باران زرین قلم

 دو ماه قبل وقتی بهای هر کیلو گوشت قرمز به آستانه 500 هزار تومان رسید بسیاری از فعالان بازار هشدار دادند که این افزایش شدید قیمتی می‌تواند تورمی را در کالاهای جایگزین به همراه بیاورد. این گونه بود که شمارش معکوس برای افزایش نرخ گوشت سفید، تخم مرغ و البته حبوبات آغاز شد و حالا بهای مرغ در بازار پرکشیده است.

«مردم مرغ نمی‌خرند». این جمله‌ای است که فروشندگان مرغ در پاسخ به سئوالات متعدد خبرنگاران می‌گویند. آنها معتقدند در همین یک هفته اخیر میزان خرید مرغ کاهش محسوسی داشته؛ چرا که قیمت مرغ در محدوده 90 تا 95 هزار تومان در هر کیلو قرار گرفته است.

فروردین ماه سال ١۴٠٠ بود که قرارگاهی با هدف ساماندهی وضعیت مرغ راه‌اندازی شد، اما نتیجه چیزی جز گرانی این کالا نبود. قرارگاه ساماندهی مرغ کشور در اولین تصمیم در فروردین ماه سال ١۴٠٠ قیمت مصوب مرغ گرم برای مصرف‌کننده را از  کیلویی ۲۰ هزار و ۴۰۰ به کیلویی ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش داد. به این ترتیب در دو سال بهای هر کیلوگرم مرغ نزدیک به چهار برابر شده است .

افزایش قابل توجه قیمت مرغ در حالی اتفاق می‎افتد که بانک مرکزی و سایر نهادهای دولتی مدعی تخلیه تورم ناشی از حذف ارز 4200 تومانی بودند.

پیش از این در میانه تابستان سال گذشته بود که بانک مرکزی خبر از تخلیه تورمی داد و اعلام کرد نگرانی چندانی بابت افزایش نرخ تورم مواد غذایی، از این تاریخ به بعد وجود ندارد. این در حالی است که بررسی‌ها حاکی از آن است که نرخ تورم مواد غذایی از 70 درصد نیز فراتر رفته و برخی کارشناسان معتقدند این نرخ تورم از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون بی‌‌سابقه بوده است.

حالا قیمت مرغ تا مرز کیلویی 100 هزار تومان هم پیش‌روی داشته است. در طول این چندماه قیمت مرغ نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. قیمت مرغ نیز در پی گرانی سایر کالاها افزایش قیمت داشت. قیمت مرغ و بالا بودن آن موجب شده خیلی از خانوارها آن را از سبد غذایی خود حذف کنند. قیمت مرغ نسبت به روزهای نخست سال تاکنون رشد چند درصدی داشته است و روزانه تعیین می‌شود.

رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی گفت: با توجه به نیاز کشور، ماهانه ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون قطعه جوجه ریزی باید در کشور صورت گیرد تا میزان عرضه افزایش یابد.

ترمیم کابینه موثر بود؟

در حالی که خبرها بر تغییر وزرایی چون وزیر امور اقتصادی و دارایی و وزیر صنعت، معدن و تجارت دلالت داشت، وزیر جهاد کشاورزی همراه با رئیس سازمان برنامه و بودجه تغییر کرد. حالا برخی معتقدند که این تغییر نیز نتوانسته است هنوز آرامشی در این وضعیت ایجاد کند. برخی خبرها نشان از آن دارد که در دو ماه اخیر نهاده‌های دامی و خوراک مرغ به کالایی نایاب بدل شده‌اند. یک برآورد ساده نشان می‌دهد در فاصله اردیبهشت سال گذشته که ارز ترجیحی حذف شد تاکنون، نهاده‌ها بیش از 600 درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

ناصر نبی‌پور، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران نیز درباره دلایل گرانی مرغ با اشاره به اینکه در سال گذشته مرغداران تخمگذار ضربات شدیدی را تحمل کردند، گفت: وضعیت مرغداران (مرغ‌های تخم‌گذار) در سال گذشته بسیار وخیم بود، به ویژه پس از آزادسازی نهاده‌ها، وعده‌هایی که مسئولان دادند و حتی قیمت‌گذاری دستوری نیز عملی نشد.

وی افزود: اخیرا دولت تمام اختیارات اجرایی مربوط به امور مربوطه را در اختیار اتحادیه میهن قرار داده است، اما مازاد تولید در کشور و صدور پروانه‌های بسیار زیاد تاسیس مرغداری موجب شده با مشکل مازاد تولید به دلیل جوجه‌ریزی زیاد مواجه باشیم.

