ثبت‌نام از متقاضیان جدید یارانه ۴۵ هزارتومانی کلید خورد
ادامه نقش‌آفرینی بازیگر چندچهره اقتصاد
باران زرین‌قلم
در حالی دور جدید ثبت‌نام از جاماندگان یارانه در دستور کار قرار دارد که 11 سال از زمان پرداخت اولین یارانه نقدی به ایرانیان سپری شده است .
یارانهای که قرار بود در دوره زمانی پنج ساله به شهروندان ایران پرداخت شود، حالا عمرش از یازده سال گذشته و انتظار می‌رود اندک جمعیت بازمانده از دریافت یارانه نیز مهیای ثبت‌نام دوباره برای دریافت یارانه 45 هزار و 500 تومانی شوند.
یارانه‌ها درد مزمن اقتصاد ایران هستند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد اقتصاد ایران با ورود به دوران پرداخت یارانه نقدی با مشکلاتی مهلک‌تر از گذشته روبرو شد . مشکلاتی که خود را در قالب رشد فزاینده نقدینگی و توزیع آن در هر ماه و تاثیرگذاری بر رشد تورم نشان می‌دهد.دولت روحانی، اولین مواجهه را با مساله یارانه‌ها در اقتصاد ایران داشت. پیش از این دولت دهم خود مبدع پرداخت یارانه به مردم بود و تمام قد از اهداف پیش بینی شده در قانون و عملکرد خود دافع می‌نمود .
بررسی ادبیات مقامات دولتی اما نشان می‌دهد که نحوه مواجهه با مساله یارانه در ابتدای دولت و دوره انتهایی فعالیت دولت متفاوت است .
علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی در دولت یازدهم یارانه‌ها ار مصیبت عظمی برای دولت توصیف کرده بود و زنگنه نیز بارها تاکید داشت از نگرانی بابت تامین منابع یارانه‌ها خواب راحت به چشمم نیامده است . با این حال چرخ یارانه‌ها در اقصادی که رشد منفی را شاهد بود و روز به روز از دست رفتن بخشی از توانایی‌اش را به نظاره نشسته بود، می‌چرخید .
برخی کارشناسان معتقدند ورود به ماجرای پرداخت یارانه‌ها از ابتدا اشتباهی مهلک بود و در حقیقت عوارض اجتماعی خروج از پروسه پرداخت یارانه خطری بزرگتر از عوارض اقتصادی این اقدام است.
دولت یازدهم در سال‌های ابتدای فعالیتش تلاش کرد با مانور بر مساله یارانه و راهاندازی هشتکهایی با مضمون «نه به یارانه» ، مردم را راضی به انصراف خودخواسته از دریافت یارانه نماید. اتفاقا جمعیتی کمتر از سه میلیون نفر نیز راضی به انصراف از دریافت یارانه شدند اما کم کم، بدتر شدن وضعیت اقتصادی از یک سو و عدم اجرای برنامه قطع یارانه برخورداران از سوی دیگر بسیاری را به این نتیجه رساند که شاید بهتر بود از حق خود برای دریافت یارانه نمی‌گذشتند .
دولت پیش از این برنامه‌هایی را برای خروج برخورداران از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه 45 هزار تومانی تدارک دیده است اما همان‌طور که اشاره شد بدتر شدن موقعیت اقتصادی ایران همواره برنامه‌های اقتصادی از این دست را از دستور کار خارج کرده است .
یارانه اسم رمز انتخابات
در سه انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شده پس از پرداخت یارانه‌ها در ایران، مساله یارانه همواره اسم مز کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری بوده است .
وعده‌های تعدد کاندیداها برای پرداخت یارانه بیشتر در تمامی انتخابات‌ها تکرار شده است اما نتیجه انتخابات در گرو این مساله نیست. کما اینکه در انتخابات اخیر نیز کسانی که وعده‌های بزرگی در این حوزه داشتند، اقبال بالای مردمی را از آن خود نکردند .
نکته مهم اما اینجاست که با وجود آشکار شدن مضرات پرداخت یارانه نقدی ، کسی درباره تغییر این روند حداقل در جریان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری وعده‌ای نمی‌دهد اما این بار اتفاقی تازه در این عرصه رخ داده است. دولت دوزادهم در آخرین روزهای فعالیت خود مهیا می‌شود تا ثبت‌نامی تازه از متقاضیان دریافت یارانه را به انجام برساند .
