اصلاحات قانون چک لازم بود، اما کافی نیست

استاد اقتصاد دانشگاه تهران گفت: هرچند تغییرات صورت گرفته در قانون چک تغییراتی بسیار مثبت و مهم است اما به نظر می‌رسد همچنان مشکل و بحران چک در ایران را حل نکند.

 آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی و استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با خبرآنلاین با تاکید بر این که بزرگترین مشکل چک تاکنون عدم اجرای دقیق قانون آن است،گفت: در همه از کشورهای جهان چک سند مالی است که به روز و به رویت تنظیم می‌شود به عبارت دیگر چک مدت‌دار در قانون چک، محلی از اعراب ندارد اما با توجه به اینکه چک در ایران به سند بهادار تبدیل شده است، با مشکلات متعددی روبرو شدیم. او تاکید کرد: پیش از این وقتی برای سفته و برات سخت‌گیری‌هایی صورت گرفت بسیاری از مردم از خیر خرید سفته و برات به عنوان اوراق مالی گذشتند و نسبت به صدور چک برای تاریخ‌های آینده اقدام کردند.  وی با اشاره به اینکه کم‌کم ماهیت وجودی چک به فراموشی سپرده شد و قانون چک به درستی اجرا نشد، تاکید کرد: همه این اتفاقات سبب شد کم کم چک به برگه‌ای برای پرداخت آتی تبدیل شود و در نتیجه سوء‌استفاده‌ها از همین ماجرا آغاز شده است.

 او با اشاره به اینکه به گفته کارکنان قدیمی وزارت اقتصاد، چک در اثر یک اتفاق به برگه‌ای مدت‌دار تبدیل شد، گفت: بسیاری از فعالان اقتصادی و همچنین کارشناسان بانکی در جریان هستند که چگونه چک به برگه بهادار و ابزار پرداخت آتی تبدیل شد.

 برچیده شدن «قانون گوگوش»  مشکل چک را حل می‌کند

او تاکید کرد: پیش از این در دهه چهل یک خواننده مطرح کشور(گوگوش) نسبت به صدور چک مدت دار اقدام کرد.

وی گفت:وی به طور شفاهی با گیرنده چک توافق کرده بود که بعدا نسبت به پر کردن حسابش اقدام می‌کند اما به نظر می‌رسد این اتفاق طول کشید و در نتیجه چک زمانی به بانک رفت که حساب این خانم خواننده پر نشده بود. کارمند بانک با توجه به اینکه وی را می‌شناخت از برگشت زدن چک خودداری کرد و تاکید کرد بهتر است ماجرا به وی اطلاع داده شود.

 شرح این ماجرا در وزارت امور اقتصاد و دارایی پیچید و کم‌کم این قانون که بر صدور چک مدت‌دار دلالت داشت، به عنوان قانون گوگوش در محاورات بانکی‌ها مطرح شد و ما هنوز برای این مشکل راهکار درستی اتخاذ نکرده‌ایم.

او با اشاره به اقدامات اصلاحی صورت گرفته در قانون چک گفت: البته منظور من زیر سوال بردن اقدامات و تصمیمات اخیر نیست چرا که تصمیمات و اتفاقات اخیر خود عامل مهمی برای پیشگیری از پولشویی خواهد بود. به عبارت دیگر قرار است نام گیرنده چک در سامانه ثبت شود و اگر این چک ده‌ها دست نیز بچرخد، تمام کسانی که آن را تحویل می‌گیرند نامشان در سامانه به ثبت می رسد. او در توضیح این مطلب افزود: در نتیجه کسی نمی‌تواند از یک برگ چک به عنوان یک اسکناس چند میلیون تومانی یا حتی چند صد میلیون تومانی استفاده کند، در حالی که پیش از این افراد با فروختن چک و دست به دست کردن آن ،رد چک را گم می کردند و این امر خود به نوعی پولشویی می‌توانست منجر شود . بغزیان ادامه داد: با توجه به اقدامات صورت گرفته این مشکل رفع خواهد شد.

 او همچنین در خصوص مدت دار شدن چک‌های صادره از سوی بانک‌ها نیز گفت: این اقدام نیز اقدام مناسبی تلقی می‌شود اما موضوع دیگر الکترونیکی شدن چک‌هاست که منجر به رفع بسیاری از مشکلات می‌شود. این کارشناس اقتصادی گفت: پیش از این اگر لاشه کاغذی چک گم می‌شد فرد می‌توانست با بحران‌های عجیبی روبرو شود کما اینکه در ماجرای آتش گرفتن ساختمان پلاسکو برای بسیاری از دارندگان چک و یا صادرکنندگان چک چنین اتفاقی رخ داد . وی گفت: سوختن چک‌ها در این حادثه سبب شد افراد مجبور به توافق‌های شفاهی با یکدیگر و یا به عبارت دیگر توافق‌های جدید بر سر بدهی و همچنین طلب خود شوند اما با توجه به ثبت الکترونیکی چک این مشکل برطرف می‌شود .بغزیان گفت:در شیوه نامه جدید اگر فردی لاشه کاغذی چک را گم کرد دیگر طلبش از میان نخواهد رفت.  او با اشاره به اینکه در همه کشورهای پیشرفته چک به رویت باید پرداخت شود،گفت: من معتقدم در ایران نیز باید مسیر حرکت به گونه‌ای باشد تا چک به رویت پرداخت شود و ابزارهای دیگر که قابلیت پرداخت آتی را دارند، به عنوان ابزار پرداخت آتی مورد استفاده قرار گیرند. او گفت: در حقیقت بازگرداندن جایگاه چک به آن و اجرای دقیق قانون در خصوص آن مهم ترین مطالبه‌ای است که در حال حاضر باید از بانک مرکزی داشت.

بغزیان افزود: در چنین ساختاری طبیعی است که باید به فکر اصلاح قانون اشتباه یا به عبارت دیگری بی قانونی‌ای که تحت عنوان «قانون گوگوش» مشهور شده بود تا مشکل چک در اقتصاد ایران برطرف شود.