در عین حال محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی نیز در گفت و گو با خبرآنلاین؛ گفت: این موضوع که در مغازه‌ها مرغ را بالاتر از قیمت مصوب به فروش می‌رسانند، صحت دارد، چراکه بازار در وضعیت به هم ریخته‌ای است و جوجه‌ریزی ماه‌های گذشته کم بوده و تولید کاهش یافته‌است؛ جاگیزین این تولید کمتر مرغ منجمد ۴۵ هزار تومانی است که در ذخایر وجود دارد و توصیه من به مردم این است که مرغ را کیلویی ۹۰ هزار تومان خریداری نکنند.

رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی افزود: مرغداری‌ها با مشکل تامین نهاده با قیمت مصوب و به اندازه کافی مواجه‌اند، عرضه کننده نهاده در بازار برای نزدیک به ۳ ماه است که پول مرغدارها را بلوکه کرده ‌است تا کنجاله سویا و ذرت به مرغداران عرضه کند، اما جوجه یک روزه این تاخیر را متوجه نمی‌شود و در صورتی که غذا به آن نرسد از گرسنگی تلف خواهد شد.

یوسفی  ادامه داد: مشکلات ارزی و واردات و ترخیص و تخلیه نهاده‌ها منجر شده‌است که میزان تولید لطمه بخورد و قیمت‌های پایینی که برای جوجه یک روزه در ماه‌های گذشته تعیین شد ( ۲ هزار تومان به ازای هر جوجه ) ماندگار نخواهد بود، چراکه با کاهش جوجه‌ریزی قیمت آن به ۲۰ هزار تومان خواهد رسید.

این فعال صنعت مرغ و تخم مرغ تصریح کرد:‌از آنجا که تولیدکننده در روند تولید زیان می‌دهد، تولید خود را کاهش خواهد داد، به همان گونه که خیلی از واحدهای تولیدی و مرغداری‌ها در این روند زیان‌دهی چند ساله تعطیل شده‌اند و نمی‌توانند با قیمت مصوب مرغ تولید کرده و به بازار عرضه کنند.

باز هم وعده ارزانی!

در چنین شرایطی مشاور عالی اتحادیه مرغداران گوشتی ضمن اشاره به اینکه با توافق بازرگانان و وزارت جهادکشاورزی مشکل نهاده‌های دامی برطرف شد از تولید بیش از ۱۰۵ میلیون قطعه جوجه در ماه‌ جاری خبر داد و گفت: قطعا با این تولید، قیمت مرغ کاهشی و بازار متعادل خواهد شد.

محمدعلی کمالی در پاسخ به چرایی افزایش قیمت مرغ در بازار گفت: بازرگانان با وزارت جهادکشاورزی بر سر هزینه‌های تمام شده خوراک طیور اختلاف نظر داشتند و اعلام کردند که به دلیل افزایش قیمت‌ها، هزینه تبدیل ارز و... بارگیری صرفه اقتصادی ندارد. یعنی مثلا اگر قیمت تمام شده کنجاله سویا برای بازرگانان کیلویی ۱۹ هزار تومان بود می‌بایست در بازار داخلی آن را ۱۶ هزار و ۳۰۰ تومان می‌فروختند. بنابراین بارگیری‌ نهاده‌ها انجام نمی‌شد.

«مردم مرغ نمی‌خرند». این جمله‌ای است که فروشندگان مرغ در پاسخ به سئوالات متعدد خبرنگاران می‌گویند. آنها معتقدند در همین یک هفته اخیر میزان خرید مرغ کاهش محسوسی داشته؛ چراکه قیمت مرغ در محدوده 90 تا 95 هزار تومان در هر کیلو قرار گرفته است

سفره ایرانی کوچک‌تر شد

بر اساس گزارش‌ها سرانه مصرف گوشت قرمز در میان خانوارهای ایرانی به 6 کیلوگرم رسیده است و سرانه مصرف مرغ نیز بنا بر اعلام‌های رسمی صورت گرفته 30 درصد کاهش داشته است.

مهدی سروی، کارشناس کشاورزی درباره سرانه مصرف مرغ با تاکید بر اینکه قبلا سرانه مصرف مرغ ۳۵ کیلو به ازای هر نفر بوده و در سال 1401 به حدود ۲۷ کیلو رسیده است، تصریح کرد: در واقع قبلا مصرف سالانه کشور ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن گوشت مرغ بوده که در ۹ ماهه امسال حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن مرغ تولید شده و حدود ۲۰۰ هزار تن هم از این تولید ذخیره شده است که نشان می دهد میزان مصرف گوشت مرغ کشور به حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسیده است و این نشانه کاهش حداقل ۳۰ درصدی مصرف سرانه گوشت مرغ در کشور است.

به نظر می‌رسد سفره ایرانی کوچک‌تر از همیشه حالا از موادی مغذی مانند پروتئین یا به عبارت دیگر گوشت قرمز و سفید خالی شده است که تبعات این کاهش کیفیت تغذیه در سال‌های اینده نمود پیدا خواهد کرد.