انتخابات اتاق بازرگانی در سایه تخلفات «ژنرالهای اقتصادی» به کدام سو می‌رود؟
ضرورت بازنگری در پارلمان بخش خصوصی
مهناز اعتدالی
26 دی‌ماه مهلت ثبت نام نهمین دوره انتخابات اتاق بازرگانی به پایان رسید. شرط لازم برای شرکت در انتخابات اتاق، داشتن کارت عضویت از اتاق بازرگانی است که همین امر موجب شد تخلفات گسترده کارت‌های عضویت برخی اتاق‌های بازرگانی آشکار شود تا جایی که رئیس اتاق ایران و چین در این زمینه با قاطعیت اعلام کرد تخلف صدور ۲۶۰۰ کارت عضویت را با سند ثابت می‌کنم.
شنیده‌های موثق حاکی از آن است که توافق نهایی بین ائتلاف «برای فردا» و گروه «فعالان توسعه» انجام شده و این دو گروه اصلی انتخاباتی قرار است در قالب یک فهرست 40 نفره در انتخابات دوره نهم هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران شرکت کنند
اسدالله عسگراولادی، در واکنش به تکذیب ادعای وی توسط دبیرکل اتاق بازرگانی تهران درمورد تخلف در صدور 2600 کارت عضویت یادآورشد: «طی سال‌های 95 و 96 حدود 2600 کارت عضویت صادر شده و صدور این تعداد کارت تخلف محسوب میشود و اگرچه آقای عشقی (دبیر کل اتاق بازرگانی تهران) این ادعا را تکذیب کرده است، اما من سند این تخلف را به شورای نظارت بر انتخابات اتاق بازرگانی تحویل داده‌ام».
عدنان موسی‌پور، رئیس سابق کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران و عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی اهواز نیز در همین زمینه طی توئیتی در 25 دی ماه 1397 به موضوع صدور بی‌رویه کارت‌های عضویت واکنش نشان داد و گفت: «در شرایط بد اقتصادی صدور کیلویی کارت‌های مشکل‌دار در اتاق بازرگانی که فقط برای ایام انتخابات و سوءاستفاده و بقای بیشتر متولیان آن در اتاق کاربرد دارد، مصداق فساد هدایت شده است. باید با این فساد در اتاق بازرگانی مبارزه کرد.»
وی در بخشی از بیانیه انصراف خود از ثبتنام در انتخابات اتاق، اعلام کرد: «به نتیجه‌‌ای قاطعانه رسیدم که خشنودی و رستگاری در این است که از ثبتنام در انتخابات خودداری کنم و یک دوره را به اندیشیدن در خلوت خود و بازسازی خود بگذرانم و آینده را دوباره به نحوی دیگر بسازم. اتاق بازرگانی باید جای ژنرال‌‌ها و نخبگان اقتصادی باشد، اما کم‌کم دارد تبدیل به مکانی برای حفظ جایگاه و منافع فردی ژنرالهای صادرکننده کارت عضویت جهت‌‌دار میشود.»
اما در زمینه تخلفات کارت‌های عضویت تاکنون اتاق بازرگانی اهواز رکوردشکن بوده تا جایی که همایون کوت‌زاده، رئیس اتاق اهواز و ایران شمار کارت‌های تخلفاتی را 525 فقره اعلام کرد که اکنون با رای کمیته پایش و رسیدگی به اختلافات و مسائل اتاق‌های سراسر کشور این تعداد کارت تعلیق شده است.
یکی از مهمترین شروط صدور کارت عضویت، داشتن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم است که در این بین بسیاری از کارت‌های صادر شده در اهواز به افرادی تعلق داشته که دارای مدرک تحصیلی زیر دیپلم و یا بیسواد بودند که این امکان وجود دارد مشابه این مسئله در سایر اتاق‌ها نیز اتفاق افتاده باشد.
تخلفات ۲۶۰۰ کارت بازرگانی صحت ندارد!
در واکنش به نامه عسگراولادی خطاب به رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت که خواسته بود جهت جلوگیری از تخلفات؛ ۲۶۰۰ کارت بازرگانی صادرشده در بهمن و اسفند ۹۶ باطل شود، بهمن عشقی، دبیرکل اتاق بازرگانی تهران با رد ادعای این عضو هیات رئیسه اتاق تهران اعلام کرد چنین آمار و ارقامی صحت ندارد و درحقیقت طی یک سال گذشته دو هزار و ۶۰۰ کارت عضویت صادر نشده است، بنابراین چطور می‌توان ادعا کرد که با این تعداد کارت مورد اشاره طی یک سال گذشته تخلفاتی شده باشد؟
شرط لازم برای شرکت در انتخابات اتاق داشتن کارت عضویت از اتاق بازرگانی است که همین امر موجب شد تخلفات گسترده آشکار شود تا جایی که اسدالله عسگراولادی با قاطعیت اعلام کرد تخلف صدور ۲۶۰۰ کارت عضویت را با سند ثابت می‌کنم
عشقی در این زمینه با تاکید بر اینکه سهم کارت‌های بازرگانی حقوقی و حقیقی از کل کارت‌های عضویت و بازرگانی اتاق تهران در این زمان بیش از ۸۱ درصد است یادآورشد «در چهار سال گذشته برابر آخرین آمار موجود از ابتدای فروردین ماه ۱۳۹۴ تا میانه بهمن ماه ۱۳۹۷ تعداد اعضای اتاق تهران، یعنی دارندگان کارت‌های بازرگانی و عضویت، اعم از حقیقی و حقوقی، به ۱۸ هزار ۲۵۸ عضو بالغ شده که در مقایسه با رقم ۱۴ هزار و ۶۴ عضو افزایشی معادل چهار هزار ۱۹۴ عضو داشته است. این اعداد گویای رشد حدودا ۳۰ درصدی در خلال دوره هشتم هیات نمایندگان اتاق تهران است که گرچه هنوز با شمار اعضای پارلمان حقیقی بخش خصوصی فاصله دارد، اما نمایانگر رشد قابل‌توجهی در شمارگان اعضای این اتاق است».
