تحلیلگر مسائل انرژی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» و با انتقاد از بی‌توجهی به ایده‌های انجمن‌های تخصصی:
اولویت دولت صادرات LPG و CNG است؛ نه سلامت مردم!
رامتین موثق
کشوری که زمانی افتخار خودکفایی و حتی برنامه‌ریزی برای صادرات بنزین داشت، اکنون به واردکننده بنزین تبدیل شده است به صورتی که در سال‌های اخیر رقم‌های کلانی در بودجه برای واردات بنزین درنظر گرفته شده است که برخی آن را زنگ خطری برای درآمد نفتی کشور می‌دانند.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس هفتم: هرازگاهی در رسانه‌ها اعلام می‌شود که برای مثال ۲۰۰ کیلومتر لوله قاچاق بنزین زیرزمین پیدا شده است. سوال از مسئولان نظام اینست که چطور در موارد جزئی‌تر بعضی از تخلفات را به‌سرعت کشف می‌کنید و خدایی نکرده کسی بر دیوار شعار بنویسد، فوری آگاه می‌شوید؛ اما در یکی از استان‌های جنوبی هزاران متر لوله زیرخاک دفن شود و شما خبر ندارید!
با شدت گرفتن واردات بنزین به کشور، برخی از کارشناسان مصرف را هدف گرفته‌اند و برخی به دلیل تحریم‌ها و عدم به‌روزرسانی تکنولوژی تولید، از فرسودگی و بهره‌ور نبودن پالایشگاه‌های کشور انتقاد می‌کنند. در این حین برخی راهکار را در قیمت و برخی بر راهکارهای غیرقیمتی می‌دانند. یکی از راهکارهای غیرقیمتی مورد توجه بسیاری از کارشناسان، استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند CNG و LPG و استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی است.
در این گزارش به علل واردات بنزین و توجه نشدن به استفاده از سوخت‌های جایگزین پرداخته شده است.
کاهش مصرف CNG به ۱۳ میلیون مترمکعب
عضو هیات مدیره انجمن CNG گفت: اگر فکری برای حل مشکلات صنعت CNG نشود، میزان تقاضای این سوخت در ۲ ماه آینده به ۱۳ میلیون مترمکعب کاهش خواهد یافت و این به معنای ۱.۶ میلیارد دلار ارز بیشتر برای واردات بنزین است.
رضا نیکزاد در گفت‌وگو با ایلنا، درباره اوضاع توزیع و مصرف CNG در کشور اظهار داشت: فروش CNG از ۲۳ میلیون متر مکعب سال ۱۴۰۲ به ۱۹ میلیون متر مکعب در سال گذشته و امسال به ۱۶ میلیون متر مکعب رسیده است و همچنان نیز در حال افت تقاضا هستیم، ما به این رویه اعتراض و نامه‌نگاری کردیم که از طریق شورای گفت‌وگو در اتاق بازرگانی کار را جلو بردیم چندین جلسه برگزار شد، اما به جایی نرسید.
او افزود: اگر مصرف ۲۳ میلیون متر مکعب CNG سال ۱۴۰۲ را داشتیم ۷ میلیون لیتر بنزین هدر نمی‌رفت. درواقع CNG جایگزین ۷ میلیون لیتر بنزین بود در حالی که معادل همین میزان را دولت واردات داشته است، علاوه بر این خودروسازان هم از سال ۹۰ به مرور تولیدات خود را کاهش داده‌اند، سال گذشته کلا ۲۸ هزار دستگاه خودروی دوگانه‌سوز تولید شد، امسال هم قراردادهایی در این حوزه بسته شده اما وضعیت این صنعت که قابلیت توزیع و مصرف ۵۰ میلیون متر مکعب سی‌ان‌جی در روز (معادل ۵۰ میلیون لیتر بنزین) را دارد؛ رها شده و هر روز افت می‌کند و پیش‌بینی این است که تا اواخر تابستان به ۱۲ میلیون متر مکعب هم برسد.
خودروهای داخلی بنزین را می‌بلعند
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس هفتم نیز درباره علل واردات بنزین به «توسعه ایرانی» گفت: به هرحال ایران یک کشور در حال توسعه است و مصرف بنزین از طریق ساختارهای جاده، نفوس، اشخاص و استفاده از اتومبیل روزبه‌روز بالاتر می‌رود.
