زهرا علی‌اکبری

«پراید 90 میلیون تومان شد» خبر کوتاه اما تاثیرگذار، خبری که در کسری از ثانیه قیمت خودروها در بازار را به طور قابل توجهی افزایش داد. گویا از این پس در کنار دولت، شورای رقابت، وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودروسازان؛ باید دلالان و سایت‌های خرید و فروش خودرو را نیز به فهرست تعیین‌کنندگان قیمت پراید اضافه کرد.

شاید اگر دو سال پیش حرفی از رسیدن قیمت پراید به 90 میلیون تومان زده می‌شد، قطعا هم خریداران و هم فروشندگان می‌خندید و راوی را داری اختلال روانی می‌خواندند؛ اتفاقی که امروز افکار عمومی با بهت آن را به نظاره نشسته است و خریداران هم برای خودروهایی که قیمتشان سر به فلک کشیده، به خط شده‌اند.  

البته نارنجی‌پوشان جاده مخصوص معتقدند که دستی بر آتش افزایش قیمت ندارند و افزایش قیمت پراید به دلیل نوسانات اقتصادی و تحرک‌های بازاری است. آخرین پرایدی که سایپا فروخته مربوط به 5 ماه پیش و با قیمت 37میلیون و 500 هزار تومان بوده است.

 هر چند رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران می‌گوید پراید به قیمت 73 میلیون تومان معامله شده و پراید 90 میلیونی واقعیت ندارد اما باید پذیرفت که این قیمت نیز فاصله‌ای بیش از 10 میلیون تومان با قیمت‌های آخرین ماه سال گذشته دارد.

نارنجی‌پوشان جاده مخصوص پیش از این اعلام کردند که به فراخور زمان تمامی خطوط پرایدشان را با خودروهای جدید جایگزین می‌کنند و رسما پراید از خط تولید رسمی خارج شده است.

با این حال عجیب نیست پرایدی که قرار بود از خط تولید خارج شود با افزایش قیمت مواجه شود تجربه‌ای که در مورد خودروهای خارج شده از خط تولید قبلی هم اتفاق افتاد و حالا پراید افسار گسیخته همان روال را با سرعتی بیشتر طی می‌کند.

 با این حال هنوز بسیاری معتقدند که قیمت‌گذاری دستوری باعث افزایش قیمت خودرو شده است؛ روالی که منتقد اصلی آن خودروسازان، کارشناسان و البته اقتصاددانان هستند و معتقدند که قیمت خودرو باید در حاشیه بازار تعیین شود تا شاید راه برای آزادسازی قیمت باز شود. تجربه سال‌ها قیمتگذاری دستوری نشان داده این نسخه نمی‌تواند دردهای بازار خودرو را درمان کند.

البته در روزهای اخیر که بحث قیمت دوباره بازار را تنها از نظر قیمت داغ کرده است، فعالان بازار و خودروسازان منتظرند تا تکلیف تعیین کننده قیمت مشخص شود تا شاید بازار به آرامش برسد.

روالی که موجب شده در کنار شورای رقابت،دولت و .... حالا برخی حتی پیشنهاد دهند تا قیمت خودرو در بورس تعیین شود. این در حالی است که کارشناسان و اقتصاددانان بارها تاکید کرده‌اند اصلا چیزی به اسم تعیین قیمت(به صورت دستوری)در بازار خودرو (و دیگر بازارها) نباید وجود داشته باشد.

به گفته آنها،آنچه قیمت را در بازار تعیین می‌کند، عرضه و تقاضا است و با وجود این فرمول اقتصادی اصیل، دلیلی برای نرخگذاری دستوری نیست.

برخورد می‌کنیم

در همین وضعیت باز هم برخوردها و دستورهای بالا به پایین مقام‌های مسئول هم جایگاه خودشان را دارند تا شاید در بحبوحه افزایش قیمت تصمیم‌ لازم اتخاذ شود.

رضا رحمانی، وزیر صنعت معدن و تجارت با صدور دستور ویژه به رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، از مسئولان این سازمان خواست تا با توجه به وجود برخی قیمتهای غیرمتعارف و فاصله‌دار نسبت به قیمت واقعی خودرو در بازار آزاد نسبت به قیمت کارخانه، با همه متخلفان این موضوع با جدیت تمام و قاطعانه برخورد و مراتب را مستمراً به مردم اطلاع‌رسانی کنند. وی در این راستا تاکیدکرده است: «به منظور حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و ضرورت حساسیت موضوع از حیث وجود جریان سودجوی فرصت‌طلب پشت پرده، نسبت به پیگیری جدی و برخورد با قیمت‌سازی‌های کاذب، در اسرع وقت با اتخاذ تصمیمات و اقدامات متناسب، با همکاری و هماهنگی کامل با سایر دستگاه‌های نظارتی و امنیتی موارد بررسی و نتایج بدست آمده جهت افزایش احساس امنیت مصرف‌کنندگان واقعی و در راستای حفظ حقوق حقه شهروندی آحاد مردم، موارد را به اینجانب گزارش نمایید.»