چه گروه‌هایی به عرصه انتخابات اتاق وارد می‌شوند؟
جریان‌شناسی انتخابات اتاق بازرگانی نشان می‌دهد نزدیکی به 11 اسفند ماه و زمان برگزاری انتخابات اتاق موجب بروز گروه‌های جدید در این عرصه شده است که با رویکردهای جدید سعی در جذب اعضا دارند تا وجه تمایز نهمین دوره انتخابات اتاق بازرگانی را با هم‌صدایی فعالان اقتصادی تحت یک فهرست واحد رقم بزنند. در این زمینه گروه جدیدی با شعار «تقویت صادرات و کمک به بنگاه‌های اقتصادی (ائتلاف برای فردا)» در حال شکل‌گیری است. در این گروه چهره‌هایی همچون سید حمید حسینی و یحیی آل‌اسحاق حضور دارند. البته هنوز در ائتلاف این دو عضو در یک فهرست اما و اگرهایی دیده میشود؛ اما برای ارائه فهرست واحد جای امیدواری وجود دارد.
در این بین زمزمه‌هایی نیز از دو قطبی شدن انتخابات این دوره اتاق بازرگانی تهران به گوش می‌رسد. در دوره گذشته بیش از ۵ ائتلاف قوی در میدان رقابت حاضر بودند، اما اکنون با پیوستن (مجمع فعالان توسعه‌گرا) به ائتلاف (برای فردا) و مذاکرات پشت صحنه تحول خواهان با پیشگامان وفاق و کارآفرینان توسعه‌گرا، این احتمال قوی‌تر شده که ائتلاف بزرگ صورت بگیرد.
در این زمینه حمید حسینی از رایزنی با مسعود خوانساری، علینقی خاموشی و اسدالله عسگراولادی برای پیوستن به این گروه خبرداد و گفت: «درباره پیوستن این افراد به گروه جدید انتخاباتی مذاکراتی انجام شده است. ما برای حضور افراد در این گروه حد و مرزی قائل نشده‌ایم و خط قرمز هم نداریم. معتقدیم با نگاه نو و جدید باید وارد نهمین دوره انتخابات اتاق بازرگانی شد. احتمالا همه دوستانی که در شمار تحول‌خواهان هستند، در این گروه نیز حضور خواهند داشت.»
رایزنی‌ها و لابی‌ها برای یارگیری گروه ائتلاف «برای فردا»
گروه ائتلاف «برای فردا» که اکنون بیشترین کرسی هیات نمایندگان اتاق تهران را در اختیار دارد با حضور هشت نفر از افراد شاخص گروه فعالان توسعه در لیست خود موافقت کرده است. در این بین یکی از ائتلاف‌های دیگر انتخاباتی اتاق بازرگانی به نام «اتاقی برای همه» در کانال تلگرام خود خبر داده است: «شنیده‌های موثق حاکی است در روزهای اخیر، توافق نهایی بین ائتلاف برای فردا و گروه فعالان توسعه انجام شده است و این دو گروه اصلی انتخاباتی در قالب یک لیست در انتخابات دوره نهم هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران حضور خواهند یافت تا در قالب یک گروه 40 نفره به اتاق معرفی شوند. بر این اساس جناح حاکم اتاق تهران موافقت کرده است در انتخابات پیش‌رو، اسامی هشت نفر از افراد شاخص گروه فعالان توسعه را در لیست خود بگنجاند تا این دو گروه اصلی در این دوره در قالب یک ائتلاف و یک لیست مشترک در انتخابات حضور داشته باشند». البته تاکنون بسیاری از ثبت‌نام‌شدگان در این دوره به‌صورت انفرادی، برگه‌های ثبتنام خود را پر کردند.
