هیاهو بر سر فقدان شفافیتِ «آشنا»

روزهای اخیر انتقادات از قادر آشنا بابت فقدان شفافیت مالی حضور 15 ماهه‌اش بالا گرفته است. آشنا در زمان حضورش در اداره کل هنرهای نمایشی اعلام کرده بود در ارائه آمار مالی خود از چیزی دریغ نخواهد کرد. در اولین گام نیز او وضعیت مالی دوره مدیریت شهرام کرمی را منتشر کرد. آخرین برگ از شفافیت مالی قادر آشنا به جشنواره آیینی و سنتی برمی‌گردد که در دوره شهرام کرمی منتشر شده است. در حالی‌که از برگزاری فجر شش ماه گذشته است، هنوز آمار مالی آن منتشر نشده است. از وضعیت بودجه‌ریزی و تخصیصات 15 ماهه آقای آشنا نیز چیزی منتشر نشده است.

بخشی از انتقادات اخیر به سمت رضا بصیرت سوق یافته است. مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی که عملاً بازوی مالی تئاتر به حساب می‌آید. البته حضور آقای بصیرت برخلاف قوانین حاکم بر مؤسسات خصوصی رخ داده است. انجمن هنرهای نمایشی در ظاهر یک مؤسسه چندمنظوره فرهنگی و هنری است که توسط مرحوم کشن فلاح، محمدعلی خبری و حسین مسافرآستانه تأسیس شده است و شرایط کاری آن تفاوت چندانی با دیگر مؤسسات ندارد. با درگذشت مرحوم کشن‌فلاح، معاونت هنری وزارت ارشاد در حرکتی قابل تأمل، حمید قبادی، مشاور اجرایی امور هنری ارشاد را جایگرین او کرده است. به عبارتی دولت در امور یک مؤسسه خصوصی دخالت کرده است.

حکم رضا بصیرت نیز برخلاف رویه حاکم بر مؤسسات خصوصی از سوی حسینی،‌ معاون هنری وزارت ارشاد ابلاغ شده است؛ این در حالی است که دولت حق انتصاب در نهادهای مردم‌نهاد را ندارد. از همین رو به نظر می‌رسد انجمن هنرهای نمایشی بیش از آنکه یک نهاد خصوصی باشد، یک اهرم کاملاً دولتی برای فرار از قوانین جاری بر کشور است. ذکر این نکته جالب توجه است که انجمن هنرهای نمایشی جایگزین انجمن نمایش سابقی می‌شود که به گفته فرهاد مهندس‌پور،‌آخرین مدیر آن در دولت اصلاحات، بدون تشکیل جلسه اعضا و به‌صورت غیرقانونی توسط حسین پارسایی منحل می‌شود. همچنین مشخص نیست رضا بصیرت که به نظر کارمند وزارت ارشاد است، با حفظ سمت کارمندی در مؤسسه خصوصی انجمن هنرهای نمایشی مدیرعامل است یا به شیوه‌ای دیگر. با توجه به اینکه شفافیت مالی باید از دل انجمن هنرهای نمایشی بگذرد،‌ رضا بصیرت در کنار قادر آشنا در فقدان شفافیت مالی تئاتر مورد انتقاد قرار می‌گیرد.

پیش از این در سال 1398 زمزمه‌هایی مبنی بر انحلال انجمن‌های مختلف وزارت ارشاد شنیده می‌شد که با اعتراض هنرمندان استانی متوقف شد. در این روزها تلاشی برای انحلال انجمن‌های استانی صورت گرفته است و به نظر می‌رسد این انحلال به سبب مشکلات قانونی انجمن‌ها باشد. این گمانه وجود دارد به زودی تمامی انجمن‌های هنری، همانند وضعیت معاونت فرهنگی وزارت، پیش از اتمام دولت در هم ادغام شود.