طبق آخرین آمارهای ارائه شده نزدیک به 78 میلیون ایرانی در شرایط فعلی در لیست دریافت‌کنندگان یارانه نقدی حضور دارند. جمعیت ایران نزدیک به 83 میلیون نفر است به این ترتیب تنها 5 میلیون ایرانی در فهرست یارانه‌بگیران قرار ندارند و همین امر نشان می‌دهد بخش مهمی از جامعه همچنان خود را مستحق دریافت یارانه نقدی و کمک دولتی می‌دانند .
دولت چه تصمیمی دارد؟
در قالب لایحه بودجه ، هر ساله دولت این اختیار را مییابد که نسبت به تعیین گروههای هدف دریافت یارانه اقدام کند و نسبت به ثبت نام از یارانه‌بگیران جدید،خانوارهای تازه تشکیل ده و ... اقدام نماید اما این اختیار در سال‌های گذشته منجر به ثبت‌نام از متقاضیان نشده است. دولت حالا در شرایطی که مهیای ترک پاستور می‌شود قصد دارد، این فهرست را کمی طولانی‌تر از قبل به دولت سیزدهم ارائه دهد .
شعار درباره یارانه و عمل یارانهای حالا جزء لاینفک سیاست در ایران تلقی می‌شود و به نظر میرسد بهبود وضعیت اقتصادی و ورود ایران به دوره رشد اقتصادی بتواند موضوع یارانه‌ها را در عرصه اقتصاد و سیاست ایران کمرنگ‌تر از قبل کند
نکته مهم اینجاست که طبق اعلام مقامات مسئول این ثبت‌نام تنها مختص متقاضیان یارانه 40 هزار تومانی نیست و افراد میتوانند برای دیگر یارانه ها از جمله یارانه بنزین نیز ثبت‌نام کنند . طبق آمار 60 میلیون ایرانی یارانه معیشتی که از سال 1398 ، پس از افزایش قیمت بنزین پرداخت شد، را دریافت می‌کنند. میزان این یارانه بر حسب خانوار تعیین شده است . بر این اساس به خانوارهای تک نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و پنج نفره و بیشتر۲۰۵ هزار تومان پرداخت می‌شود.
امید حاجت، رییس سازمان هدفمندی یارانه‌ها درباره فرآیند ثبت‌نام گفته است: یک هفته‌ای است که آئین‌نامه ثبت‌نام یارانه‌گیران جدید توسط دولت ابلاغ شده است. حاجت گفت: منابع امسال سازمان هدفمند سازی یارانه‌ها تقریبا مانند سال گذشته است و ما باید برای پرداخت یارانه به یارانه‌بگیران جدید با مصلحت‌سنجی و همچنین اولویت‌بندی اقدام کنیم.
وی گفت: وظیفه ما در ثبت نام‌های جدید تحویل گرفتن لیست نهایی از وزارت رفاه است و بعد از طی شدن مراحلی نظیر آزمون وسع و صحت‌سنجی‌ها، ملزوم به پرداخت یارانه به لفراد جدید هستیم. او بیان کرد: نزدیک‌ترین موعد زمانی برای ثبت‌نام یارانه‌بگیران جدید یک یا دو ماه آینده یعنی تیر و مرداد ۱۴۰۰ است.
دولت سیزدهم در مضیقه یارانهای
رییس‌جمهور منتخب در جریان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد معتقد به توزیع عادلانه یارانه‌هاست .
وی درباره کاهش هزینه‌های درمان به میزان 50 درصد وعده‌هایی داده است . حالا به نظر میرسد با توجه به اعلام مهلت یک ماهه برای بررسی درخواست‌های جدید، کار بررسی این درخواستها نیز بر عهده دولت دوازدهم باشد به این ترتیب به نظر میرسد مزایده یارانهای در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری همه رشته‌ها را پنبه کرده و به زودی این فهرست را طولانی‌تر از قبل خواهد کرد .
شعار درباره یارانه و عمل یارانهای حالا جزء لاینفک امر سیاسی و عمل سیاسی در ایران محسوب می‌شود . به نظر میرسد بهبود وضعیت اقتصادی و ورود ایران به دوره رشد اقتصادی بتواند موضوع یارانه‌ها را در عرصه اقتصاد و سیاست ایران کمرنگ‌تر از قبل نماید . آیا پیشبینیها دباره رشد اقتصادی ایران و به حرکت درآمدن چرخ‌های اقتصاد جامعه عمل بر تن خواهد کرد؟
دیدگاه تان را بنویسید