در هفته‌های اخیر وزارت نفت بیش از وزارتخانه‌های دیگر آماج حمله‌های مخالفان دولت قرار گرفته است. این حملات در حالی از سوی اتاق فکر مخالفان زنگنه به سمت او روانه می‌شود که به دلیل تحریم‌های نفتی ایالات متحده وزارت نفت در سنگر نخست مواجهه با این تحریم‌ها قرار دارد. برخی آگاهان معتقدند که فشارهای فزاینده بر زنگنه با هدف حذف یکی دیگر از ژنرال‌های دولت دوازدهم و تنهاتر شدن رئیس‌جمهور طراحی و اجرا می‌شود. برخی دیگر از ناظران نیز حملات تندروها به وزیر نفت را مرتبط با مقاومت او برابر کسانی که در سال‌های اخیر به عنوان کاسبان تحریم شناخته می‌شدند، ارزیابی می‌کنند. در این میان انتشار نامه 72 نفر از نمایندگان مجلس به سران قوا در هفته گذشته را می‌توان به‌عنوان نشانه‌ای آشکار از جدی شدن حملات به وزیر نفت ارزیابی کرد. 

حسینعلی حاجی دلیگانی، از امضاکنندگان نامه به سران قوا دیروز در اظهارنظری در این مورد گفت:«بعد از نامه 72 نماینده به روسای سه قوه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، اسناد و مدارک جدید علیه وزیر نفت به دست ما رسیده است. هفته گذشته بعد از انتشار نامه مذکور، برخی افراد که اسناد و مدارکی در خصوص تخلفات وزارت نفت دارند، با ما تماس تلفنی گرفته و اعلام کردند که آماده ارائه مدارک هستند.» 

حیرت انگیز است که مخالفان قراردادهای IPC که به غلط آن را قراردادی خائنانه می‌خواندند، امروز از لزوم انعقاد قرارداد مشارکت در تولید (که آن هم قراردادی مدرن است و وزارت نفت به دلیل بلوای مخالفان هیچ‌گاه به سمت آن نرفت) با هند، عراق، عمان و... سخن می‌گویند

سعید لیلاز اقتصاددان و تحلیل‌گر مسائل سیاسی درخصوص ادعای امضاکنندگان نامه مبنی بر کم‌کاری وزیر نفت و در واکنش به این نامه می‌گوید :«وزارت نفت یکی از بخش‌های بسیار امنیتی اقتصاد ایران است. دستگاه‌های امنیتی و همچنین مقام رهبری روی آن نظارت و اشراف کامل دارند. آن‌ها کوچکترین کاهش انگیزشی را به طور کامل رصد کرده و متوجه آن می‌شوند. ضمن اینکه این موضوعات با شناختی که از وزیر نفت وجود دارد، منطبق نیست. چرا باید رفتار زنگنه عوض شده باشد؟! البته اکنون که اوضاع اقتصادی نامساعد شده است ممکن است برخی احساس کنند، مقصر وزیر یا مسئول خاصی است. در حالی که بنده کوچکترین تغییر یا خللی در اراده وزیر نفت و تیمشان در اینکه صادرات نفت ایران با حداکثر قیمت و به بیشترین میزان انجام شود، نمی‌بینم.»

در نامه 72 نماینده مجلس چه آمده بود

72 نماینده مجلس شورای اسلامی در هفته گذشته ضمن انتشار نامه‌ای به سران قوا مدعی شدند که شخص وزیر نفت در راه مقابله با تحریم‌ها اهتمام کافی ندارد. آنها در این نامه نوشتند: « زنگنه، وزیر نفت نه‎‌تنها اهتمام عملی برای مقابله با تحریم‎ها از خود بروز نداده، بلکه تقریبا همه روزنه‎های موجود جهت بی‎اثر کردن تحریم‎ها را خواسته یا ناخواسته مسدود کرده است و با وجود ارائه ده‌ها راه‎حل توسط کارشناسان و مسئولان ارشد وزارت نفت به شخص وزیر، متأسفانه ایشان نه‎تنها اقدام مؤثری جهت اجرایی کردن این راه‌حل‌ها به عمل نیاورده، بلکه از بدو ورود، اقدامات سؤال‌برانگیزی در قطع روابط نفتی ایران و متوقف کردن برخی قرارداد‌های نفتی و گازی با برخی کشور‌های منطقه و تعدادی از کشور‌های قدرتمند جهان انجام داده است.» 

