مهرنوش حیدری

 مدیر سابق امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران معتقد است ایران سه شرط برای بازگشت به بازار جهانی نفت دارد تا بتواند بخشی از بازارهای از دست رفته نفت را بازپس بگیرد.

ریسک صادرات نفت روسیه افزایش یافته و هر چند روسیه با تحریم مستقیم نفت و گاز روبرو نیست اما با این حال بسیاری از تحلیلگران معتقدند به خطر افتادن شرایط منطقه سبب شده است قیمت نفت در آستانه 130 دلار بایستد.

 برخی سازمان های جهانی معتقدند قیمت نفت در سال 2022 حتی بالاتر از 150 دلار خواهد ایستاد .  این در حالی است که از یک سو آمریکا مذاکرات با کاراکاس برای کاهش تحریم‌های ونزوئلا را کلید زده و از سوی دیگر گفته می شود توافق ایران و غرب نیز در وین نزدیک است. سید محسن قمصری در گفت‌وگو با توسعه ایرانی در پاسخ به این سئوال که آیا ایران می‌توان جایگزین روسیه در تامین انرژی مورد نیاز سایر کشورها شود یا خیر؟ گفت: این اتفاق می‌تواند رخ دهد البته به سه شرط امکان‌پذیر است؛ شرط نخست کاهش شدید مصرف انرژی در ایران است زیرا همان طور که می‌دانیم هرچه تولید می‌شود در داخل به مصرف می‌رسد در حالی‌که شاید برای تامین تعهدات خود به ترکیه هم دچار مشکل باشیم بنابراین میزان مصرف داخلی را باید مدیریت کنیم زیرا با شدت مصرف انرژی داخلی هرچه تولید شود قائدتا مصرف خواهد شد. وی ادامه داد: شرط دوم؛ سرمایه‌گذاری است، درست است که ما منابع نفت و گاز زیادی داریم اما این منابع در زیر زمین قرار دارد و برای اینکه این نفت و گاز به تولید برسد احتیاج به سرمایه‌گذاری و تامین سرمایه مورد نیاز این کار هستیم تا بتواند توان ما را در حدی ارتقا دهد که بتوانیم در دنیا اثرگذار باشیم. کشوری که اکنون زیر سه میلیون بشکه نفت خام تولید می‌کند، حرف زیادی در دنیا برای گفتن ندارد.

وی تاکید کرد: اما با توجه به امکانات فنی موجود؛ اگر بتوانیم تولید نفت را به پنج میلیون بشکه برسانیم؛ طبیعی است دنیا نسبت به توان و نقش ما حساب خواهد کرد. مدیر امور بین الملل سابق شرکت ملی نفت ایران بیان کرد: شرط سوم هم شرایط سیاسی است زیرا مسائل انرژی این روزها به شدت آلوده و آغشته به مسائل سیاسی است و اگر بتوانیم این موارد را به‌گونه‌ای مدیریت کنیم تا دنیا خواهان انرژی ما باشد، این امکان وجود تا با شروط 3‌گانه مطرح شده بتوانیم به هاب قوی انرژی تبدیل شویم.

اثر احیای برجام بر افزایش میزان تولید نفت

وی درباره تاثیر به نتیجه رسیدن برجام و احیای آن در حضور ایران در عرصه نفت و انرژی بین‌المللی توضیح داد: امیدواریم نخستین تاثیر احیای برجام این باشد که ایران دوباره به بازار‌های جهانی بازگردد و اگر این اتفاق رخ دهد، می‌تواند منجر به تشویق سرمایه‌گذاران برای مشارکت جدی‌تر شود و به حتم به سمت تولید پنج میلیون بشکه نفت حرکت خواهیم کرد البته دستیابی به این میزان تولید نیازمند برنامه‌ریزی مدونی است و در کوتاه مدت در دسترس نخواهد بود بنابراین باید برای این کار صبر و حوصله یکی، دو ساله داشته باشیم.

روسیه در آستانه تحریم نفت و گاز است؟

 این کارشناس حوزه نفت و انرژی درباره اینکه آیا روسیه مورد تحریم نفت و گاز قرار می‌گیرد یا خیر به توسعه ایرانی گفت: پاسخ به این سوال بسیار مشکل است زیرا با توجه به شرایطی که اکنون با آن مواجه هستیم و با وجود کمبود نفت خام در بازار ؛ قاعدتا نباید این اتفاق بیافتد زیرا تحریم گاز روسیه می‌تواند موجب بروز مشکلاتی برای اروپا شود.

