وزارت راه آمار تعمیر هواپیماهای خارجی را منتشر کند

مهرنوش حیدری

یک کارشناس هوافضا از وزیر راه و شهرسازی خواست آمارهایش درباره تعمیرات هواپیماهای خارجی در ایران را منتشر کند.

چند روز پیش رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده بود؛ یکی از دستاوردهای بزرگ ما این است که هواپیماهای کشورهای دیگر را تعمیر می‌کنیم.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری  نیز دیروز اعلام  کرد که هواپیماهای چهار کشور برای تعمیر به ایران اعزام می‌شوند.

محمد محمدی بخش در حاشیه مراسم تقدیر از دست اندرکاران حج ۱۴۰۱ در جمع خبرنگاران در عین‌حال گفت که امکان اعلام اسامی این کشورها به دلیل طبقه‌بندی اطلاعات وجود ندارد. این در حالی است که شمار حوادث در پروازهای ایران در هفته‌های اخیر افزایش یافته و در تازه‌ترین اتفاق، طبق اعلام سازمان هواپیمایی کشوری، پروازی از مبدا مشهد مقدس به مقصد نجف پس از برخاستن از فرودگاه دچار ترکیدگی لاستیک چرخ شد و بدلیل رعایت مسائل ایمنی، خلبان پس از کاهش سوخت با ادامه پرواز در فضای تقرب مشهد و رسیدن به وزن مجاز در باند فرودگاه مشهد هواپیما را فرود آورد.

در ادامه خلبان درخواست تخلیه مسافران از طریق سرسره نجات را صادر کرده و ۱۶۸ مسافر و خدمه پرواز همگی سالم هواپیما را ترک کردند.

روز جمعه 7 مرداد نیز فرود اضطراری هواپیمای حامل رئیس قوه قضاییه، لحظات دلهره‌آوری را رقم زد.

خرداد ماه نیز حادثه‌ای در فرودگاه هاشمی‌نژاد مشهد به وقوع پیوست. تسلسل این حوادث سئوال مهمی را پیش روی افکار عمومی قرار داده است اما سخنان وزیر راه و شهرسازی حکایت از اتفاق دیگری دارد و وی معتقد است که وضعیت در این صنعت بیش از پیش بهبود یافته است.  شاید از این روست که اظهارات وزیر راه و شهرسازی با واکنش‌های فراوانی از سوی کارشناسان و همچنین فعالان صنعت هواپیمایی کشور مواجه شد به طوری‌‌که عبدالرضا موسوی، رئیس شرکت هواپیمایی زاگرس و عضو انجمن شرکت‌های هواپیمایی اظهار کرد؛ زمین‌گیر بودن بیش از نیمی از ناوگان هوایی ایران، ریشه اصلی مشکلات این صنعت محسوب می‌شود.

به گفته وی؛ از مجموع 333 هواپیمای مسافربری موجود در ایران بیش از 50درصد آنها زمین‌گیر شده‌اند و حتی موکت و روکش‌های صندلی داخل هواپیماها هم وارداتی است.

این درحالی‌است که پاییز سال گذشته نیز علیرضا برخور، نایب‌رئیس هیات مدیره انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفته بود؛ بیش از 170 فروند هواپیماهای موجود در کشور به دلیل نبود منابع مالی لازم و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها برای تامین قطعات مورد نیاز، غیرفعال هستند.

بررسی‌ها و هشدارهای مکرر نشان می‌دهد فعالان صنعت هواپیمایی بارها اعلام کرده‌اند که این صنعت حداقل به 400 هواپیمای مسافربری جدید نیاز دارد که تحت تاثیر تحریم‌ها و عدم امکان ارتباط تجاری با سایر کشورها، این مهم محقق نشده است.

بگویید ما هم خبر داشته باشیم

میثم محمدی امین، کارشناس هوا فضا درباره اظهارات اخیر وزیر راه و شهرسازی به «توسعه ایرانی» گفت: در کشورهای منطقه و به ویژه در امارات (دبی)، قطر، ابوظبی و حتی ترکیه مراکز تعمیر و نگهداری بسیار عظیم و وابسته به شرکت‌های هوایی معروف وجود دارد که به ایرلاین‌ها خدمات ارائه می‌دهند و هاب تعمیر و نگهداری ایرباس و بوئینگ محسوب می‌شوند.

