بازار جهانی آماده است، ایران بیمناک ؛
دلارهای نفتی در گردنه تحریم
ایمان ربیعی
سال عجیب نفت به پایان رسید تا در تاریخ ماندگار شود و حالا به نظر می‌رسد شمارش معکوس برای تغییر وضعیت آغاز شده است. در حالی که بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس و سایر نهادهای معتبر بینالمللی قیمت نفت را در سال ۲۰۲۱ در محدوده ۶۵ دلاری پیش‌بینی کرده بودند، به نظر می‌رسد فضا برای تغییر پیش‌بینی‌ها مهیا شده است. سیگنال اولیه از بازار طلا به بازار نفت مخابره شد وقتی قیمت هر اونس طلا با کاهش قابل‌توجه به کانال ۱۷۰۰ دلار ریزش کرد.
اما مهمترین دلیل ریزش قیمت طلا در بازارهای جهانی و رشد بورس‌های بینالمللی و قیمت نفت چه بود؟
ماجرا به واکسن کرونا بازمی‌گردد. حالا اغلب کشورهای جهان واکسیناسیون علیه کرونا را آغاز کرده‌اند و نشانه‌هایی از کاهش همه‌گیری، از آغاز پاندمی کرونا در جهان ظاهر شده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد با درآمدن صدای زنگ‌های پایان بیماری عجیب قرن، تقاضا برای نفت دوباره وارد مدار رشد خواهد شد چرا که این اتفاق به معنای به حرکت درآمدن چرخ‌های اقتصاد جهانی خواهد بود .
قیمت نفت خام برنت، برای نخستین بار از زمان آغاز شیوع ویروس همه‌گیر کرونا در هفته گذشته، در بازارهای بورس آسیا بیش از ۷۰ دلار برای هر بشکه معامله شد.
البته افزایش قیمت نفت تنها تحت‌تاثیر خوش‌بینی به مهار کرونا اتفاق نیفتاد. در پی گزارش‌های مخابره شده درباره حمله به تأسیسات نفتی عربستان سعودی، قیمت نفت خام برنت مرز ۷۰ دلار برای هر بشکه را پشت سر گذاشت و قیمت نفت خام شاخص دبلیوتی‌آی آمریکا بالاترین سطح دو سال اخیر را تجربه کرد.
قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال برای تحویل در ماه مه، هفته گذشته به ۷۱ دلار و ۳۸ سنت به ازای هر بشکه رسید که بالاترین سطح از هشتم ژانویه ۲۰۲۰ (۱۹ دی‌ماه) به شمار می‌آید. قیمت نفت خام شاخص دبلیوتی‌آی برای تحویل در ماه آوریل با یک دلار و ۶۰ سنت (۲.۴ درصد) به ۶۷ دلار و ۶۹ سنت به ازای هر بشکه رسید که بالاترین سطح از اکتبر سال ۲۰۱۸ است. سهم‌های آسیایی نیز پس از تصویب لایحه بسته تشویقی ۱.۹ تریلیون دلاری از سوی سنای آمریکا افزایش یافت، در حالی که داده‌های اقتصادی مثبت ایالات متحده آمریکا و چین به‌خوبی نشان از روند احیای اقتصاد جهانی دارند.
حالا بسیاری از نهادهای بینالمللی اقتصادی درصدد بازنگری پیش‌بینی‌های خود برآمده‌اند.
پیش‌بینی‌ها اصلاح می‌شود
بانک آمریکایی جی‌پی مورگان اعلام کرد که افزایش قیمت نفت در سال جاری میلادی همچنان ادامه دارد و می‌تواند بیش از این هم افزایش یابد.
این پیش‌بینی برخلاف چشم‌انداز جهانی قیمت نفت در شرایطی است که اقتصادهای بزرگ دنیا همچنان درگیر واکسیناسیون کرونا هستند. «کری کریگ»، استراتژیست جهانی بازار در بانک مدیریت سرمایه جی‌پی مورگان در این باره گفت: معتقدم قیمت نفت هنوز هم می‌تواند در این شرایط افزایش یابد، البته منظورم رسیدن قیمت به ۸۰ و ۹۰ دلار برای هر بشکه نیست بلکه ممکن است شاهد افزایش ۵ تا ۱۰ دلاری نسبت به سطح کنونی قیمت‌ها باشیم. باید در نظر داشت سرمای بی‌سابقه هفته گذشته در جنوب آمریکا سبب قطعی برق ایالت تگزاس شده، به تأسیسات انرژی این منطقه آسیب رسانده و تولید میلیون‌ها بشکه نفت را متوقف کرده، این حادثه نیز سبب افزایش قیمت انرژی شده است. استراتژیست جی‌پی مورگان با تأکید بر عرضه نفت به‌عنوان دومین عامل افزایش قیمت آن افزود: همچنان به تولیدکنندگان ائتلاف سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک پلاس) وابسته هستیم تا تولید را در سطح پایین نگه دارند و عرضه نفت با توجه به تقاضا افزایش یابد.
