ابهامات و تاخیر نگران‌کننده در شناسایی عاملان؛ والدین را به تجمع واداشت
گسترش سونامی مسمومیت‌ها به سراسر کشور
سعیده علیپور
موج مسمومیت، این روزها تقریبا مدارس دخترانه سراسر کشور را درنوردیده است. از تهران گرفته تا کاشان، قم، ارومیه، تبریز، رشت، لاهیجان، کرج، همدان، زنجان، ... و حتی کبودرآهنگ در همدان.
براساس آخرین بررسی‌ها مشخص شده که شماری از دانش‌آموزان دختر 33 مدرسه در کشور، تنها در یک روز(شنبه 13 اسفند) دچار مسمومیت شدند. هرچند تا این لحظه گزارش تایید شده‌ای از فوت دانش‌آموزی مخابره نشده اما بسیاری نگرانند که عواقب ادامه این روند- که از حدود سه ماه پیش آغاز شده و ابعاد آن هنوز ناشناخته مانده است- چه بر سر امنیت روانی و سلامتی جسمی دانش‌آموزان خواهد آورد؟
تشدید روز افزون نگرانی‌ها در حالی است که در کنار بالا رفتن شمار موارد مسمومیت، هنوز مسئولان نتوانسته‌اند عاملان را شناسایی و به‌طوردقیق نوع گاز منتشره و عوارض درازمدت آن را اعلام کنند.
در این میان سکوت عجیب و معنادار مسئولان آموزش و پرورش و بی‌تفاوتی و بی‌عملی آنها نسبت به مسمومیت‌های زنجیره‌ای فزاینده، والدین شماری از دانش‌آموزان را واداشت تا دیروز در مقابل اداره آموزش و پرورش تهران تجمع کنند.
ماجرا از کجا شروع شد؟
آغاز ماجرای عجیبی که این روزها با عنوان مسمومیت‌های زنجیره‌ای از آن یاد می‌شود؛ ۹ آذر ۱۴۰۱ از یک دبیرستان دخترانه در قم آغاز شد. از آن تاریخ، صدها دانش‌آموز در حدود60 مدرسه قم که عمدتا مدارس متوسطه اول و دوم دختران بوده‌اند مسموم شدند. این اتفاق محدود به شهر قم نماند و دامنه آن خیلی زود به شهرهای دیگر از جمله بروجرد، ساری، اردبیل، تهران و... نیز کشیده شد. گرچه اغلب مدارس درگیر دخترانه بوده‌اند، اما دو مدرسه در تهران و بروجرد نیز مربوط به پسران گزارش شده است.
هرچند آمارهای تایید شده‌ای وجود ندارد، اما تجمیع اعداد و ارقام اخبار این روزها نشان می‌دهد تاکنون بیش از دو هزار دانش‌آموز در مدارس کشور با انتشار گازی ناشناخته از منبعی نامعلوم در مدرسه مسموم شده‌اند.
از آغاز این حوادث، طبق روال همیشگی مسئولان امر با کتمان و درز گرفتن اخبار، به رفع‌‌ورجوع آن پرداختند. ازجمله یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش، بخش اعظم مشکل را ناشی از شایعات فضای مجازی داست و اعلام کرد مراجعه دانش‌آموزان به بیمارستان به دلیل «بیماری زمینه‌ای» و «استرس و اضطراب» بوده است. بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت هم با بیان اینکه مسمومیت ناشی از سم بسیار خفیفی بوده، چندان این موضوع را در خور اهمیت ندانست.
اما، با کش‌آمدن ماجرا و در عین حال گزارش‌هایی مبنی‌بر مسمومیت‌های شدید که منجر به از کار افتادن اعضای حرکتی برخی از دانش‌آموزان برای چند روز و هفته شده بود، رشته امور از حیطه اختیارات فرافکنی دو وزیر مربوطه خارج شد به طوری که این روزها تصمیم به سکوتی معنادار گرفته‌اند.
شنبه 13 اسفند، سیاه‌ترین روز مسمومیت‌ها
دیروز یکی از سیاه‌ترین روزهای مدارس کشور بود. بخش غالب اخبار از ماجراهای مسمومیت در مدارس شهرهای مختلف حکایت داشت.
