رقابت دولت و بخش خصوصی بر سر قیمت و نحوه توزیع
تکلیف بازار میوه شب عید چیست؟
ایمان ربیعی
بازار میوه امسال در آستانه نوروز شرایطی متفاوت از گذشته دارد؛ چراکه بخش خصوصی اعلام کرده قصد دارد میوه را در محدوده قیمتی ارزان عرضه کند تا دولت دیگر وارد بازار میوه شب عید نشود. ایرانی‌ها این روزها کمتر میوه میخورند. این را آمار فروش میوه در سطح شهر نشان میدهد. حالا دیگر کمتر کسی مانند گذشته برای نوروز صندوق‌های میوه خریداری می‌کند. میوه‌فروشان سطح شهر می‌گویند اغلب افراد حتی برای نوروز مصرف یک تا سه روز خود را خریداری می‌کنند چرا که از یک سو به دلیل شیوع کرونا رفت‌وآمدها اندک است و از سوی دیگر فرهنگ دید و بازدید مردم تغییر کرده و با اطلاع در یک روز مشخص به خانه هم می‌روند در حالی که در گذشته افراد عین سیزده روز نوروز را منتظر مهمان بودند و در نتیجه خریدهایی با این مختصات انجام می‌دادند.فروشندگان میوه می‌گویند این روزها اغلب مردم برای خرید میوه، متفاوت از سال‌های گذشته اقدام می‌کنند و به صورت دانه‌ای میوه می‌خرند. افزایش شدید قیمت‌ها زمینه را برای تغییر فرهنگ مصرف ایجاد کرده است. حالا آمارهای ارائه شده از سوی سازمان فائو و حتی اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار نیز موید این نکته است که ایرانی‌ها کمتر از قبل میوه می‌خرند چراکه میوه در سبد خانوار ایرانی به کالایی لوکس تبدیل شده است.سرانه مصرف میوه در جهان حدود 80 کیلوگرم برآورد می‌شود اما در ایران این سرانه مصرف به حدود 150 کیلوگرم می‌رسید. حالا اما گفته‌های رئیس اتحادیه فروشندگان میوه موید این نکته است که میزان فروش میوه در ایران کاهش یافته است و ایرانی‌ها در سال نزدیک به صد کیلوگرم میوه مصر ف می‌کنند.داغ‌ترین فصل فروش میوه نیز شب چله است و عید نوروز که همواره این دو مقطع زمانی با تدارک ویژه از سوی دولت روبرو می‌شود.
مانور میوه‌فروشان برای حضور در بازار و عرضه آغاز شد و عرضه میوه‌های تنظیم بازاری از 25 اسفند تا 15 فروردین کلید می‌خورد. باید منتظر ماند و دید نفع چه کسانی در این میان تامین می‌شود و آیا می‌توان امیدوار بود که این بار به جای دلالان، مصرف‌کننده در این معادله منتفع شود؟
بازار در حال آماده شدن برای عید
در حالی فروشندگان میوه در سطح شهر و میدان‌داران مهیای روزهای پایانی سال می‌شوند که تاخت و تاز تورم در بازار میوه همچنان ادامه دارد و بهای تهیه یک سبد معمولی میوه برای بسیاری از خانوارها در قیاس با قدرت خریدشان بالاست. ایران سه سالی است با موج شدید تورمی روبروست و آنچه فضای امسال را متفاوت از سال‌های پیشین می‌کند، نشست تورم در کالاهای مصرفی و سبد هزینه‌ای خانوار است.ایران در شرایط کنونی با وضعیتی متفاوت از قبل روبروست. بررسی قیمت‌ها در بازار میوه و تره‌بار حاکی از آن است که در اوایل سال ۱۳۹۷ هر کیلو خیار گلخانه‌ای در بازه قیمتی دو هزار و 200 تا دو هزار و 300 تومان قیمت داشته؛ اما امروز این محصول به قیمت کیلویی 10 هزار و 500 تا 20 هزار و 500 تومان رسیده است.هر کیلو پرتغال رسمی جنوب نیز در حالی این روزها در بازه قیمتی 20 تا ۲۶ هزار تومان قرار دارد که در اوایل سال ۱۳۹۷ این میوه به قیمتی کیلویی سه هزار و 200 تا سه هزار و 500 تومان خرید و فروش می‌شده است.هر کیلو کیوی نیز در ابتدای سال ۱۳۹۷ در بازه قیمتی سه هزار و 800 تا چهار هزار و 100تومان قرار داشته و این محصول امروز در بازه قیمتی ۲۸ هزار تا ۳۷ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.در میان سایر میوه‌های سبد نوروزی نیز قیمت هر کیلوگرم موز از چهار هزار و 400 تومان امروز به 40 هزار تومان رسیده است.این رشد عجیب پنج تا هشت برابری در حالی اتفاق افتاده است که قدرت خرید نیز همرمان با افزایش آسانسوری قیمت‌ها آب رفته است.
