا ۱۰۰ هزار تومان از کشاورز خریداری می‌شود، شاهد عرضه آن با قیمت حدود ۳۰۰ هزار تومان در بازار هستیم. این نشان‌دهنده نقش واسطه‌ها و دلال‌ها در 3 برابر کردن قیمت است؛ موضوعی که نه تنها به سود کشاورز نیست بلکه موجب فشار بیشتر بر مردم می‌شود.

همچنین دبیر انجمن برنج ایران، در گفت‌وگو با ایلنا، تصریح کرد: افزایش قیمت در کشور ما به صورت زنجیره‌ای است که با یک کالا آغاز می‌شود و به سایر کالا و محصولات تسری می‌یابد، به این معنا که وقتی تخم مرغ دانه‌ای ۶ هزار تومان و یا حتی بیشتر می‌شود تولیدکننده برنج یا زعفران یا سایر محصولات کشاورزی هم قیمت محصول خود را گران می‌کنند.

 به گفته جمیل علیزاده شایق، افزایش قیمت‌ها در حالی چشم و هم‌چشمی است که نظارتی بر قیمت‌ها و کنترل قیمت‌ها وجود ندارد و سازمان‌های نظارتی درخوابند. 

انحصار برنج در دست شرکت‌های بزرگ

رئیس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره علت آشفته شدن بازار برنج در روزهای اخیر، اظهار کرد: دلیلش اینست که برنج ایرانی بسیار کم شده است.

علی طاهری اطاقسرا توضیح داد: دلیل کمیابی برنج ایرانی این است که در اول اسفند بیش از ۵۰ درصد برنج توسط یکسری از شرکت‌های بزرگ از سطح بازار جمع‌آوری شد و اکنون برنج ایرانی در دست این شرکت‌ها حالت انحصاری گرفته و باعث افزایش قیمت شده است.

او درباره دلایل دیگر افزایش قیمت برنج افزود: البته این جنگ ۱۲ روزه هم مزید بر علت شده است چون افزایش قیمت در آن روزها زیاد بوده و حالت حبابی گرفته بود به صورتی که در آن ۱۲ روز قیمت برنج بیش از ۱۰۰ هزارتومان افزایش یافت. از طرفی هم بر واردات ممنوعیت اعمال کرده بودند که البته الان آزاد شده و این هم دلیلی بر افزایش قیمت است.

این مقام صنفی درباره نقش دلالان و احتکار در گرانی برنج، بیان کرد: نمی‌توانیم بگوییم احتکار صورت گرفته؛ برآوردمان اینست که یک شرکت بزرگ اغلب برنج را در سطح بازار خریده و به حالت قطره‌چکانی به بازار عرضه کرده است.

طاهری اطاقسرا تصریح کرد: اینطور نیست که بگویم احتکار شده و برنج به بازار عرضه نمی‌شده است ولی خب چون بسیاری از بارها را خریده بودند، و از آنجا هم که از بهمن‌ماه قیمت افزایشی بوده، قیمت برنج افزایش مجدد داشته و دلیل افزایش اخیر هم خودشان بوده‌اند.

به گفته او، این شرکت‌های بزرگ در ابتدا برنج را در دستان خود گرفته‌اند و بعد دوباره به بازار عرضه کرده‌اند.

افزایش قیمت برنج 

از بهمن‌ماه شروع شده بود

رئیس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل درباره ناتوانی نهادهای نظارتی در کنترل قیمت برنج، عنوان کرد: نهادهای نظارتی در این شرایط توانایی چندانی ندارند. در ابتدای امر این شرکت‌های بزرگ برنج را خریدند. توجیه آنها این است که در قبال خرید بار ایرانی، باید قانون دولت مبنی بر واردات یک چهارم یا یک سوم بار خریداری شده از خارج رعایت شود.

اکنون درِ کارخانه برنج 250 هزار تومان است اما به هرحال این برنج هزینه‌هایی از قبیل بسته‌بندی، کیسه، حقوق کارگر، حمل‌ونقل و ... هم دارد و تاجر هم می‌خواهد سود ببرد و تمام این هزینه‌ها در قیمت تمام شده عرضه تاثیر می‌گذارند و به همین دلیل،بازار برنج اکنون هم آرام نشده است

طاهری اطاقسرا ادامه داد: بنابراین برنج را از بازار جمع‌آوری کردند و بعد از اینکه جمع‌آوری انجام شد، از آن طرف هم واردات انجام دادند. بنابراین بیشتر برنج بازار در دست یک نفر بود و به این صورت قیمت را افزایش دادند.

او همچنین اعلام کرد: البته این روند افزایشی از بهمن‌ماه به تدریج شروع شد و مثلا هر هفته یا ۱۰ روز افزایش قیمت داشتیم، اما در جنگ قیمت حبابی پیدا کرد و با تمام این مسائل در آن 12 روزه 100 هزارتومان بر قیمت برنج افزوده شد.

تاثیر ناچیز واردات بر حباب قیمت برنج

این مقام صنفی درباره وعده دولتمردان مبنی بر تاثیر برنج وارداتی بر قیمت بازار، معتقد است که افزایش واردات هیچ تاثیری بر این وضعیت بازار برنج ندارد.

طاهری اطاقسرا توضیح داد: مگر در همین چند روز واردات انجام نشد؟ پس واردات هیچ تاثیر بسزایی ندارد. همین افزایش واردات باعث شده است که عرضه برنج خارجی در سطح بازار زیاد شود و این برنج‌ها به سطح بازار آمده است و تنها ۱۰ تا ۱۵ هزارتومان از قیمت خارجی کم کرده است و در نهایت ۴۰ تا ۵۰ هزارتومان از حبابی که در ۱۲ روز ایجاد شده بود، کم شده است.

او با اشاره به اینکه قیمت برنج از مرز 80 تا 90 هزارتومان در دی ماه سال گذشته به تدریج به 200 هزارتومان در اردیبهشت‌ماه رسید، تاکید کرد که تاثیر واردات در حد همین کاهش 40 تا 50 هزارتومانی در حباب بوده است و به هرحال قیمت برنج اکنون هم بالاست.

رئیس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل تصریح کرد: در همین ۱۲ روزه هم قیمت برنج ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت و حباب تشکیل شد. حباب هم به دلیل انحصاری شدن بود و برنج کم شده بود، اما از آن طرف اعلام شد که واردات ۶۰ هزار تن برنج آزاد شده و این واردات تاثیر بسزایی نداشت و آن حباب ایجاد شده تنها ۵۰ هزار تومان شکست. 

او درباره قیمت فعلی برنج گفت: اکنون درِ کارخانه برنج 250 هزار تومان است اما به هرحال این برنج هزینه‌هایی از قبیل بسته‌بندی، کیسه، حقوق کارگر، حمل‌ونقل و ... هم دارد و تاجر هم می‌خواهد سود ببرد و تمام این هزینه‌ها در قیمت تمام شده عرضه تاثیر می‌گذارند.

به گفته این مقام صنفی، بازار برنج اکنون هم آرام نشده است.

طاهری اطاقسرا در پایان درباره اینکه «آیا وارات برنج در فصل برداشت به برنج‌کاران داخلی آسیب نمی‌زند؟»، خاطرنشان کرد: اینطور نیست که اصلا آسیب نزند و به هرحال آسیب‌هایی دارد و چنین چیزی طبیعی است.