حسن مرادی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اهمیت LPG از نظر زیست‌محیطی به مراتب بیشتر از CNG است اما دولت ترجیح داد که گاز LGP را بفروشد. اکنون هم صادرات خیلی بیشتر از آن زمان شده، اما صحبت این است که باید سلامت مردم در اولویت اول قرار بگیرد و دولت این امر را سرلوحه اهداف خود قرار دهد
حسن مرادی همچنین به افزایش فرسایش در کشور به عنوان یکی دیگر از عوامل افزایش بنزین اشاره کرد و افزود: اتومبیل‌هایی که در اختیار مردم هستند روزبه‌روز مستهلک‌تر می‌شوند و چون مستهلک‌تر می‌شوند میزان مصرفشان بالاتر می‌رود.
او تصریح کرد: واردات خودروی باکیفیت هم در کشور کم است؛ اگرچه خودروسازان داخلی خودرو تولید می‌کنند و امیدواریم برخی خودروهای تولیدی ظرفیت بهتری داشته باشند اما در کل رو به بهبود نیستیم و لذا باید تدبیری بیندیشیم تا ببینیم چه مشکلاتی و چه روش‌هایی اجرا شده که ما را به اینجا کشانده است.
این کارشناس انرژی تاکید کرد: یکی از چالش‌هایی که منجر به واردات بیشتر بنزین می‌شود، افزایش بیش از حد خودروهای داخلی است که این خودروها بنزین را می‌بلعند.
برخی در قاچاق بنزین منافعی دارند!
مرادی درباره دیگر عواملی که منجر به واردات بنزین می‌شود، عنوان کرد: متاسفانه علیرغم این همه جار و جنجال، هنوز به صورت گسترده قاچاق بنزین داریم.
او توضیح داد: هرازگاهی در رسانه‌ها اعلام می‌شود که برای مثال ۲۰۰ کیلومتر لوله قاچاق بنزین زیرزمین پیدا شده است. سوال از مسئولان نظام اینست که چطور در موارد جزئی‌تر بعضی از تخلفات را به‌سرعت کشف می‌کنید و خدایی نکرده کسی بر دیوار شعار بنویسد، فوری آگاه می‌شوید؛ اما در یکی از استان‌های جنوبی هزاران متر لوله زیرخاک دفن شود و شما خبر ندارید!
این استاد دانشگاه ادامه داد: جالب است که تانکرهای قاچاق سوخت را با دستگاه‌های بولدوزر خرد می‌کنند که هیچ دلیل منطقی برای این کار وجود ندارد. این محموله‌ها باید مصادره و برای عام و به خصوص نقاط محروم استفاده شوند اما سوال اینست که وقتی صدتا تانکر در یک نقطه دپو شده است، چرا فرماندار یا بخشدار متوجه نمی‌شود؟
به اعتقاد مرادی، این فرآیندهای قاچاق بنزین نشان از این دارد که دست‌هایی در کار است و برخی از این قاچاق بنزین تطمیع می‌شوند و منافعی دارند.
او تاکید کرد: مگر می‌شود که دهیار یا بخشدار یک منطقه متوجه این امر نشود؟ کسی متوجه نمی‌شود نهادی که این همه لوله در ساحل دریا کشیده و تعداد عظیمی تانکر را کار گذاشته است، قصد قاچاق دارد؟
این تحلیلگر مسائل انرژی تصریح کرد: متاسفانه قاچاق در حوزه بنزین به شدت وجود دارد و یکی از عواملی که ما مجبوریم بنزین وارد کنیم، همین قاچاق است.
LPG و CNG در سبد مصرفی روزبه‌روز کمتر می‌شود
مرادی درباره علل عدم استفاده از سوخت‌های جایگزین به جای بنزین در کشور، یادآور شد: نکته محوری قانون هوای پاک که حدود ۲۰ سال از تصویب آن می‌گذرد، بهره‌گیری از گاز LPG بود و متاسفانه این گاز، به‌رغم فشارهای مجلس هفتم و بعد آن به دولت، روزبه‌روز بیشتر از سبد مصرف خارج شده است.