در این میان شهرهای مختلف استان تهران به شدت درگیر با این اتفاق تلخ شد. به طوری که برخی دانش‌آموزان مدرسه دخترانه سید جمال‌الدین اسدآبادی در منطقه عبدل آباد تهران به خاطر استنشاق گازهای سمی مسموم شدند.
از دبیرستان دخترانه مرتضی محمدی شهر پرند، مدرسه هاجر تهران درمنطقه ۱۷ و مدرسه ابتدایی کریمه اهل بیت منطقه ۱۴ تهران هم خبرهایی دال‌بر انتشار گازهای سمی و مسمومیت دانش‌آموزان منتشر شد. در دبیرستان دخترانه جواد‌الائمه در نسیم شهر هم دانش‌آموزان مسموم شدند. در مدرسه امامت، در منطقه صفادشت در شهرستان ملارد استان تهران نیز دیروز تعدادی دانش‌آموز دچار مسمومیت شدند.
تشدید روز افزون نگرانی‌ها در خصوص مسمومیت سریالی دانش‌آموزان دختر در حالی است که در کنار بالا رفتن شمار موارد مسمومیت، هنوز مسئولان نتوانسته‌اند عاملان را شناسایی و نوع گاز منتشره و عوارض درازمدت آن را اعلام کنند
از سوی دیگر دبیرستان دخترانه دوره اول احمد فاتحی کرج، عظیمیه، بلوار ولیعصر مورد حمله گاز سمی واقع و دانش‌آموزان مسموم شدند. همینطور تعدادی از دانش‌آموزان در منطقه اسلام‌آباد کرج احساس مسمومیت کردند و بلافاصله عوامل اورژانس به این مدرسه اعزام شدند.
در کاشان نیز از هنرستان دخترانه کتابچی خبر مسمومیت دانش‌آموزان، مخابره شد.
در ارومیه هم تعدادی از دانش‌آموزان مدرسه شاهد نورالزهرا(س) صبح دیروز دچار مسمومیت شدند. در همدان سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی از بروز مسمومیت در دو مدرسه دخترانه در این شهر و کبودرآهنگ خبر داد.
در مدرسه دارالزهرای قم هم بار دیگر گاز سمی باعث مسمومیت دختران دانش‌آموز شد. در دبیرستان ولیعصر زنجان هم دانش‌آموزان بر اثر گازهای سمی دچار مسمومیت شدند.
در استان گیلان نیز دیروز دانش‌آموزان مدرسه تاجگردون لاهیجان بر اثر گاز سمی مسموم شدند. در مدرسه غیردولتی شایستگان شهر املش این استان هم دانش‌آموزان بر اثر گاز سمی مسموم شدند. مشابه این اتفاق در مدرسه‌ای در شهر رشت نیز گزارش شد.
تبریز هم از این سونامی بی‌بهره نماند به طوری که تعدادی از دانش‌آموزان دو مدرسه در تبریز و یک مدرسه در باسمنج با علائم حالت تهوع، ضعف و سرگیجه مواجه و توسط آمبولانس‌های اورژانس به بیمارستان سینای تبریز اعزام شدند.
سخنگوی اداره کل آموزش و پرورش استان فارس هم از مسمومیت ۲۷ نفر از دانش‌آموزان یکی از مدارس در شهرستان کوار با علائم حالت تهوع، ضعف و سرگیجه خبر داد.
عامل مسمومیت چیست؟
هر چند وزارت بهداشت در خصوص عامل مسمومیت‌ها گزارش رسمی اعلام نکرده است، اما در این مدت گمانه‌زنی‌های غیررسمی در خصوص ماهیت گاز مسموم‌کننده کم نبوده است. دیروز مرتضی خاتمی، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفتوگو با ایسنا گفت: «بررسی‌های متخصصان، نمونه‌برداری‌ها و آزمایش‌های انجام شده نشان می‌دهد که عامل مسمومیت، استنشاقی است. عامل مسمومیت دانش‌آموزان ممکن است یک یا ترکیبی از چند نوع گاز باشد». به گفته او گاز N2 موجود در این گروه، علائم و تظاهرات بالینی را توجیه نمی‌کند ولی گازهای دیگری که در این محیط‌ها جداسازی شده‌اند علائمی ازجمله بی‌حسی اندام را توجیه می‌کند. طبق شواهد بالینی افرادی که مسموم شدند، مسمومیت ناپایدار و زودگذر داشته و آزمایشات آنان طبیعی است؛ ولی در عین حال این گازها سبب بروز حالت تهوع، استفراغ، سرفه، تنگی نفس، سرفه و ... می‌شود.
