برنج غذای غالب ایرانیان است اما کشت و به دست آوردن برنج به راحتی خوردن آن نیست. یکی از مسایل مهمی که شالیکاران همواره با آن مواجه هستند مقابله با آفت‌های برنج به هنگام داشت و برداشت است. آفت‌های برنج به‌ویژه آفت حلزون سیب هر ساله میلیاردها دلار به شالیکاران در سراسر جهان خسارت وارد می‌کند.

به گزارش یورونیوز، حلزون سیب تهدیدی جدی برای شالیزار محسوب می‌شود و هر سال ده‌ها میلیارد یورو به شالیزارها آسیب می‌رساند. حلزون سیب قادر است در عرض یک شب یک متر مربع از شالیزار را نابود کند و اگر شکار نشود می‌تواند به سرعت تولید مثل می‌کند. دانشمندان اروپایی برای مواجهه با این مشکل به روشی ساده روی آورده‌اند که به محیط زیست آسیب نمی‌رساند. آنها در طرحی موسوم به طرح «برنج نو» قصد دارند نوعی برنج پیوندی به بار بیاورند که برای از بین بردن آفات آن بتوانند از آب شور دریا استفاده کنند. 

برای مقابله با مشکل افزایش غلظت خاک و تهدید حلزون‌ها، زیست‌شناسان روی بارآوردن برنجی کار می‌کنند که در مقابل نمک مقاوم باشد. کامیلو لوپز کریستوفانینی، متخصص فیزیولوژی گیاهی در دانشگاه بارسلون می‌گوید:‌ «این برنج، پیوند بین گونه‌ای برنج آسیایی و یکی از بهترین انواع برنج اسپانیایی است

سالانه بیش از ۹۰ هزار تن برنج در شالیزاهای «دلتای ابرو» Ebro Delta در کاتالونیا کشت می‌شود. تقاضای جهانی برای این برنج معروف رو به افزایش است؛ همزمان تهدیدهای محیط زیستی نیز از تغییرات‌ آب و هوایی گرفته تا آلودگی‌های ناشی از آفات، گسترده‌تر می‌شود. برای محافظت برنج اروپایی از تهدید‌ها چه کاری باید کرد؟ 

حلزون‌های طلایی که زمانی به عنوان حلزون بی‌خطر از آمریکای جنوبی به اینجا آورده شدند امروز تبدیل به آفت این شالیزارها در استان تاراگونا در منطقه کاتالونیا شده اند. 

میگل آنجل ویواس، از تعاونی کشاورزان برنج می‌گوید: «باید تا جایی که می‌توانیم گسترش این آفت را کند کنیم. ریشه‌کن کردن آن سخت است در نتیجه باید یاد بگیریم با آن زندگی کنیم و تا جایی که امکان دارد از گسترش آن جلوگیری کنیم.»

آب دریا ماده‌ای کم‌خطر برای از بین بردن حلزو‌ن‌های صدف‌دار

محققان اروپایی با کشاورزان محلی به دنبال راه‌حل هستند. استفاده از آفت‌‌کش مانع از تکثیر این حلزون‌های صدف‌دار می‌شود، اما ماده شیمیایی دیگری که خطر کمتری دارد در همین نزدیکی است و آنهم آب دریاست.  ماریا دل مار کاتالا فورنر، بذرشناس برنج می‌گوید:‌ «با توجه به موقعیت مکانی شالیزار، برخی از روش‌ها می‌تواند بهتر از بقیه باشد. در برخی از مناطق استفاده از آب دریا برای آبیاری شالیزار هم برای محیط زیست بهتر است هم کارایی بیشتری دارد و هم از لحاظ اقتصادی به‌صرفه‌تر است؛ اما نمک به محصول برنج آسیب می‌زند. از سوی دیگر تغییر آب و هوایی نیز باعث افزایش غلظت نمک خاک شده که بر باروری محصول تاثیر منفی دارد. 

حلزون سیب تهدیدی جدی برای شالیزارها محسوب می‌شود و  هر سال ده‌ها میلیارد یورو به شالیزارها آسیب می‌رساند. حلزون سیب قادر است در عرض یک شب یک متر مربع از شالیزار را نابود کند و اگر شکار نشود می‌تواند به سرعت تولید مثل می‌کند

برای مقابله با مشکل افزایش غلظت خاک و تهدید حلزون‌ها، زیست‌شناسان و متخصصان کشاورزی طرح اروپایی موسوم به «نیورایس» یا همان برنج جدید روی بارآوردن برنجی کار می‌کنند که در مقابل نمک مقاوم باشد. کامیلو لوپز کریستوفانینی، متخصص فیزیولوژی گیاهی در دانشگاه بارسلون می‌گوید:‌ «این برنج، پیوند بین گونه‌ای برنج آسیایی و یکی از بهترین انواع برنج اسپانیایی است. این محصول پیوندی د دارای دانه‌های قهوه‌ای رنگی است که رسیده‌اند و آماده فراوری هستند. می‌خواهیم نشان دهیم که می‌توان مقاومت در برابر نمک را به نوع اسپانیایی برنج انتقال داد طوری که این برنج که برخلاف گونه آسیایی پرحاصل است نسبت به نمک نیز مقاوم شود.»

گرده افشانی مصنوعی برای بارآوردن برنج پیوندی

کار گرده افشانی مصنوعی برای بارآوردن برنج پیوندی در یک گلخانه آزمایشی انجام می‌شود. محققان طرح اروپایی NEURICE (برنج نو) اندام‌های نر (پرچم‌های) گل برنج را می‌کَنند و مادگی گل را با گرده‌های نوع دیگر برنج بارور می‌کنند تا برنج پیوندی به‌ دست بیاید. جوانه برنج حاصل از پیوند سپس در آب شور رشد داده می‌شود و تحت بررسی کامل قرار می‌گیرد تا مطمئن شوند به میزان کافی حاصل‌دهی دارد.

کامیلو لوپز کریستوفانینی، متخصص فیزیولوژی گیاهی در دانشگاه بارسلون در این باره می‌گوید: «می‌بینیم که برخی از گونه‌های برنج پیوندی آسیایی-اروپایی نسبت به نمک مقاوم هستند. اما آزمایش‌ها در مزرعه باید نشان بدهد محصول پیوندی، باروری نوع اروپایی را دارد یا نه. اما دیدیم که این برنج مقاومت در مقابل نمک را از برنج آسیایی به ارث برده است. در نتیجه برای مقابله با تغییرات آب و هوایی آماده است.»

آزمایش‌های دیگری به طور همزمان در اسپانیا، فرانسه و ایتالیا انجام می‌شود تا گونه‌ای از برنج با مقاومتِ بهینه در برابر نمک در اختیار کشاورزان اروپایی قرار بگیرد.  محققان با استفاده از حسگرهای بی‌سیم به طور مدام میزان شوری آب را اندازه می‌گیرند تا مطمئن شوند نتایج دقیق است. خاویه سرات، مدیر پروژه و زیست‌شناس گیاهی می‌گوید: «افزایش غلظت نمک خاک تنها محدود به دلتا ابرو در کاتالونیا نیست. این مشکل در کل منطقه مدیترانه و کل اروپا وجود دارد. در واقع یک مشکل جهانی است.در مورد حلزون سیب، سوال این نیست که آیا این حلزون به فرانسه یا ایتالیا می‌رسد یا نه بلکه سوال این است که چه زمانی به آنجا خواهد رسید. زیرا اگر کاری نکنیم این اتفاق حتما رخ خواهد داد.»