وی تصریح کرده است: «ضروریست اقداماتی همچون پیگیری، شناسایی و برخورد با متخلفان احتمالی احتکار خودرو، پیگیری، شناسایی و برخورد قاطع و قانونی از طریق مراجع نظارتی و قضایی با سایت‌های اینترنتی متخلف که با ارائه قیمتهای کاذب فضای بازار را دچار التهاب می‌کنند؛ در دستور کار جدی سازمان حمایت قرار گیرد.»

در دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت خطاب به سازمان حمایت آمده است؛رفع موانع ثبت‌نام متقاضیان در سایتهای فروش خودروسازان داخلی به جد و در سریع‌ترین زمان مورد رصد دقیق قرار گیرد تا شرایط برای رفع نیاز مصرف‌کنندگان واقعی خودروهای تولید داخل تسهیل و دست سوداگران همسو با معاندان ‌و دشمنان در جنگ اقتصادی و تحریم های ظالمانه غرب از سر مصرف‌کنندگان کوتاه شود.

رحمانی با اشاره به غیرواقعی بودن قیمت‌های موجود در بازار و مناسب نبودن سرمایهگذاری مردم در این عرصه، تاکید کرده است با هماهنگی با رسانه‌های پرمخاطب داخلی زمینه آگاه‌سازی و اقناع عمومی جهت جلب همراهی بیشتر ایشان و کوتاه کردن دست سودجویان صورت پذیرد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح کرده با شناسایی کانون‌های فرصت‌طلب و برخورد قاطع با آنان و همچنین با توجه به نام‌گذاری امسال به نام سال جهش تولید، تلاش مضاعفی جهت تولید و عرضه هرچه بیشتر، زمینه این سوءاستفاده‌ها هرچه سریعتر از بین برود.

بسیاری معتقدند که قیمت‌گذاری دستوری باعث افزایش قیمت خودرو شده است؛ روالی که منتقد اصلی آن خودروسازان، کارشناسان و البته اقتصاددانان هستند و معتقدند که قیمت خودرو باید در حاشیه بازار تعیین شود تا شاید راه برای آزادسازی قیمت باز شود. تجربه سال‌ها قیمتگذاری دستوری نشان داده این نسخه نمی‌تواند دردهای بازار خودرو را درمان کند

تزریق امیدواری

در راستای دستور وزیر، امیر جعفرپور، معاون دفتر خودرو و نیروی محرکه وزارت صنعت معدن و تجارت هم گفت: اطمینان می‌دهم که به زودی قیمت خودرو در بازار اصلاح می‌شود و دیگر مردم با قیمت های بالا مواجه نخواهند شد.

وی درباره روند قیمتی که خودروهای داخلی و به خصوص پراید در این روزها در بازار دارند، افزود: ستاد تنظیم بازار با همکاری سایر مجموعه‌ها و سازمان حمایت در حال نهایی کردن قیمت خودرو متناسب با استانداردهای 85 گانه، آلایندگی‌ها و رعایت استانداردهای الزامی است.

وی با بیان اینکه به زودی قیمت خودرو در کارخانه‌های خودروسازی تجدیدنظر می‌شود، تصریح کرده که با بررسی‌های دقیقی که صورت گرفته قیمت خودرو به نحوی تعیین خواهد شد که با بازار تفاوت زیادی نخواهد داشت،این امر ضمن حذف دلالان باعث خواهد شد که قیمتها دیگر هیجانی افزایش پیدا نکند و مردم با شوک قیمتی روبرو نشوند.

معاون دفتر خودرو و نیروی محرکه وزارت صنعت معدن و تجارت گفت: توصیه ما به مردم  این است که تا اعلام قیمت خودروها به هیچ عنوان از بازار خودروی خریداری نکنند و مطمئن باشند که بعد از تصمیم نهایی ستاد تنظیم بازار ضمن ترکیدن حباب قیمت، قیمت انواع خودروها در بازار متعادل خواهد شد و در پی آن شاهد هماهنگی عرضه و تقاضا خواهیم بود. خرید هرگونه خودرو در این روزهای بازار به ضرر مصرف‌کننده است. در حال حاضر تفاوت قیمت خودروهای کارخانه و بازار بسیار زیاد است و این امر به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست، به همین دلیل در تصمیمهای جدید دیگر چنین فاصله قیمتی وجود ندارد. وی تأکید کرد: طی چند وقت اخیر دلالان بازار خودرو را به هم ریختند و اجازه ندادند قیمتها مسیر طبیعی خود را طی کند، از اینرو با تصمیم‌های جدیدی که به زودی اعلام می‌شود، مشکل بازار خودرو حل خواهد شد. جعفرپور گفت: دلالان بازار خودرو، قیمت پراید را بالا بردند و قیمت فعلی آن که بیش از 80 میلیون تومان است، پذیرفتنی نیست، لذا اگر مردم صبر کنند تکلیف قیمتها مشخص خواهد شد و دیگر به واسطه فعالیت دلالان بازار خودرو با التهاب روبرو نمی‌شود .

حالا باید منتظر ماند و در فضایی  که کارشناسان استمداد مدیریت عقلانی را دارند دید بالاخره دولت دست از این بازار می‌کشد و با واگذاری به حاشیه بازار اجازه می‌دهد قیمت‌ها منطقی شوند یا خیر؟