سکوت عجیب و معنادار مسئولان آموزش و پرورش و بی‌تفاوتی و بی‌عملی آنها نسبت به مسمومیت‌های زنجیره‌ای فزاینده، والدین شماری از دانش‌آموزان را واداشت تا دیروز در مقابل اداره آموزش و پرورش تهران تجمیع کنند
واکنش جامعه‌جهانی به مسمومیت سریالی دانش‌آموزان
اما با ادامه‌دار شدن مسمومیت‌ها، ابراز نگرانی‌ها ازسوی جامعه جهانی نیز افزایش یافته است. در روزهای اخیر صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) با اشاره به موارد اخیر در مدارس ایران اعلام کرد: «مدرسه، پناهگاهی امن برای یادگیری کودکان و نوجوانان در محیطی ایمن و حمایتگر است. این گونه حوادث می‌تواند تاثیر منفی بر نرخ بالای آموزش کودکان، به ویژه دختران، که در دهه‌های اخیر به دست آمده است، بگذارد. یونیسف آماده ارائه هرگونه حمایت مورد نیاز است».
همچنین گروهی از پزشکان ایرانیتبار در آمریکا و اروپا با ارسال نامه‌ای به فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر خواهان اقدام این نهاد به موضوع حمله با گاز سمی به مدارس دخترانه در ایران شدند.
تجمع اعتراضی والدین دانش‌آموزان
برخی والدین انش آموزان هم در واکنش به عدم پیشگیری از مسمومیت فرزندانشان در مدارس، در مقابل اداره کل آموزش و پرورش در تهران تظاهرات اعتراضی برگزار کردند.
براساس تصاویر منتشر‌شده در شبکه‌های اجتماعی، این افراد در مقابل اداره کل منطقه پنجم آموزش و پرورش تهران خواستار حفظ سلامت فرزندان خود و شناسایی عاملان این حادثه شدند.
در این میان بسیاری به نبود عزم جدی در شناسایی و برخورد با عاملان این ماجرا انتقاد کرده و نگرانند، این پرونده نیز مانند پرونده اسیدپاشی‌ها در اصفهان بی‌نتیجه و بدون معرفی متهمان و مجازات آنها رها شود.
در این میان در حالی که احمد وحیدی، وزیر کشور خواسته است که «از هراس‌افکنی در موضوع مسمومیت دانش‌آموزان پرهیز شود»، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور «دشمنان» را مسئول مسمومیت صدها دانش‌آموز دختر دانست و تصریح کرد: «با پیشرفت کشور، خصومت‌ها نیز افزایش یافته و آخرین نمونه آن تلاش برای ایجاد فضای ناامنی در مدارس و ایجاد فضای اضطراب در خانواده‌ها است». با این حال برخی بر این عقیده هستند که با حواله منشا ماجرا به دشمنان نمی‌توان از گیر پاسخگویی در خصوص آنها شانه خالی کرد. مهدی اسماعیلی، عضو کمیسیون آموزش مجلس نیز در گفتوگو با سایت دوربین با بیان اینکه این موضوع به یک مساله امنیت ملی تبدیل شده، گفت: «ماه‌ها از آغاز این اتفاقات عجیب و دردناک می‌گذرد، اما هنوز ریشه آن پیدا نشده است. تحقیق و تفحص از وزرا توسط کمیسیون‌های مختلف و نهادهای دیگر در مجلس ادامه دارد».
وی افزود: «ممکن است دشمنان این اتفاقات را هدایت کرده باشند اما علت این مسمومیت‌ها باید از نظر فنی توسط وزارت بهداشت اعلام شود».
موضوعی که بسیاری از منتقدان و فعالان فضای مجازی هم به آن اشاره دارند و ضمن ابراز نگرانی از نافرجام ماندن این پرونده، خواهان سرعت عمل در شناسایی عاملان این اتفاقات و کاهش نگرانی عمومی در جامعه هستند.
دیدگاه تان را بنویسید