اقتصاد مسکن ایران قانقاریا گرفته است

کارشناس و پژوهشگر اقتصاد شهری گفت: فساد موجود باعث شده تنِ بازار مسکن را قانقاریا بگیرد و شدت این بیماری در بخش مسکن باعث شده پای اقتصاد ایران هم قطع شود که این بیماری خود را در سال‌ 95 نشان داد؛ در دوره‌ای که تعداد واحدهای مسکونی خالی از سکنه به بیش از 2 میلیون واحد رسیده بود اما همچنان شاهد افزایش قابل توجه بهای مسکن بودیم، به طوری که در برخی از سال‌ها به 100درصد هم رسیده است.کمال اطهاری در گفت‌وگو با ایلنا درباره عوامل موثر در افزایش 50 درصدی نرخ تورم نقطه به نقطه اجاره بهای مسکن که از سوی بانک مرکزی اعلام شده، اظهار داشت: رویکرد دولت‌ها نسبت به بحث مسکن یک رویکرد ناقص است. بازار مسکن در ایران یک سیستم رانتی و کاملا انحصار رانتی دارد و این سیستم رانتی از 15 سال پیش بر بازار مسکن حاکم شده که ریشه آن به آغاز تراکم فروشی در کشور برمی‌گردد، این اقدام یک انحراف بزرگ در اقتصاد بازار و در چارچوب بازار نئوکلاسیک بود.

وی با بیان اینکه رانت در بازار مسکن از تراکم فروشی آغاز شد و آثار خود را از 15 سال گذشته در این بازار نشان داد، افزود: قانون شهری را فروختند، قیمت زمین را به یک نرخ رانتی تبدیل کردند و به این تبدیل مسکن در یک دور، سوداگری رانتی افتاد در صورتی که اکثریت جامعه درآمد رانتی نداشته و ندارند، این روند به تدریج کل بازار مسکن را کج‌ کارکرد و فاسد کرد و به کل اقتصاد سرایت کرد چرا که این سیستم رانتی باعث افزایش نرخ سود بانکی شد و دست بخش مولد از وام‌های بانکی کوتاه ماند.

رانت مسکن از تراکم‌فروشی آغاز شد

کارشناس و پژوهشگر اقتصاد شهری با بیان اینکه رانت مسکن از تراکم‌فروشی آغاز شد و به تدریج کل بازار را فرا گرفت اضافه کرد: امروز با نرخ تورم 50 درصدی اعلام می‌کنند که هزینه خانوار کارگری به 9 میلیون تومان رسیده است و 50 درصد از این هزینه 9 میلیون تومانی به هزینه‌های مسکن اختصاص پیدا می‌کند که این عدد برای خانوارهای جوان بیشتر است. حال می‌گویند برای بهبود شرایط خانوار کارگری باید دستمزد و حقوق خانوار افزایش یابد اما اصول اقتصاد می‌گوید باید جلوی تورم گرفته شود و نرخ تورم را کاهش دهیم.اطهاری با اشاره به نبود سیاست‌های مسکن اجتماعی بیان کرد: مسکن مهر به عنوان طرح بزرگ دولتی برای اجرای مسکن حمایتی حتی نتوانست خانوار متوسط را هم در بر بگیرد و امروز شاهد این هستیم که یک نفر 3000 مسکن مهر را خریداری کرده است. از سوی دیگر تنها 6 تا 9 درصد خانوار ساکن سکونتگاه‌های غیررسمی توانستند در طرح بزرگ مسکن مهر ثبت‌نام کنند و معتقدم مسکن مهر از هدف خود بسیار دور بود و این انحراف سالیان سال در طرح‌های حمایتی دیده می‌شود.

دولت عامل تورم مسکن است

اطهاری با تاکید بر اینکه عامل تورم مسکن، دولت است و نه مردم، گفت: دولت عامل افزایش قیمت مسکن است چرا که ریشه این تورم در تراکم‌ فروشی و افزایش رانت در این بازار بوده است و دولت در تمام این سال‌ها جلوی تراکم فروشی را نگرفت.

وی با اشاره به وضعیت بازار اجاره یادآور شد: آغاز رشد اسکان در سکونتگاه‌های غیررسمی با افزایش اجاره بها در شهرهای بزرگ بود. پیش از این میزان حاشیه‌نشینی و یا اسکان غیررسمی در محلات فرودست یا بافت فرسوده 5 درصد جمعیت شهری بود که این عدد امروز به 30 درصد رسیده و این آمار و ارقام به اندازه کافی وضعیت بازار اجاره بها در کشور را نشان می‌دهند.

کارشناس و پژوهشگر اقتصاد شهری ادامه داد: البته افزایش قیمت اجاره بها در سکونتگاه‌های غیررسمی هم خود را نشان داده به طوری که یک واحد 30 متری به 2 واحد 14 متری و 16 متری تبدیل شده و ما این موضوع را در خاک سفید تهران می‌بینیم که این در حالی است که در یک مسکن مطلوب سرانه اسکان هر نفر حداقل 12 متر است.