وی افزود: حالا آیا اتفاق خاصی رخ داده و هواپیماها برای تعمیرات راهی ایران می‌شوند یا اگر نقصی برایشان به وجود بیاید، در ایران تعمیر می‌شوند؟

وی گفت: بنده منکر توانایی کشور در این بخش نیستم و باید توجه داشت ایران دارای زیرساخت‌های خوبی در زمینه تعمیر و نگهداری است؛ اما آماری از اینکه چه تعداد هواپیما از ایرلاین‌های خارجی برای تعمیر و نگهداری به ایران مراجعه کرده‌اند، وجود ندارد بنابراین انتشار آمار و ارقام می‌تواند نشان‌دهنده دستاوردهای ایران در این زمینه باشد.  وی در توضیح این مطلب ادامه داد: اطلاعات کلی بنده راجع به حوزه تعمیر و نگهداری هواپیما این است که گاهی اوقات هواپیمایی در ایران فرود می‌آید و دچار مشکل فنی می‌شود که فرودگاه‌های کشور ملزم به ارائه خدمات هستند اما در این بخش حالت دیگری هم وجود دارد. اینکه از سایر کشورها، هواپیما برای انجام پروسه تعمیر و نگهداری به ایران ارجاع داده شود. باید توجه داشت این هواپیماها قابلیت پرواز دارند و به قصد تعمیر باید راهی ایران بشوند، حالا آقای وزیر روشن کند، ایا ما به این درجه رسیده‌ایم که هواپیماهایی با قابلیت پرواز راهی ایران می‌شوند یا خیر؟

استادیار پژوهشگاه هوا- فضا در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: بنده به عنوان یک کارشناس آمار و ارقامی از اینکه در چند سال اخیر چند هواپیما برای تعمیرات به ایران ارجاع داده شده‌اند ندارم اما وقتی وزیر چنین مواردی را مطرح می‌کند، بهتر آن است که نسبت به ارائه مستندات آن نیز اقدام کند

وی تصریح کرد: بنده به عنوان یک کارشناس آمار و ارقامی از اینکه در چند سال اخیر چند هواپیما برای تعمیرات به ایران ارجاع داده شده‌اند ندارم اما وقتی وزیر چنین مواردی را مطرح می‌کند، بهتر آن است که نسبت به ارائه مستندات آن نیز اقدام کند.

مزیت ایران را توضیح دهید

وی تاکید کرد: در حالی که مراکز عظیم و مجهز تعمیر و نگهداری در دبی، دوحه، ابوظبی و یا ترکیه وجود دارد، حالا باید توضیح دهید ایران چه مزیتی ایجاد کرده که سبب شده ایرلاین‌ها برای انجام تعمیرات، هواپیماهای خود به را ایران بیاورند.

محمدی امین درباره تناقض این ادعا و آمار زمینگیر شدن 50درصدی توان 333 هواپیمای مسافربری ایران گفت: بنده هم شنیده‌ام که نیمی از ناوگان مسافربری ایران زمینگیر است اما فکر می‌کنم علت فقط این نباشد که این هواپیماها در بخش‌های موتور یا بدنه نیاز به تعمیر و نگهداری دارند، بلکه ممکن است نیازمند قطعات الکترونیکی و حساسی باشند که به دلیل تحریم‌ها در اختیار ما نباشد و یا فناوری آنها به گونه‌ای باشد که تعمیر آنها امکان‌پذیر نبوده و یا زمان‌بر باشد، بنابراین نمی‌دانیم علت زمینگیر بودن بیش از 150 فروند هواپیمای مسافربری چیست؟ اصل این تناقض در آمار و سخنان وجود دارد زیرا اگر مدعی هستیم توان بالایی در حوزه تعمیر و نگهداری داریم نباید این حجم و درصد از هواپیماهای مسافربری کشور، زمینگیر باشند.

استادیار پژوهشگاه هوا- فضا گفت: باز هم تاکید می‌کنم ما قابلیت‌ها و زیرساخت‌های مناسبی در این بخش داریم، اما نکته مهم این است که تحریم‌ها تاثیر بالایی در دسترسی ما به قطعات حساس هواپیما باقی گذاشته است.

وی گفت: مساله اساسی همین جاست که وقتی ما به واسطه‌ی تحریم نمی‌توانیم به قطعات حساس و الکترونیکی هواپیما دسترسی داشته باشیم، چطور می‌توانیم نسبت به تعمیرات هواپیماها اقدام کنیم .

این حوادث در شرایطی در ایران رخ می‌دهد که رئیس‌‌جمهوری دستور ساخت هواپیماهای مساقربری ایرانی را نیز صادر کرده و خواستار تولید هشت هواپیمای کوچک شده است.

 کارشناسان معتقدند مهمترین مطالبه امروز نگاه به وضعیت واقعی است. محمدی امین نیز در گفتگو با «توسعه ایرانی» مطالبه‎ انتشار علنی آمار و ارقام در حوزه هواپیماهای تعمیری را مطرح کرده است.