در گزارش منتشر شده از سوی سازمان تعاون روستایی تاکید شده است سازمان تعاون روستایی میوه‌های شب عید را ۲۰ تا ۳۰ درصد بالاتر از نرخ بازار خریداری کرده است
میوه شب عید گران است یا ارزان؟
آنچه وضعیت تنظیم بازار امسال را متفاوت از گذشته می‌کند، اخباری است که در خصوص خرید میوه گران از بازار به منظور تامین بازار شب عید منتشر شد. به عبارت دیگر سازمان بازرسی خرید میوه گران‌تر از بازار را توسط سازمان تعاون روستایی تایید کرده است. در گزارش منتشر شده از سوی سازمان تعاون روستایی تاکید شده سازمان تعاون روستایی میوه‌های شب عید را ۲۰ تا ۳۰ درصد بالاتر از نرخ بازار خریداری کرده است. حال سوال اینجاست که آیا وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تامین امنیت غذایی مردم و فرماندهی واحد از مزرعه تا سفره بر فرآیند خرید نظارتی نداشته است؟ آیا در خرید میوه شب عید تخلفی صورت گرفته است؟
بنابر این گزارش گفته می‌شود که سازمان تعاون روستایی می‌توانست پرتقال را کمتر از ۱۰ هزار تومان و سیب را حدود ۱۲ هزار تومان خریداری کند، ولی پرتقال با قیمت ۱۳هزار و ۹۰۰ تومان و سیب نیز حدود ۱۴ هزار تومان خریداری شده است.
این گزارش البته با واکنش مدیرعامل سازمان تعاون روستایی روبرو شد. اسماعیل قادری‌فر اعلام کرد که بر اساس مصوبه شورای قیمت‌گذاری جلساتی با حضور نمایندگان دستگاه‌ها تشکیل دادیم و از پنج استان تولیدکننده سیب و سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان به عنوان تولیدکننده پرتقال به منظور کارشناسی و کشف قیمت طی نامه‌هایی درخواست کردیم که قیمت خودشان را به ما اعلام کنند. قیمت‌های متوسط پرتقال را در آبان و آذر یعنی زمانی که محصولات روی درخت بودند حدود ۹۰۰۰ تومان بر اساس کیفیت در مازندران، حدود ۷۵۰۰ تومان در گلستان و حدود ۸۵۰۰ تومان در گیلان تعیین کردند. بنابراین قیمت پایه میوه درجه یک با احتساب سود باغدار تعیین شد.در عین حال دارایی‌نژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان تهران گفته است: اتحادیه بارفروشان توسط کشاورزان اقدام به ذخیره‌سازی کرده است و مانند تعاون روستایی گران خریداری نکرده که بخواهد گران عرضه کند، از 15 اسفند بار در میدان به وفور عرضه خواهد شد که مشکلی در تامین و قیمت میوه مردم در آستانه نوروز نداشته باشیم.رئیس اتحادیه بارفروشان تقاضا برای خرید میوه را کاهشی دانست و افزود: شرایط اقتصادی مردم به گونه‌ای است که دیگر توانایی خرید یک صندوق میوه را ندارند و طبقه مرفه جامعه کیلویی میوه خریداری و دهک‌هایی پایین جامعه دانه‌ای میوه خریداری می‌کنند. متاسفانه این واقعیتی است که دولتمردان باید به آن توجه کنند که چرا میوه از سبد خانوارها حذف شده است.
این فعال صنفی پیش از این نیز گفته بود؛ از 15 اسفند روزانه ورودی بار به 20 هزار تن خواهد رسید و میزان عرضه میوه و تره‌بار را 2 برابر خواهیم کرد و تردید نداشته باشید که قیمت بازار از قیمت میوه تنظیم بازاری دولت کمتر خواهد بود؛ بخش خصوصی درصدد است در سال جاری کاری کند که دیگر دولت در سال آینده به بازار میوه ورود نکند چرا که همواره با سیاست‌هایی که در پیش می‌گیرد نظم حاکم بر بازار را برهم می‌زند.به نظر می‌رسد رقابت بخش خصوصی و دولت، می‌تواند نفع مصرف‌کننده را در پی داشته باشد تا بتواند در این وضعیت متورم اقتصاد، میوه را با قیمت‌هایی پاین‌تر خریداری کند.مانور میوه‌فروشان برای حضور در بازار و عرضه آغاز شد و عرضه میوه‌های تنظیم بازاری از 25 اسفند تا 15 فروردین کلید می‌خورد. باید منتظر ماند و دید نفع چه کسانی در این میان تامین می‌شود و آیا می‌توان امیدوار بود که این بار به جای دلالان، مصرف‌کننده در این معادله منتفع شود؟
دیدگاه تان را بنویسید