برخی آگاهان حملات تندروها به وزیر نفت را مرتبط با مقاومت او برابر کسانی که در سال‌های اخیر به عنوان کاسبان تحریم شناخته می‌شدند، ارزیابی می‌کنند

امضاکنندگان در این نامه با اسم بردن از کشورهایی نظیر روسیه، چین، هند، ترکیه و حتی برزیل؛ منظور خود را از کشورهای قدرتمند جهان مشخص کردند. در نامه منتقدان زنگنه؛ عدم تامین کسری گاز موردنیاز روسیه برای صادرات به اروپا، قطع همکاری با پیمانکار چینی در غرب کارون، عدم ساخت پالایشگاه کوچک و متوسط در غرب کارون، رد پیشنهاد کشور هند برای توسعه میدان گازی فرزاد B  برپایه قرارداد مشارکت در تولید، عدم اهتمام به توسعه یکپارچه میادین مشترک با کشورهای همسایه به‌عنوان نمونه‌هایی از کم‌کاری وزارت نفت برای مقابله با تحریم‌ها مطرح شده بود. ادعاهایی که طرح یکباره آنها از سوی مخالفان وزیر نفت بسیار تعجب‌برانگیز می‌نمود. 

 چرا نمایندگان مخالف زنگنه نامه نوشتند؟ 

انتشار نامه نمایندگان در مخالفت با وزیر نفت آن هم به سران قوا در نگاه بسیاری از آگاهان نشانه‌ای واضح از تلاش‌های پشت‌پرده برای کنار گذاشتن وزیر نفت ارزیابی می‌شود. به گفته ناظران برای نویسندگان این نامه، هدف مهمتر از محتوا بود. باید نامه‌ای نوشته می‌شد تا وانمود کنند وزیر نفت ضعیف است و باید برکنار شود. اما در همین نامه هم نتوانسته‌اند مشکلات اساسی صنعت نفت را نشان دهند! جالب آنکه نویسندگان نامه، از «فشار فزاینده آمریکا و متحدان غربی-عربی-عبری آن و موقعیت حساسی که در آن قرار داریم» نوشته‌اند. در چنین شرایطی باید از مدیران حمایت شود یا علیه آنها فضاسازی شود؟ خبرهای مربوط به وزیر نفت بنا به چارچوب کاری او، پس از وزیر امور خارجه، عموما بیشترین بازتاب را در رسانه‌های جهان دارد. مخابره چنین تصویری از وزیر نفت ایران که تحت‌فشار داخلی‌هاست، آن هم در شرایط دشوار تحریم، چه تصویری در اذهان مخاطبان بین‌المللی خبر ایجاد می‌کند؟ سعید لیلاز در این مورد ‌می‌گوید:«به یاد داشته باشیم که پس از آخرین اجلاس اوپک همگان گفتند زنگنه قهرمان ملی است، زیرا بدون اینکه امتیازی بدهد از عربستان و سایر کشورها امتیاز گرفت، حالا با گذشت یک ماه چه اتفاقی افتاده که نظرعده‌ای از نمایندگان مجلس تغییر کرده است؟ این همان زنگنه است که در کوتاه‌ترین مدت ممکن اقداماتی در این حوزه انجام داد که رشد اقتصادی ایران در سال ۹۵، به ۱۲ و نیم درصد رسید و اعلام کردند  

۹۰درصد این رشد اقتصادی مربوط به صادرات نفت می‌شود. مگر چه اتفاقی افتاده که نمایندگان نامه انتقادی درخصوص عملکرد وزیر نفت می‌نویسند؟»