قیمت‌ها در حال افزایش
عربستان حالا اعلام کرده است قیمت نفت خود را برای مشتریان آسیایی افزایش داده است. پس از عربستان، عراق نیز دست به افزایش قیمت زده است. بر اساس فهرست قیمت‌های عرضه‌شده توسط شرکت دولتی بازاریابی نفت عراق، دومین تولیدکننده بزرگ اوپک قیمت نفت سبک بصره را برای فروش به خریداران آسیایی ۷۰ سنت برای هر بشکه افزایش داد و آن را یک دلار و ۱۰ سنت بالاتر از شاخص منطقه‌ای به فروش می‌رساند.
هرچند ایران در شرایط کنونی همچنان با تحریم‌های نفتی روبروست اما به نظر می‌رسد بازار جهانی نفت نیز آماده بازگشت ایران به این بازار است. مهمترین رقیب ایران، در بازار جهانی نفت، یعنی عربستان، اخیرا نسبت به کاهش داوطلبانه تولید خود به میزان یک میلیون بشکه اقدام کرده است. بسیاری از کارشناسان و ناظران بینالمللی معتقدند اقدام عربستان در حقیقت به معنای آماده شدن این کشور برای بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت است. اقدام عربستان نیز البته در افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی و منطقه‌ای تاثیرگذار بوده است. بیشتر کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (ائتلاف اوپک‌پلاس) توافق کرده‌اند هم‌زمان با کاهش تقاضا و افزایش قرنطینه‌های اعمال‌شده برای مهار ویروس کرونا تولید نفت خود را ثابت نگه دارند. در حالی که روسیه و قزاقستان می‌توانند کمی افزایش تولید داشته باشند، کاهش تولید داوطلبانه عربستان بسیار بیشتر از افزایش تولید این دو کشور خواهد بود.
قیمت نفت خام برنت، برای نخستین بار از زمان آغاز شیوع ویروس همه‌گیر کرونا در هفته گذشته، در بازارهای بورس آسیا بیش از ۷۰ دلار برای هر بشکه معامله شد
واردات نفت چین از ایران افزایش یافت
حالا در فضایی که شمارش معکوس برای بازگشت ایران به بازارهای جهانی آغاز شده است، خبرهای رسیده نشان می‌دهد میزان واردات نفت چین از ایران افزایش یافته است. واردات نفت خام چین در دو ماه ابتدایی سال ۲۰۲۱ نسبت به مدت مشابه پارسال ۴.۱ درصد و نسبت به همین دوره در سال ۲۰۱۹، ۴.۱ درصد افزایش یافت و به ۸۹ میلیون و ۵۷۰ هزار تن رسید. این افزایش واردات به‌دلیل تقاضای زیاد سوخت و افزایش ظرفیت پالایشگاهی در چین بوده است.
آخرین داده‌های اداره گمرک چین نشان می‌دهد واردات نفت خام این کشور در ماه‌های ژانویه و فوریه ۱۱ میلیون و ۸۰ هزار بشکه در روز بوده است.
واردات نفت خام این کشور سال گذشته با شیوع ویروس کرونا از شهر ووهان مختل شد و قرنطینه‌های ناشی از آن فعالیت بنادر و تقاضای سوخت را کاهش داد. شیوع دوباره ویروس کرونا و محدودیت‌های مسافرتی پکن در تعطیلات سال نو چینی می‌تواند تقاضای نفت در این کشور را ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد، این در حالی است که تحلیلگران معتقدند این مسئله، اختلالی در روند بهبود مصرف سوخت ایجاد نمی‌کند. به نظر می‌رسد با پایان همه‌گیری و تاثیرگذاری واکسیناسیون علیه کرونا، قیمت نفت روندی افزایشی را طی کند و بازگشت ایران به بازار جهانی نفت نیز بتواند درآمدهای نفتی ایران را افزایش دهد.
دیدگاه تان را بنویسید