روسیه ثابت کرده همانند بقیه قدرت‌های جهانی از اهرم انرژی به عنوان فشار استفاده کرده و می‌کند؛ همان‌طور که می‌توان عنوان کرد بخشی از مسائل خاورمیانه به دلیل اعمال نفوذ روسیه اتفاق افتاده و این روسیه بود که نگذاشت گاز ایران از طریق سوریه به اروپا برسد

وی افزود: همان‌طور که می‌دانیم تامین‌کننده اصلی گاز اروپا، روس‌ها هستند و اگر واقعا قرار باشد تحریم نفت و گاز روسیه انجام شود باید جایگزینی برای آن در اروپا تعیین شود؛ البته اخیرا صحبت‌های مبنی بر اینکه با قطری‌ها مذاکراتی صورت گرفته، مطرح شده اما بنده بعید می‌دانم قطر با توجه به تعهداتی که برای تامین انرژی در دنیا دارد بتواند به طور کامل جایگزین روسیه در تامین گاز و انرژی مورد نیاز اروپا شود. وی تصریح کرد: بنابراین در شرایط فعلی تحریم گاز و نفت روسیه دور از ذهن است؛ البته باید توجه داشت مسائل سیاسی هم در این مورد موثر است هرچند در بسیاری از مواقع؛ مسائل سیاسی که قابل پیش‌بینی نیست با توجه به این مورد باید گفت با توجه به شرایط فعلی اعمال تحریم‌های نفت و گاز علیه روسیه بعید است.

اهرم فشار روس‌ها بر بازار جهانی چیست؟

قمصری در پاسخ به این سوال که آیا روسیه می‌تواند از این مساله به عنوان اهرم فشار به اروپا و سایر کشورها به عنوان اهرم فشار استفاده کند؛ بیان کرد: روسیه ثابت کرده همانند بقیه قدرت‌های جهانی از چنین شرایطی استفاده کرده و می‌کند؛ همان‌طور که می‌توان عنوان کرد بخشی از مسائل خاورمیانه به دلیل اعمال نفوذ روسیه اتفاق افتاده به‌گونه‌ای که از طریق سوریه گاز قطر و ایران نتواند به اروپا برسد. این کارشناس حوزه نفت و انرژی تاکید کرد: این موضوع بارها از سوی روس‌ها استفاده شده و بهره‌گیری فعلی آنها از این شرایط دور از ذهن نیست.

تاثیر توقف خط لوله نورد استریم 2 بر شرایط بازار انرژی

وی درباره تاثیر توقف خط لوله نورد استریم 2 در بازار جهانی انرژی گفت: بنده فکر می‌کنم در شرایط فعلی خط لوله نورد استریم 2، بیشتر بر پایه دیدگاه بلند مدت طراحی و اجرا شده و در کوتاه مدت فعلا مشکلی وجود ندارد اما اگر توقف این خط لوله دائمی شود در آینده شاهد بروز مشکلاتی خواهیم بود. همچنین باید توجه داشت سرمایه‌گذارانی که در این خط سرمایه‌گذاری کرده‌اند شاید ساکت ننشینند بنابراین پیش‌بینی بنده این است که این توقف موقتی خواهد بود و با فروکش کردن شرایط موجود، اوضاع به حالت عادی بازخواهد گشت.

توصیه به دولت سیزدهم برای تقویت بخش نفت و گاز

وی درباره یافتن و جذب بازارهای جدید برای نفت و انرژی ایران به دولتمردان سیزدهم توصیه کرد: دولت سیزدهم در ابتدای راه قرار دارد و اکنون نمی‌توان گفت عملکرد این دولت به جه سمت و سویی در حال حرکت است اما قائدتا  برنامه‌ها، اهداف و ... می‌تواند به شکلی باشد که باعث تشویق سرمایه‌گذاران شود زیرا ما باید به گونه‌ای ثبات سیاسی خود را هدایت کنیم که هر از سرمایه‌گذاران خارجی و هم سرمایه‌‌گذاران ایرانی که در خارج از کشور سرمایه دارند؛ استفاده کرد بنابراین باید اطمینانی را ایجاد کنیم و امیدوارم دولت سیزدهم بتواند در این زمینه موفق باشد.

این کارشناس حوزه نفت و انرژی تاکید کرد: نباید فراموش کرد که سرمایه‌گذاری در بخش‌های نفت و گاز معمولا بلند مدت است و طول سرمایه‌گذاری‌ها بیش از طول عمر دولت‌هاست بنابراین باید سیاست‌های مدون و ثابتی داشته باشیم که با تغییر دولت‌ها سیاست‌ها عوض نشود و در چنین صورتی امیدوارم که بتوانیم که سرمایه‌گذاران را برای حضور در بخش نفت و گاز و انرژی ایران تشویق کنیم.