چرا محتوای نامه تعجب‌برانگیز بود؟

گذشته از همه موارد مطرح شده در نامه نمایندگان به سران قوا، در مورد انگیزه نویسندگان چنین نامه‌ای، موضوع تعجب‌برانگیز محتوای نامه بود. مثلا صادرات گاز به اروپا. نمایندگان در این نامه مدعی شده‌اند که زنگنه درمورد صادرات گاز به اروپا منفعلانه عمل می‌کند. گذشته از بررسی عملکرد وزارت نفت در این حوزه، پرسش اصلی این است که اگر چهره‌های شناخته شده امضاکننده این نامه موافق صادرات گاز ایران به اروپا هستند، چرا هیچ واکنشی به بیانیه سیاسی حسین شریعتمداری در کیهان نشان ندادند؟ بیانیه‌ای که شریعتمداری در آن نوشته بود: « طی چند هفته اخیر بارها شاهد بوده‌ایم برخی دولتمردان محترم در مصاحبه‌های داخلی و خارجی خود اعلام کرده‌اند «ایران برای صدور گاز به اروپا آمادگی دارد»! یعنی به زعم آنان، ایران آماده است با صدور گاز به اروپا، کشورهای اروپایی را از بحرانی که به‌علت قطع صادرات گاز روسیه با آن روبرو شده‌اند، نجات بدهد! این پیشنهادها چه مفهومی غیر از باز گذاشتن دست دشمن برای ادامه وحشی‌گری علیه مردم کشورمان دارد؟ یعنی تلاش به منظور برداشتن مانع از سر راه تانک‌های دشمن و باز کردن راه آنها برای تخریب سنگرهای خودی و تجاوز به حریم میهن اسلامی و مردم آن!»، آیا چهره‌های معروف در میان امضاکنندگان این نامه با مواضع شریعتمداری در مورد صادرات گاز ایران به اروپا، مخالف هستند؟! قطعا مخالف نیستند. آنها مخالف زنگنه هستند پس هر بیانیه‌ای علیه او را امضا می‌کنند. جالب آنکه نویسندگان، در این نامه خواسته‌اند که گاز ایران برای صادرات به اروپا به دست روس‌ها رسانده شود تا رقیب گازی ما که همواره از گاز به عنوان اهرم فشار علیه اروپایی‌ها استفاده می‌کند، با قدرت بیشتری با اروپا مواجه شود که این اشاره خود نشانه ‌ای است برای اهل نظر! اینگونه موضع‌گیری‌‌های متناقض با مواضع همیشگی مخالفان زنگنه، در نامه ۷۲ نماینده زیاد است. حیرت‌انگیز است که مخالفان قراردادهای IPC که به غلط آن را قراردادی خائنانه می‌خواندند، امروز از لزوم انعقاد قرارداد مشارکت در تولید(که آن هم قراردادی مدرن است و وزارت نفت به دلیل بلوای مخالفان هیچ‌گاه به سمت آن نرفت) با هند،عراق، عمان و... سخن می‌گویند. حیرت‌انگیز است که مخالفان همکاری با شرکت‌های بین‌المللی، از وزارت نفت می‌پرسند که چرا اکتشاف و تولید از میادین مشترک با عراق که خود با شرکت‌های اروپایی و آمریکایی مثل شل، هالیبرتون، بی‌پی و شرکت‌هایی از این دست همکاری می‌کند، به صورت یکپارچه انجام نمی‌شود؟! حیرت‌انگیز است کسانی که در رسانه‌هایشان احداث پالایشگاه و پتروشیمی در دیگر کشورها را اشتغال‌زایی برای بیگانگان می‌دانستند و از وزارت نفت به دلیل طرح چنین موضوعاتی انتقاد می‌کردند، حالا خود مدافع احداث پالایشگاه در کشورهای دیگر شده‌اند. 

سعید لیلاز درباره محتوای عجیب این نامه می‌گوید: «متاسفانه عده‌ای به گونه‌ای در مورد نفت و صادرات آن سخن می‌گویند که گویی در مورد فروش رب گوجه‌فرنگی حرف می‌زنند. اول اینکه من بسیاری از موضع‌گیری‌ها را در مجلس فاقد صلاحیت علمی و حتی اخلاقی می‌دانم. یعنی مطمئن نیستم نمایندگان اشراف کامل علمی و کارشناسی نسبت به صحبت‌هایی که مطرح می‌کنند، داشته باشند. حتی صداقتی هم در برخی موضع‌گیری‌ها نمی‌بینم.