اما این هشت نفر سرنوشت‌ساز چه کسانی هستند؟ علاء‌میرمحمد صادقی پیش از این اعلام کرد: «بنده تنها به گروه ائتلاف فردا ملحق نخواهم شد، بلکه مجمع فعالان توسعه اقتصادی ایران قرار است با گروه ائتلاف فردا ائتلاف کنند و درنهایت افراد منتخب روی کار آیند. در حقیقت ما جمعی هستیم که از گذشته تاکنون با یکدیگر فعالیت‌هایی داشته‌ایم و بنابراین در این دوره قرار است با گروه ائتلاف فردا ائتلاف کنیم.»
دیگر چهره‌های اثرگذار آل‌اسحاق، بهرامن و راسخ هستند که در انتخابات پیش‌رو حضور دارند و احتمال دارد این افراد هم به مانند میرمحمد صادقی تصمیم بگیرند با گروه ائتلاف برای فردا، هم صدا شوند. اما از چهار عضو سرنوشت‌ساز دیگر هنوز نامی به میان نیامده است.
البته بجز ائتلاف «برای فردا» که تاکنون منشور اخلاقی و یک بیانیه منتشر کرده، اخیرا ائتلاف دیگری تحت عنوان «ائتلاف بازرگانان جوان» نیز وارد کارزار انتخاباتی شده و با صدور بیانیه اول خود، رسما اعلام حضور کرده است. در بخشی از این بیانیه آمده است: «تجربه سال‌های اخیر نشان داده که ترکیب هیات نمایندگان، اغلب از پیشکسوتان و فعالان کهنه‌کار اقتصادی شکل گرفته که این امر فی‌نفسه فرصت‌ها و البته تهدیدهایی را به همراه دارد. اعتقاد ما بر این است که در کنار جوان‌سازی بدنه اجرایی کشور که در سال جاری شکل جدی‌تری به خود گرفت، جوان‌سازی ترکیب هیات نمایندگان اتاق هم می‌تواند فضای بهتری برای هندسه تاثیرگذار و تصمیم‌ساز اتاق بازرگانی ترسیم کند. این ایده و عقیده، به‌هیچ‌وجه نافی حضور پیشکسوتان عزیز در ترکیب هیات نمایندگان نیست.» ترکیب این ائتلاف، برآمده از انجمن جوانان اتاق تهران است.
غایبان و حاضران انتخابات اتاق
سرشماری نامزدهای ثبتنام شده در اتاق تهران از حضور۱۸۲ داوطلب برای تصاحب کرسی‌های هیات نمایندگان اتاق تهران حکایت دارد که نسبت به دوره گذشته نشان از 28 درصد کاهش دارد که ممکن است با ثبت انصراف برخی کاندیداها این رقم کمتر شود. در مورد سایر اتاق‌ها نیز به دلیل عدم تجمیع تعداد کاندیداهای ثبتنام شده در شهرستان‌ها، آمار دقیقی از تعداد نامزدها در کل کشور ارائه نشده است.
بنابر اعلام انجمن نظارت بر انتخابات اتاق‌های بازرگانی ایران، دیروز (۲۷ بهمن‌ماه) حداکثر زمانی بود که افراد تایید صلاحیت و معرفی شوند. شاخص‌ترین چهره‌های نامزد شده در دوره نهم انتخابات اتاق بازرگانی تاکنون اسدالله عسگراولادی، فعال بازرگان قدیمی؛ یحیی آل‌اسحاق، رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران؛ محمدرضا بهزادیان، رئیس اسبق اتاق بازرگانی تهران، غلامحسین شافعی و مسعود خوانساری روسای کنونی اتاق بازرگانی ایران و تهران هستند؛ اما در مقابل فعالین اقتصادی چون پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق ایران، محسن خلیلی عراقی، پدر صنعت ایران که حدود ۶۰ سال است در حوزه کارآفرینی فعالیت دارد و عدنان موسی‌پور، رئیس سابق کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران و همچنین مهدی جهانگیری، نایب‌رئیس اتاق تهران و مهدی پورقاضی، رئیس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران که سابقه حضور ۱۶ ساله در هیات نمایندگان را دارد، محسن جلال پور که 15 سال سابقه ریاست اتاق بازرگانی کرمان و چهار سال تجربه نایب‌رئیسی اتاق بازرگانی ایران را دارد و یک سال هم رئیس اتاق بازرگانی ایران بوده، از نام‌نویسی در انتخابات صرف‌نظر کرده‌اند.
براساس اطلاعات منتشر شده دیگر غایبان این دوره از انتخابات که در لیست ۴۰ نفره هیات نمایندگان اتاق تهران حضور داشتند محمد امیرزاده، فاطمه دانشور، مسعود شنتیانی، مهدی پورقاضی، مهدی جهانگیری کوهشاهی، سیدحسین سلیمی، علی شمس اردکانی، علیرضا خائف، سیدبهادر احرامیان و سید حامد واحدی هستند. در این میان اما احمد خرم، وزیر اسبق راه و شهرسازی برای ثبتنام در انتخابات اتاق بازرگانی اقدام کرد، اما به دلیل اینکه کارت بازرگانی وی سابقه قابل‌توجهی نداشت، از ثبتنام بازماند.
دیدگاه تان را بنویسید