تهاجم روسیه به اوکراین خطرات بزرگی را برای اقتصاد جهانی به همراه دارد که هنوز به‌طور کامل از شوک همه‌گیر بهبود نیافته است.

به گزارش قرن‌نو، این درگیری درحال‌حاضر جدی‌ترین جنگ در اروپا از سال 1945 به نظر می‌رسد. نیروهای روسیه حملات هوایی انجام دادند، پایگاه‌های ارتش را تصرف کردند و با فرار غیرنظامیان به سمت کیف پیشروی کردند. مقامات غربی گفتند که پایتخت ممکن است در هر زمانی سقوط کند و پدافند هوایی آن حذف شود.

این حمله بازارهای مالی و انرژی را در سراسر جهان به لرزه درآورد؛ نفت برای اولین‌بار از سال 2014 برای مدت کوتاهی از مرز صد دلار در هر بشکه عبور کرد؛ درحالی‌که قیمت گاز طبیعی اروپا تا 62 درصد افزایش یافت.

همه‌گیری کرونا اقتصاد جهانی را با دو نقطه آسیب‌پذیر مواجه کرده است؛ تورم بالا و بازارهای مالی آشفته. پس‌لرزه‌های ناشی از تهاجم به‌راحتی می‌تواند هر دو را بدتر کند.

تهدیدی برای رشد نیز وجود دارد؛ خانوارهایی که بخش بیشتری از درآمد خود را صرف سوخت و گرمایش می‌کنند، پول نقد کمتری برای سایر کالاها و خدمات خواهند داشت. سقوط بازارها فشار دیگری را به اقتصاد وارد می‌کند و به ثروت و اعتماد ضربه می‌زند و بهره‌برداری از منابع مالی برای سرمایه‌گذاری برای شرکت‌ها را دشوارتر می‌کند.رای بانک‌های مرکزی، چالش دوگانه ـ مدیریت قیمت‌ها و حفظ رشد اقتصادشان ـ حتی سخت‌تر خواهد شد.

بزرگ‌ترین بازندگان اقتصادی جنگ اوکراین و روسیه

بحران ژئوپلیتیک بین روسیه و اوکراین بر اقتصادهای آسیایی بیشترین تأثیر را خواهد گذاشت اما تأثیر آن در سراسر منطقه نمایان خواهد شد؛ تأثیر منفی این جنگ بر آسیا عمدتاً به این دلیل است که بیشتر اقتصادهای آسیایی واردکننده نفت خام هستند و غذا و انرژی تقریباً نیمی از هزینه‌های مصرف در آسیای شرقی را تشکیل می‌دهند.

اگرچه تنش‌های ژئوپلیتیکی بین روسیه و اوکراین می‌تواند به آسیا از طرق متعددی ازجمله شرایط سخت‌تر مالی، افزایش عدم اطمینان و ضعیف‌تر شدن تقاضای جهانی آسیب برساند اما قیمت‌های بالاتر کالاها به‌ویژه نفت، مهلک‌ترین ضربه اقتصادی این جنگ به کشورهای آسیایی است.افزایش مداوم قیمت نفت و مواد غذایی تأثیرات نامطلوبی بر اقتصاد آسیا خواهد گذاشت که ازطریق تورم بالاتر، ضعیف‌تر شدن حساب جاری و تراز مالی و فشار بر رشد اقتصادی آشکار می‌شود. در چنین سناریویی هند، تایلند و فیلیپین بزرگ‌ترین بازندگان اقتصادی هستند؛ درحالی‌که اندونزی یک ذی‌نفع نسبی خواهد بود.

اروپا نزدیک به 40 درصد گاز طبیعی و 25 درصد نفت خود را از روسیه تأمین می‌کند و احتمالاً با افزایش قبوض گرمایشی و گاز مواجه خواهد شد که درحال‌حاضر نیز افزایش یافته است. ذخایر گاز طبیعی کمتر از یک‌سوم ظرفیت است و هفته‌ها هوای سرد در پیش است و رهبران اروپایی قبلاً رئیس‌جمهور روسیه را به کاهش عرضه برای دستیابی به برتری سیاسی متهم کرده‌اند.

ازطرف‌دیگر روسیه بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گندم در جهان است و همراه با اوکراین، نزدیک به یک‌چهارم کل صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است. برای برخی کشورها این وابستگی بسیار بیشتر است. این جریان غلات بیش از هفتاد درصد کل واردات گندم مصر و ترکیه را تشکیل می‌دهد.

این فشار بیشتری بر ترکیه وارد می‌کند؛ ترکیه که در میانه یک بحران اقتصادی قرار دارد و با تورم نزدیک به پنجاه درصد، با افزایش سرسام‌آور قیمت مواد غذایی، سوخت و برق دست‌وپنجه نرم می‌کند.

اوکراین که مدت‌ها به عنوان «سبد نان اروپا» شناخته می‌شود، در واقع بیش از 40 درصد از صادرات گندم و ذرت خود را به خاورمیانه یا آفریقا ارسال می‌کند؛ جایی که نگرانی‌هایی وجود دارد که کمبود مواد غذایی و افزایش قیمت‌ها می‌تواند ناآرامی‌های اجتماعی را دامن بزند.

هند در تیررس جنگ

در خصوص هند، هر ده درصد افزایش قیمت نفت خام حدود 0.2 واحد درصد (pp) از رشد تولید ناخالص داخلی این کشور را کاهش می‌دهد و هزینه حساب جاری را 0.3 درصد افزایش می‌دهد.روز پنجشنبه، قیمت نفت خام برای اولین‌بار از سال 2014 از مرز صد دلار در هر بشکه گذشت و به بالاترین رقم 105 دلار در هر بشکه رسید و تنها در یک ماه گذشته 21 درصد افزایش قیمت داشته است. درهمین‌حال دولت هند قیمت سوخت خودرو (بنزین و گازوئیل) را از نوامبر به عنوان اقدامی پوپولیستی با توجه به انتخابات قریب‌الوقوع مجلس در پنج ایالت کلیدی بدون تغییر نگه داشته است.

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که پس از پایان انتخابات ایالتی در اوایل ماه مارس، افزایش اخیر قیمت نفت خام می‌تواند منجر به افزایش شش تا هشت روپیه در هر لیتر سوخت خودرو شود.

روبل به پایین‌ترین سطح خود در برابر دلار رسید