آسیه ویسی

این یک سوال صد درصد فلسفی است، اما پاسخی جامعه‌شناسانه می‌طلبد: آیا تکنولوژی زندگی ما را آسان‌تر کرده است یا پیچیده‌تر؟ و سوال مهم‌تر از آن این‌که آیا تکنولوژی روابط انسانی ما را بهبود بخشیده است؟

می‌دانم که در مورد هر دو سوال پاسخ‌های سریع و آماده‌ای در چنته داریم؛ تکنولوژی از جهاتی زندگی ما را آسان کرده است و از جهاتی پیچیده. و البته تکنولوژی گاهی به روابط انسانی ما آسیب می‌زند. 

یک نگاه کلی به وابستگی اغلب ما به اینترنت و شبکه‌های مجازی نشان می‌دهد که ما تا چه اندازه درگیر مسائل پیچیده‌ای شده‌ایم؛ از نحوه و سبک زندگی تا روابط انسانی با دیگران. در بهترین حالت، ما ترجیح می‌دهیم با پیام و تلگرام با یکدیگر رابطه داشته باشیم. در بدترین حالت، این شبکه‌ها و کانال‌های مجازی باعث شده‌اند ما آن حرف‌هایی را که نمی‌توانیم رو در رو و با نگاه در چشم طرف مقابل‌مان بگوییم، برایش بنویسیم و البته که چنین فضایی لبریز از سوءتفاهم و سوءبرداشت است.

اما مهم‌ترین آسیبی که تکنولوژی از طریق اسمارت فون‌ها به ما زده است، رسوخ و نفوذ در مسائل خصوصی مردم و بازنشر آن است. برای اغلب ما پیش آمده که هنگام مشاهده یک تصادف، یک دعوا و زد و خورد، یک مشاجره خانوادگی در خیابان و دیدن سبک خاص لباس پوشیدن و یا مراوده دو نفر، با گوشی‌های‌مان فیلم گرفته و در فضا و شبکه‌های مجازی آن ‌را منتشر کرده‌ایم بدون پوشاندن چهره و با جزئیات تمام. این در حالی است که طبق قانون حداقل چشم‌های مجرم در نشر عمومی باید پوشیده شود تا آبروی شخصی او در بین خانواده، دوستان و فامیل حفظ شود و نیز فرزندان او از قبل مجرم بودن پدر یا مادرشان در میان هم‌سالان آسیب نبینند و آبروی کل خانواده از بین نرود. 

اما متاسفانه چنین اخلاق و آدابی در رابطه با استفاده از گوشی‌های موبایل دیده نمی‌شود. اغلب ما مترصدیم حادثه حتی کوچک و ساده‌ای را با فیلم گرفتن از آن، لایک‌خور صفحات مجازی خود را بالا ببریم  یعنی به قیمت آبرو و به زبان صریح‌تر رسواکردن افرادی که همشهریان ما هستند. 

این روش رسواسازی آنلاین آن‌هم در مورد افرادی که اساسا هیچ ارتباط و شناخت خاصی از آن‌ها نداریم، نشان می‌دهد هنوز که هنوز است ما درک و دریافت درستی از مفاهیمی مثل آبرو، حریم خصوصی، مجازات و حقوق افراد نداریم. 

کافی است یکی از این افرادی که چنین حریم خصوصی‌شان بی آن‌که راضی باشند به اشتراک گذاشته می‌شود، شکایت بکنند تا فردی که مرتکب این بی‌اخلاقی اجتماعی شده متوجه شود عملی که مرتکب شده طبق قانون مجازات خاص خود  را دارد. 

گاهی باید کمی بیشتر حواس‌مان را جمع کنیم و سرمان و گوشی‌مان را از زندگی و حریم خصوصی دیگران بیرون بکشیم و بگذاریم مردم به زندگی خودشان برسند و حتی اگر مشکلی با هم دارند با به تصویر کشیدن آن، مشکل و روابط مردم را پیچیده‌تر نکنیم.