جشنی که تصویر را ارج می‌نهد

علیرضا بخشی استوار

جشن «تصویر سال» چند روزی است که فراخوان هجدهمین دوره خود را منتشر کرده است. بر اساس فراخوان منتشر شده امسال کمیسیون ملی یونسکو در ایران با همکاری جشن تصویر سال بخش ویژه «جشن جهانی نوروز» را برگزار می‌کند. این بخش به آثار هنرمندان ایرانی در رشته‌های عکاسی، کاریکاتور و گرافیک (پوستر) با موضوع آیین‌ها و مراسم نوروز در جهان اختصاص دارد.

از طرف دیگر جشن تصویر سال با همکاری موسسه نشرآوران بخش ویژه «عکاسان از نگاه عکاسان» را برگزار می‌کند. این بخش در ادامه پروژه‌ای است که از سال ۱۳۸۸ آغاز شد و امسال به‌صورت یک فراخوان مسابقه برای جمع‌بندی نهایی آثار برگزیده از لحظات تلخ و شیرین عکاسی از عکاسان در شرایط و مناسبت‌های مختلف در طول 42 سال گذشته اعلام می‌شود. هدف اصلی این پروژه ملی تصویری، ارج نهادن به حضور هنری و تاریخی عکاسانی است که نقش بسیار مهمی در ثبت لحظات ماندگار تاریخ فرهنگی و اجتماعی و حتی زندگی روزمره جامعه ایرانی داشتند.

جشن تصویر سال رویداد مهمی در عکاسی ایران است. رویدادی مستقل و تخصصی که فرصتی را برای بسیاری از عکاسان حرفه‌ای و آماتور فراهم می‌کند تا آثار خود را به نمایش بگذارند. این جشن همه‌ساله در روزهای آخر سال و در ماه اسفند برگزار می‌شود و به نوعی کارنامه عکاسی در ایران را در طول یکسال به تصویر در می‌آورد.  این رویداد اگر چه سال گذشته تحت تاثیر کرونا قرار گرفت و نمایشگاه آن از بازدید عموم محروم شد اما امسال نیز این جشن وضعیت نامشخصی دارد. هرچند برگزارکنندگان آن و در رأس آن‌ها سیف‌الله صمدیان در تلاش هستند تا این رویداد به هر ترتیب که شده برگزار شود تا روند اجرای آن با وقفه مواجه نشود. جشن تصویر سال البته هر سال یک بخش «فیلم تصویر» هم دارد که در آن فیلمسازان جوان با فیلم‌های کم هزینه و حرفه‌ای خود امکان حضور در این جشن را دارند و فیلم‌های‌شان فرصت نمایش پیدا می‌کند. فضایی که تا به امروز فیلمسازان مبتدی و جوانی را به فضای سینمای کشور معرفی کرده است.

‌ جشن تصویر سال رویداد مهمی در عکاسی ایران است. رویدادی مستقل و تخصصی که فرصتی را برای بسیاری از عکاسان حرفه‌ای و آماتور فراهم می‌کند تا آثار خود را به نمایش بگذارند. این جشن به نوعی کارنامه عکاسی ایران را در طول یکسال به تصویر در می‌آورد

یکی از دغدغه‌های مهم در جشن تصویر سال فهم درست و علمی از تصویر عکاسانه در کنار فعالیت‌های عملی است تا جایی که بتواند به فضای سینما و روایت تصویری یک داستان کمک کند. این دغدغه سال‌ها قبل با ایجاد مجله «تصویر» توسط سیف‌الله صمدیان مطرح شد که طی چند سال به جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر هم مبدل شد.

اگرچه از لحاظ کیفی طی دو سال گذشته چه عکس‌ها و چه فیلم‌های حاضر در این جشن دچار اُفت شده است اما نکته ای که وجود دارد آن است که این جشنواره برآیندی از آن‌چه در فضای فیلمسازی و عکاسی کشور می‌گذرد را به نمایش می‌گذارد و از همین جهت است که می‌توان به اهمیت این جشن در فهم فضای تصویری کشور پی ببریم. شاید از همین سویه باید در برگزاری جشن تصویر سال ممارستی وجود داشته باشد. اگرچه بی‌وجود تصویر سال و به واسطه جشنواره‌ها و مسابقات مختلف هم می‌توان به این برآیند رسید، اما نگاه مستقل و برگزاری به دور از تشریفات و سختی‌های متداول این جشن موجب می‌شود تا شکل این برآیند متفاوت باشد. باید در انتظار نشست تا ببینیم این جشن امسال چه انعکاسی را در پی دارد. سالی که تحت تاثیر کرونا بیشتر شبیه به یک کابوس بود تا واقعیت. لازم به یادآوری است که مهلت ارسال آثار در همه‌ بخش‌های جشن تصویر سال تا ۳۰ دی‌ماه ۱۳۹۹ است و بخش عکاس مطبوعاتی سال که نقش و فعالیت ویژه‌ای را در رویدادهای مهم ایران و جهان داشته است ( جایزه زنده یاد وحید ابد ) از بخش‌های جذاب این جشن است که علاوه بر جایزه نقدی، تندیس «وحید ابد» را از سوی خانواده این زنده‌یاد دریافت می‌کند.