کاهش شدید حجم تسهیلات بخش مسکن از کل تسهیلات بانکی در کنار جهش قیمت مسکن سبب شده تا تسهیلات بانکی خرید مسکن تأثیری در قدرت خرید مسکن خانوارها نداشته باشد.

به گزارش مهر، بازار مسکن در ماه‌های اخیر دستخوش تلاطمات و اتفاقات متفاوتی شده که آخرین وضعیت آن، رکود تورمی گزارش شده است. اگرچه نوسانات بازارهای موازی یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین علل و عوامل وقوع این نابسامانی‌ها خصوصا در بخش تورمی آن و نیز کاهش قدرت خرید خانوارها (رکود) محسوب می‌شود، اما بی‌شک بی‌توجهی دولت به تقویت نظام بانکی جهت تقویت پرداخت تسهیلات خرید مسکن نیز در عدم خروج از رکود بی تأثیر نیست.

در همین راستا، ابوالقاسم رحیمی انارکی، مدیرعامل بانک عامل بخش مسکن اخیرا در گفت وگو با مهر با بیان اینکه صندوق پس‌انداز مسکن یکم در شرایط فعلی با مشکل منابع تأمین اعتبار این صندوق روبه رو است گفت: با این حال در خصوص تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم تسهیلات مسکن با این مشکل مواجه نیستیم و صندوق سپرده ممتاز به عنوان صندوق پشتیبان این نوع تسهیلات، منابع خوبی در اختیار دارد از همین رو بانک مرکزی به بانک ملی نیز مجوز داده تا از این ابزار برای پرداخت تسهیلات مسکن استفاده کند.

سهم ناچیز بخش مسکن از تسهیلات

اگرچه در ظاهر بانک ملی نیز با استفاده از ابزار اوراق تسهیلات مسکن در بازار تسهیلات دهی به بخش مسکن در کنار بانک تخصصی این بخش ایستاده، اما حجم اوراق تسهیلات مسکن صادره از سوی بانک ملی، تعداد اوراق عرضه شده در بازار سرمایه و نیز میزان تسهیلاتی که تاکنون داده شده به اندازه‌ای نیست که بتواند بازار مسکن را تحت تأثیر خود قرار داده و در خروج از رکود مؤثر باشد. بر اساس آخرین آمار اعلام شده، سهم بخش مسکن از کل تسهیلات بانکی تنها ۸.۴ درصد است این در حالی است که در سال های ۹۰ و ۹۱ و تا پیش از آغاز دوره طولانی رکود مسکن، سهم این بخش اقتصادی از کل تسهیلات بانکی تا ۱۵ درصد هم می‌رسید؛ به بیان دیگر در سال‌های اخیر به تدریج سهم مسکن از کل تسهیلات پرداختی، به نصف کاهش یافته است.

باز هم از تقویت وام خبری نیست

بر اساس نظر بسیاری از کارشناسان اقتصادی، اگرچه یکی از بهانه‌های بانک‌ها برای افزایش تسهیلات با نرخ سود تعدیل شده، بالا بودن هزینه‌های تمام شده «پول» از جمله نرخ سود سپرده های بانکی بود، اما با وجود گذشت یک سال از کاهش سود سپرده ها و نیز کاهش ارزش پول ملی در برابر ارزهای معتبر که قیمت تمام شده پول را برای بانک ها کاهش می دهد، اما خبری از افزایش سقف، سهم و تعداد بانک های عامل تسهیلات مسکن نیست و امکان کاهش بیشتر سود تسهیلات هم وجود ندارد. این در حالی است که طی ماه‌های اخیر ارزش افزوده بخش مسکن ارتقای قابل‌توجهی داشته و پرداخت تسهیلات با بازپرداخت طولانی‌مدت به این بازار، برای بانک‌ها توجیه‌پذیر است.

ساخت مهم‌تر از خرید مسکن

مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور پولی و بانکی، در شرایط فعلی بازار مسکن تسهیلات ساخت را از تسهیلات خرید مسکن مؤثرتر می‌داند و می‌افزاید: در حال حاضر تنها تسهیلاتی که با نرخ سود جذاب در بخش مسکن پرداخت می‌ شود، تسهیلاتی است که از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم در اختیار مشتریان قرار دارد؛ اما چرا زمانی که نرخ سود تسهیلات صندوق یکم در بافت های فرسوده به ۶ و در سایر بافت‌های شهری به ۸ درصد کاهش یافت، با حجم انبوه متقاضی ثبت نام در این صندوق روبه رو نشدیم؟ محمد هاشم بت‌شکن، با بیان اینکه همچنان میزان ورودی به صندوق مسکن یکم مانند قبل از کاهش نرخ سود تسهیلات و روزانه ۸۰۰ تا ۹۰۰ نفر است، بر این اعتقاد است که علاوه بر وجود محدودیتی چون قید الزام «خانه‌اولی‌های متقاضی خرید آپارتمان در بافت فرسوده» برای پرداخت تسهیلات ۶ درصدی در عدم استقبال مردم از این صندوق بی تأثیر نیست، اما عامل مهم تر، افزایش ۲۵ تا ۲۷ درصدی قیمت مسکن (به طور میانگین) در ۹ ماه گذشته و نقش کمرنگ این نوع تسهیلات در افزایش قدرت خرید

 مسکن سپرده‌گذاران است.