او با اشاره به اینکه گاز LPG یکی از سالم‌ترین سوخت‌ها از نظر زیست‌محیطی است، افزود: در همان زمان یکی از مسئولین وزارت نفت با من بحث می‌کرد و می‌گفت که چرا شما بر این گاز تاکید دارید در صورتی که ما این گاز را نداریم. بعد مشخص شد که همان زمان هم وزارت نفت گاز LPG داشت و آن را صادر می‌کرد و درآمد ارزی داشت، ولی انتظار داشت که نمایندگان ساکت بنشینند.
CNG انجمن خصوصی بسیار فعالی دارد، اما دولت زیاد گوش به حرف آنها نمی‌دهد و آنطور که باید گاز CNG در کشور توسعه پیدا کند، توسعه نمی‌یابد یا ایستگاه‌های مناسب در همه‌جا نصب نمی‌شود و تنها خودروهای عمومی نظیر تاکسی‌ها به گاز CNG روی آوردند
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس هفتم تصریح کرد: شکر خدا با افتتاح پالایشگاه اراک و پالایشگاه عظیم ستاره خلیج‌فارس، میزان تولید این گاز به شدت بالا رفت، اما باز دولت هیچ تدبیری برای وارد کردن گازLPG به سبد مصرف خودرو انجام نداد. طبیعی است که این گاز هم مصرف داخلی دارد و هم فروش خوب خارجی اما دولت ترجیح می‌دهد آن را بفروشد. تنها دو جایگاه LPG در قم و اراک داشتیم و من تا در مجلس بودم اجازه ندادم این جایگاه‌ها تعطیل شوند؛ اما بلافاصله بعد مجلس هفتم، دولت این تنها مراکز گاز LPG را تعطیل کرد.
مرادی درباره CNG بیان کرد: اواخر دوره هفتم فشار روی CNG آمد، آن موقع CNG چالش جدی مخزن داشت که چند کارخانه مخزن‌سازی در شهرک صنعتی قزوین راه افتاد و آن کمبود هم جبران کرد.
او درباره وضعیت CNG ادامه داد: CNG انجمن خصوصی بسیار فعالی دارد، اما دولت زیاد گوش به حرف آنها نمی‌دهد و آنطور که باید گاز CNG در کشور توسعه پیدا کند، توسعه نمی‌یابد یا ایستگاه‌های مناسب در همه‌جا نصب نمی‌شود و تنها خودروهای عمومی نظیر تاکسی‌ها به گاز CNG
روی آوردند.
این استاد دانشگاه همچنین یادآوری کرد که درباره خودروهای دوگانه‌سوز هم اقداماتی انجام شد، اما تا به امروز به سرانجام نرسیده است.
اکنون نوبت خودروهای برقی و هیبریدی است
مرادی تاکید کرد: اهمیت LPG از نظر زیست‌محیطی به مراتب بیشتر از CNG است؛ اما دولت ترجیح داد که گاز LGP را بفروشد. اکنون هم صادرات خیلی بیشتر از آن زمان شده است اما صحبت اینست که باید سلامت مردم در اولویت اول قرار بگیرد و دولت این امر را سرلوحه اهداف خود قرار دهد که یکی از راهکارهای اهمیت به سلامت مردم، توجه به سوخت‌های CNG و LPG است.
او همچنین با اشاره به ضرورت رفتن به سمت خودروهای برقی و هیبریدی، اظهار کرد: حدود ۱۵ سال پیش در لندن یک خانواده انگلیسی را دیدم که یک خودروی کوچک سوار بودند. با آنها درباره خودرویشان صحبت کردم و آنها گفتند که این خودرو هندی است. یعنی هندوستان خودروی برقی خود را ۱۵ سال پیش به انگلستان فروخته بود.
مگر می‌شود که دهیار یا بخشدار یک منطقه متوجه قاچاق سوخت نشود؟ کسی متوجه نمی‌شود نهادی که این همه لوله در ساحل دریا کشیده و تعداد عظیمی تانکر را کار گذاشته است، قصد قاچاق دارد؟
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس هفتم در پایان خاطرنشان کرد: اکنون باید هم خود را به‌شدت بر خودروهای برقی و هیبریدی بگذاریم و هر آنچه را، مانند لیتیوم، که برای ساخت آنها لازم است، تقویت کنیم تا از این طریق معضل بنزین کشور حل شود.
دیدگاه تان را بنویسید